คนท้องห้ามกินอะไร อาหารที่ส่งผลเสียต่อคุณแม่ตั้งครรภ์

สรุป: 

• อาหารที่คนท้องควรหลีกเลี่ยง ได้แก่ อาหารรสจัด อาหารที่ไม่ปรุงสุก ของหมักดอง เครื่องดื่มผสมคาเฟอีน และเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เป็นต้น
• ควรขอรับคำแนะนำหรือคำปรึกษาเกี่ยวกับโภชนาการหญิงตั้งครรภ์กับคุณหมอที่ฝากครรภ์หรือบุคลากรสาธารณสุขแบบรายบุคคล เพื่อที่คุณหมอจะได้ทำการประเมินภาวะโภชนาการ และให้คำแนะนำพฤติกรรมการกิน สิ่งที่คนท้องห้ามกิน และอาหารสำหรับคนท้องให้เหมาะสมกับคุณแม่ได้

อาหารที่คนท้องห้ามกินอะไร

โภชนาการนั้นสำคัญต่อทั้งสุขภาพของแม่และลูกในครรภ์ เชื่อว่าคุณแม่คงมีคำถามสงสัยในใจว่า คนท้องห้ามกินอะไร ซึ่งคำตอบนั้นก็สามารถจำกัดใจความได้ง่าย ๆ นั่นก็คือ คนท้องห้ามรับประทานอาหารที่ไม่มีประโยชน์ ดังนั้นอาหารที่คนท้องไม่ควรรับประทาน ได้แก่ อาหารรสจัด อาหารที่ไม่ปรุงสุก ของหมักดอง เครื่องดื่มผสมคาเฟอีน และเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เป็นต้น ซึ่งเราจะลงรายละเอียดของอาหารในประเภทต่าง ๆ ที่คนท้องควรหลีกเลี่ยงในลำดับถัด ๆ ไป

ผลไม้ที่คนท้องห้ามกิน

ผลไม้เป็นหนึ่งในอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย เป็นแหล่งของวิตามิน แร่ธาตุ รวมถึงกากใยอาหารที่สำคัญต่อคนท้อง ที่มักมีปัญหาเรื่องของการขับถ่ายได้ง่าย แต่เพื่อคลายความสงสัย วันนี้เราได้รวมคำถาม และคำตอบเกี่ยวกับผลไม้ต่าง ๆ ที่ว่าที่คุณแม่อาจจะกำลังสงสัยอยู่ว่า คนท้องกินได้หรือไม่ ดังนี้

• คนท้องกินทุเรียนได้ไหม

เริ่มต้นที่ผลไม้ยอดฮิตขวัญใจของใครหลาย ๆ คนอย่างทุเรียน ซึ่งคำตอบของคำถามว่า คนท้องกินทุเรียนได้ไหม ก็ต้องตอบตามตรงว่า กินได้  แต่...ไม่แนะนำให้กินมากเท่าไหร่นัก เพราะทุเรียนนั้นเป็นผลไม้ที่มีน้ำตาลสูง มีรสหวานจัด มีแป้งเยอะ หากคนท้องรับประทานมากเกินไป อาจทำให้เกิดภาวะน้ำหนักเกินได้ง่าย ควรรับประทานในปริมาณที่เหมาะสม เช่น 3-4 เม็ดต่อสัปดาห์ หรือแปลง่าย ๆ คือ กินแค่พอหายอยากก็พอ

 

• คนท้องกินน้ำมะพร้าวได้ไหม

คำตอบคือ กินได้ เพราะน้ำมะพร้าวนั้นมีประโยชน์หลากหลาย อุดมไปด้วยแร่ธาตุมากมายไม่ว่าจะเป็น โพแทสเซียม เหล็ก โซเดียม แมกนีเซียม ทองแดง ฟอสฟอรัส และวิตามินบี เป็นต้น อีกทั้งยังสามารถให้พลังงาน ช่วยบรรเทาอาการอ่อนเพลีย และให้ความสดชื่นแก่คนท้องได้ แต่สำหรับความเชื่อที่ว่า กินน้ำมะพร้าวเยอะ ๆ แล้วลูกจะผิวสวย ซึ่งในส่วนนี้ยังไม่มีงานวิจัยทางการแพทย์ยืนยันแต่อย่างใด

• คนท้องกินแตงโมได้ไหม

คนท้องสามารถกินแตงโมได้ และเป็นผลไม้ที่ควรกินด้วย เนื่องจากแตงโมนั้นเป็นผลไม้ที่มีโพแทสเซียม เป็นสารอาหารที่ช่วยควบคุมความดันโลหิตของร่างกาย อีกทั้งยังมีวิตามินซีจากธรรมชาติที่ดีต่องร่างกายคนท้อง นอกจากนี้ ยังเป็นผลไม้ที่มีปริมาณน้ำสูง ช่วยเพิ่มความสดชื่น ดับกระหาย คลายร้อนให้แก่คนท้องได้ดี

