ลูกท้องผูกถ่ายไม่ออก ในเด็ก มีอาการ และ มีวิธีแก้อย่างไรบ้าง

ลูกท้องผูก บ่อยนอกจากเสียสุขภาพร่างกายแล้วยังส่งผลถึงสภาพจิตใจ

อาการท้องผูก หรือ ถ่ายไม่ออก มักจะเป็นอาการที่เราพบกันบ่อยๆ ในเด็ก ซึ่งการดูแลที่ไม่ถูกต้องหรือรู้ไม่เท่าทันโรคนั้นจะทำให้เกิดความรุนแรงเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ แถมยังเกิดความยุ่งยากซับซ้อนในการดูแลรักษาในเวลาต่อมา และอาจจะกลายเป็นความทุกข์ทรมานของเด็ก เพราะการที่เด็กถ่ายลำบากจนกลายเป็น อาการท้องผูกเรื้อรัง หรืออาจจะทำอุจจาระเปรอะเปื้อน  จะทำให้พวกเค้าเกิดความหวาดระแวง สูญเสียความเชื่อมั่นในตนเอง หรือกลายเป็นพฤติกรรมเก็บกดทางอารมณ์ได้  ดังนั้นเราควรเข้าใจถึงวิธีแก้ปัญหาที่ถูกต้อง สำหรับเด็กๆ ที่เป็นโรคนี้กันค่ะ

อาการของ ลูกท้องผูก

หมายถึงการถ่ายอุจจาระที่มีลักษณะแข็ง แห้งหรือเหนียว และมีการถ่ายลำบากร่วมอยู่ด้วย จำนวนครั้งที่ถ่ายมีความสำคัญน้อยกว่าลักษณะของอุจจาระ บางคนถ่าย 2 – 3 วันต่อครั้ง แต่ถ้าอุจจาระนิ่มถ่ายไม่ลำบากก็ถือว่าเป็นการถ่ายที่ปกติค่ะ ซึ่งหากท้องผูกเป็นเรื้อรังอยู่นานจะทำให้ลำไส้ใหญ่ยืดตัวออกขยายใหญ่มากขึ้น การบีบตัวของลำไส้จะน้อยลงพร้อมกับความรู้สึกอยากถ่ายจะน้อยลงด้วย อุจจาระก็จะแข็งขึ้นเพราะน้ำจะถูกดูดซึมกลับไปหมดทำให้ถ่ายลำบาก ขณะถ่ายความแข็งของอุจจาระจะบาดเยื่อรูทวารหนักและทำให้เป็นแผล ทำให้เด็กๆ รู้สึกเจ็บและพยายามกลั้น จึงส่งผลให้อาการเด็กท้องผูกมีความรุนแรงมากขึ้นโดยอาจมีเลือดปนได้ หรือบางครั้งอุจจาระที่ยังค้างอยู่ถูกแบคทีเรียในลำไส้ย่อยสลายเป็นของเหลวก็จะทำให้ถ่ายออกมาทีละน้อยกะปริบกะปรอยได้โดยไม่รู้ตัว

สาเหตุอาการ ลูกท้องผูก

ความผิดปกติทางกายภาพโดยแบ่งเป็น

• ความผิดปกติบริเวณทวารหนัก
• ความผิดปกติของประสาทที่ควบคุมการขับถ่ายอุจจาระ
• ความผิดปกติของประสาทไขสันหลังส่วนปลาย ซึ่งควบคุมการถ่ายอุจจาระ
• ได้รับยาบางชนิดยาที่มีฤทธิ์ยับยั้งระบบประสาทที่ควบคุมการเคลื่อนไหวของลำไส้ ยาระงับประสาท และยารักษาโรคมะเร็งบางชนิด เป็นต้น
• โรคทางเมตาบอลิคเช่น โรคต่อมไธรอยด์ทำงานน้อยกว่าปกติ หรือโรคที่ทำให้มีระดับแคลเซี่ยมสูงในเลือด เป็นต้น
• ท้องผูกโดยไม่มีความผิดปกติทางกายภาพมักจะมีประวัติท้องผูกในครอบครัวร่วมด้วย
• ความผิดปกติทางจิตใจการฝึกขับถ่ายแก่เด็กไม่ถูกต้อง เช่น ฝึกให้เด็กนั่งกระโถนเร็วเกินไป โดยเด็กยังไม่พร้อม เด็กอาจกลัวการนั่งกระโถน และพยายามกลั้นอุจจาระ พฤติกรรมเหล่านี้อาจจะทำให้ท้องผูกได้

การรักษาอาการ ลูกท้องผูก

• ในวัยทารก เด็กที่ดื่มนมมารดาส่วนใหญ่จะไม่มีอาการลูกท้องผูก นอกจากมารดารับประทานนมวัวหรือรับประทานอาหารโปรตีนมากเกินไป
• ในเด็กที่ดื่มนมผสม ดื่มน้ำให้มากขึ้น หรือดื่มน้ำผลไม้ เช่น น้ำลูกพรุน น้ำส้ม เพิ่ม ผัก ผลไม้ และธัญพืช เสริมอีกทางหนึ่ง
• บริหารกล้ามเนื้อหน้าท้อง เช่น การนวดท้อง และยกขาเด็กขึ้นลงจะทำให้การขับถ่ายดีขึ้น
• ฝึกนิสัยในการขับถ่ายแล้ว หากมีอาการท้องผูกเรื้องรัง ให้ปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางค่ะ