• คนท้องกินสับปะรดได้ไหม

คนท้องสามารถรับประทานสับปะรดระหว่างตั้งครรภ์ได้ ปลอดภัย หายห่วง ไม่ได้มีอันตรายใดที่น่าเป็นกังวล แต่เช่นเดียวกับผลไม้อื่น ๆ ที่มีปริมาณน้ำตาลสูง คุณแม่ตั้งครรภ์ก็ควรจำกัดปริมาณในการรับประทานสับปะรดเช่นกัน เพื่อลดความเสี่ยงในการเกิดภาวะน้ำหนักเกิน รวมถึงเบาหวานขณะตั้งครรภ์

• คนท้องกินเงาะได้ไหม

เงาะก็เป็นอีกหนึ่งผลไม้ ที่คุณแม่ตั้งครรภ์สามารถรับประทานได้ แต่ต้องระวังเรื่องปริมาณในการกิน เพราะเงาะเองนั้นก็เป็นผลไม้ที่มีน้ำตาลสูง มีรสหวาน จึงต้องระวังอย่าเพลินเกินจนรับประทานมากเกินไป และที่สำคัญ ควรรับประทานเงาะสดเท่านั้น ไม่ควรรับประทานเงาะกระป๋อง เนื่องจากจัดเป็นของหมักดอง ซึ่งเป็นอาหารที่คนท้องไม่ควรกินนั่นเอง อีกทั้งยังมีน้ำตาลสูงขึ้นกว่าเงาะสดอีกด้วย

 

ผักที่คนท้องห้ามกิน

เช่นเดียวกับผลไม้ ผักก็เป็นอีกหนึ่งแหล่งอาหารสำคัญที่คุณแม่ควรรับประทาน เพราะมีประโยชน์ต่อร่างกายคุณแม่และลูกในครรภ์มากมาย แต่ใช่ว่าคุณแม่จะสามารถรับประทานผักได้ทุกชนิด เพราะมีผักบางอย่างที่คุณแม่ไม่ควรรับประทานเช่นกัน อย่างแรกเลยคือ ผักที่ไม่ได้ล้างทำความสะอาด เพราะอาจมีสิ่งสกปรกปนเปื้อน เจือปนมาได้ จึงต้องล้างทำความสะอาดให้เรียบร้อยก่อนรับประทาน นอกจากนี้คนท้องนั้น ไม่ควรรับประทานผักจำพวกพืชเถาที่ยังดิบเช่น ถั่วงอกดิบ กะหล่ำปลีดิบ ถั่วฝักยาวดิบ เป็นต้น เพราะผักเหล่านี้มีความเสี่ยงปนเปื้อนเชื้อแบคทีเรียที่อาจทำให้เกิดการติดเชื้อได้ หากอยากรับประทานจริง ๆ ควรนำไปปรุงให้สุกก่อนเสมอ

 

เครื่องดื่มที่คนท้องห้ามกิน

เครื่องดื่มที่คนท้องห้ามกินได้แก่ 

• เครื่องดื่มที่มีน้ำตาลสูงเช่น น้ำอัดลม น้ำหวานต่าง ๆ
• เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์
• เครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน เช่น ชา กาแฟ เครื่องดื่มชูกำลัง โกโก้
• การดื่มนมที่มากเกินไป เพราะจะทำให้ทารกเสี่ยงต่อการแพ้ได้ง่าย เช่น การแพ้โปรตีนในนมวัว

อาหารที่ส่งผลเสียต่อร่างกายคุณแม่ตั้งครรภ์

อาหารที่ส่งผลเสียต่อคุณแม่ตั้งครรภ์ได้แก่

• เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ เพราะจะส่งผลโดยตรงต่อการเจริญเติบโตของทารกในครรภ์ มีโอกาสคลอดก่อนกำหนดสูง หรือ มีโอกาสแท้งได้ 
• การดื่มนมที่มากเกินไป นอกจากจะไม่ได้ช่วยเสริมสร้างแคลเซียมให้ลูกแล้ว ยังเพิ่มความเสี่ยงในการแพ้โปรตีนนมวัวได้ง่ายขึ้นอีกด้วย
• เครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน เพราะทารกในครรภ์จะได้รับคาเฟอีนไปด้วย ซึ่งมีผลเสียและความเสี่ยงตามมามากมาย เช่นการเพิ่มความเสี่ยงต่อการแท้งบุตร หรือทารกคลอดออกมาแล้วตัวเล็ก เป็นต้น
• ของหมักดอง เพราะมีปริมาณโซเดียมที่สูง เพิ่มความเสี่ยงต่อครรภ์เป็นพิษได้
• ปลาบางชนิด เช่น ปลาฉลาม เนื่องจากมีสารปรอทสูง ไม่ปลอดภัยต่อร่างกาย