อาการ ลูกท้องผูก

หมายถึง อาการ ทารกถ่ายแข็ง มีอุจจาระที่เป็นลักษณะก้อนแข็ง แห้งๆ หรือถ่ายเป็นเม็ดๆ เจ็บเวลาถ่าย และอาจมีความรู้สึกถ่ายอุจจาระไม่สุด แม้ลูกจะถ่ายทุกวัน แต่ถ้ามีอาการที่ว่านี้ แสดงว่า ท้องผูก หรือถ้า 2-3 วัน ถ่ายหนึ่งครั้งแต่อุจจาระนิ่มไม่แข็งก็ไม่เรียกว่าท้องผูก
ท้องผูกปัญหาที่พบบ่อยของเด็ก

ทารกวัยขวบปีแรก มักมีปัญหาอาการของ ลูกท้องผูกอยู่ 2 ระยะคือ

       1.เมื่อเปลี่ยนนม ทั้งการเปลี่ยนจากนมแม่เป็นนมผสม หรือเปลี่ยนสูตรนม เนื่องจากนมแม่มีเวย์โปรตีนสูง ซึ่งเป็นโปรตีนคุณภาพและย่อยง่ายกว่านมผสม ทารกที่กินนมแม่จึงมีปัญหาท้องผูกน้อยกว่า
       2.เมื่อเริ่มให้อาหารเสริม ซึ่งมักพบในกรณีให้อาหารเสริมเร็วเกินไป หรือให้อาหารเสริมที่มีเส้นใยน้อย เช่น ผักหรือผลไม้
       3.เด็กที่ดื่มน้ำน้อยไป สูญเสียน้ำหรือขณะมีไข้อาจจะทำให้อุจจาระแข็งและท้องผูกได้

อาการแบบนี้อาจเรียกว่า "ท้องผูก"

       - ถ่ายอุจจาระน้อยกว่า หรือเท่ากับ 2 ครั้งต่อสัปดาห์
       - ถ่ายอุจจาระแข็งมาก อาจถ่ายเป็นเม็ดเล็กๆ เหมือนลูกกระสุน หรือเป็นแท่งแข็ง อุจจาระก้อนใหญ่ๆ
       - ลูกมีอาการถ่ายลำบาก เจ็บเวลาขับถ่าย บางครั้งอาจมีเลือดปนออกมาขณะถ่าย เนื่องจากอุจจาระแข็งมากจนทำให้รูทวารหนังเป็นแผลฉีกขาด
       - อาจมีอาการแน่นท้อง ท้องอืด ร่วมกับถ่ายลำบากและเจ็บ

เปลี่ยนนมอย่างไร ห่างไกลลูกน้อยท้องผูก

เพื่อลดปัญหาท้องผูก คุณแม่ควรให้ลูกกินนมแม่ เพราะนมแม่ย่อยง่าย ทำให้น้องขับถ่ายได้ดี หรือถ้ากินนมผสมก็ไม่จำเป็นต้องเปลี่ยนสูตร ลูกกินสูตรเดิมต่อเนื่องได้ แต่ถ้าต้องการเปลี่ยนสูตรนม เพื่อให้ลูกได้รับโปรตีนและแคลเซียมสูงขึ้น คุณแม่อาจค่อยๆ เปลี่ยนโดยเริ่มให้ผสมนมสูตรเดิมปริมาณมากกว่าสูตรใหม่ แล้วจึงค่อยๆ ลดปริมาณนมสูตรเดิมลง และเพิ่มปริมาณนมสูตรใหม่ ตามลำดับ วิธีนี้จะช่วยให้ลูกชินกับรสชาติของนมใหม่และลำไส้ปรับตัวกับการย่อยนม
ลูกน้อยสุขภาพดี Healthy ทุกวัน

สมองและพัฒนาการของลูกน้อยจะพัฒนาได้อย่างเต็มที่อยู่ที่การมีสุขภาพร่างกายที่ดีอยู่เสมอ ด้วยเหตุนี้คุณแม่จึงควรหมั่นสังเกตสุขภาพและพัฒนาการลูกเป็นประจำว่ามีความผิดปกติอย่างไรหรือไม่ ลูกกินนมนี้แล้วเป็นอย่างไร มีปัญหาสุขภาพแบบไหน

บทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ 

ลูกขับถ่ายดี ท้องไม่ผูก ด้วย “โอลิโกฟรุกโตส”

ลูกถ่ายเหลว ถ่ายบ่อยจนก้นแดงต้องทำอย่างไร

อ้างอิง

https://www.samitivejhospitals.com/th/article/detail/เด็กท้องผูก
อ้างอิงวันที่ 7 มีนาคม 2563 

1.หนังสือ 26 เคล็ดลับหน้ารู้ Tips for Modern Mom Vol.3, Vol.4 2.หนังสือ Miracle Baby สร้างมหัศจรรย์ให้ลูกรักเต็มศักยภาพ