คนท้องห้ามกินอะไรเด็ดขาด

สรุปอีกครั้ง แบบกระชับสั้น ๆ  คนท้องห้ามกินอาหารดังต่อไปนี้

• เครื่องดื่มหรืออาหารที่มีแอลกอฮอล์
• เครื่องดื่มหรืออาหารที่มีคาเฟอีน
• ของหมักดอง
• อาหารรสจัดต่าง ๆ 
• อาหารกึ่งสุกกึ่งดิบ
• ปลาบางชนิด เช่น ปลาฉลาม ปลากระโทง ปลากระโทงดาบ  
• ผักบางชนิดที่มีความเสี่ยงปนเปื้อนเชื้อโรคได้ง่าย เช่น ถั่วฝักยาวดิบ ถั่วงอกดิบ

อาหารที่คนท้องกินได้ แต่ควรจำกัดปริมาณ

อาหารที่คนท้องสามารถกินได้ แต่ควรจำกัดปริมาณ ได้แก่

• ผลไม้ เพราะในผลไม้หลาย ๆ ชนิดมีปริมาณน้ำตาลค่อนข้างสูง ดังนั้นจึงต้องจำกัดปริมาณในการกิน เพื่อไม่ให้เสี่ยงต่อการเกิดภาวะน้ำหนักเกิน รวมถึงเบาหวานขณะตั้งครรภ์
• อาหารที่มีไขมันสูง เพราะเสี่ยงต่อการเกิดภาวะน้ำหนักเกินได้
• นม เพราะอาจทำให้ลูกในครรภ์เสี่ยงต่อการแพ้ เช่น การแพ้โปรตีนในนมวัว

คนท้องเลือดจางห้ามกินอะไร

เมื่อคนท้องมีอาการเลือดจาง ก็จำเป็นต้องใส่ใจเรื่องอาหารการกินเป็นพิเศษ เพราะในช่วงนี้ควรงดรับประทานอาหารบางประเภทที่อาจขัดขวางการดูดซึมสารอาหารที่สำคัญต่อการสร้างเม็ดเลือดแดง โดยอาหารที่ควรเลี่ยง ได้แก่ ผักใบเขียวเข้มที่มีรสฝาด เช่น ขี้เหล็ก ขมิ้นชัน กระถิน เป็นต้น และหลีกเลี่ยงการรับประทานธาตุเหล็กพร้อมกับการดื่มนม

แม่ท้องควรกินนมด้วยหรือเปล่า?

อย่างที่กล่าวไปแล้ว ว่าคนท้องสามารถดื่มนมได้ และควรดื่มด้วย เพราะนมนั้นเป็นหนึ่งในแหล่งอาหารที่ทรงคุณค่า อุดมไปด้วยสารอาหารที่มีประโยชน์ต่อทั้งตัวคุณแม่ตั้งครรภ์ และลูกในครรภ์ แต่ไม่ควรรับประทานในปริมาณที่มากเกินความจำเป็น ขอแนะนำให้ดื่มในปริมาณที่เหมาะสม เช่น วันละ 1-2 แก้ว

สุดท้ายนี้ คุณแม่ควรขอรับคำแนะนำหรือคำปรึกษาเกี่ยวกับโภชนาการหญิงตั้งครรภ์กับคุณหมอที่ฝากครรภ์หรือบุคลากรสาธารณสุขแบบรายบุคคล เพื่อที่คุณหมอจะได้ทำการประเมินภาวะโภชนาการ และให้คำแนะนำพฤติกรรมการกิน สิ่งที่คนท้องห้ามกิน และอาหารสำหรับคนท้องให้เหมาะสมกับคุณแม่ได้ เพื่อเป็นการป้องกัน และลดภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นในระหว่างการตั้งครรภ์ นอกจากนี้คุณแม่ยังสามารถคำนวณอายุครรภ์และนับอายุครรภ์นับวันตกไข่ได้ด้วยตัวเอง เตรียมพร้อมก่อนคุณแม่คลอดได้อีกด้วย

อ้างอิง

• คุณแม่ตั้งครรภ์กับความเสี่ยงในไตรมาสแรก, รพ.สมิติเวช
• ข่าวสาธารณสุข: แนะหญิงตั้งครรภ์อย่ากินทุเรียนเยอะ มีประโยชน์ต่อทารก-แต่แม่อ้วน, คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
• ดื่มน้ำมะพร้าวเยอะ ๆ ลูกจะผิวสวยจริงหรือไม่, คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
• ท้องผูก เรื่องอึดอัดของว่าที่คุณแม่, รพ.เปาโล
• 6 ผลไม้บำรุงครรภ์ที่คุณแม่ต้องรับประทาน, รพ.วิชัยยุทธ
• ดูแล “แม่ตั้งครรภ์” อย่างไร ให้ “คลายร้อน”, รพ. จุฬาลงกรณ์
• Is pineapple safe during pregnancy?, webmd.com
• Rambutan During Pregnancy: Safety, Benefits And Side Effects
• Pregnancy nutrition: Foods to avoid during pregnancy, mayoclinic.org
• 10 ข้อห้ามที่ “คนท้อง” ต้องรู้, รพ.สมิติเวช
• คาเฟอีน...ผลเสียต่อทารกในครรภ์, คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
• ภาวะเลือดจางทานอาหารอย่างไรต้องรู้, รพ.เพชรเวช

อ้างอิง ณ วันที่ 22 ตุลาคม 2023