เด็กทารกท้องอืด วิธีแก้มีอะไรบ้าง พร้อมวิธีป้องกัน

สรุป

• ทารกท้องอืด เป็นอาการที่พบได้บ่อย ๆ วิธีรับมืออาการท้องอืดของทารกคุณแม่สามารถช่วยได้ โดยเริ่มจากปรับพฤติกรรมการกินนมแม่ของลูกน้อย รวมถึงปรับท่าให้นมและปริมาณการให้นมของคุณแม่ได้
• อาการทารกท้องอืด เกิดขึ้นได้หลายสาเหตุ เช่น ระบบย่อยอาหารไม่สมบูรณ์ ลูกน้อยกลืนอากาศเข้าไปในระหว่างดื่มนม อาหารที่ลูกน้อยกินเข้าไป ลูกน้อยร้องไห้เป็นเวลานาน และลูกน้อยมีปัญหาในระบบทางเดินอาหาร
• คุณแม่สามารถสังเกตอาการทารกท้องอืดได้จากอาการเหล่านี้ เช่น ลูกน้อยร้องไห้งอแงโดยไม่มีสาเหตุ ท้องแข็ง ร้องดิ้น มีการงอขาเข้าหาหน้าท้อง ดูดนมได้น้อย ผายลมบ่อย เรอมากกว่าปกติ มีเสียงลมในท้องเมื่อเคาะท้องเบา ๆ จะได้ยินเสียงก้องในท้อง นอนหลับไม่สนิท แหวะนม หรืออาเจียน เป็นต้น

เลือกอ่านตามหัวข้อ

• อาการทารกท้องอืด สังเกตอย่างไรว่าลูกน้อยไม่สบายท้อง?
• ทารกท้องอืดเกิดจากอะไร? 5 สาเหตุหลักที่คุณแม่ควรรู้
• ทารกท้องอืด วิธีรับมือด้วย 4 เทคนิคไล่ลมในท้องที่ได้ผลทันที
• ท่าจับลูกเรอ วิธีรับมืออาการท้องอืด
• สัญญาณอันตราย: อาการทารกท้องอืดแบบไหนที่ต้องรีบไปพบแพทย์
• คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับอาการทารกท้องอืด

อาการทารกท้องอืด สังเกตอย่างไรว่าลูกน้อยไม่สบายท้อง?

ทารกท้องอืด อาการที่พบได้บ่อยในเด็กเล็ก ทารกท้องอืดท้องแข็งสังเกตได้จากลูกน้อยร้องไห้งอแงโดยไม่มีสาเหตุ หน้าท้องมักจะป่องแข็งเนื่องจากมีลมในกระเพาะอาหารมาก ร้องดิ้น งอขาเข้าหาหน้าท้อง ดูดนมได้น้อย ผายลมบ่อย เรอมากกว่าปกติ มีเสียงลมในท้อง เมื่อเคาะท้องเบา ๆ จะได้ยินเสียงก้องในท้อง หลับไม่สนิท ในเด็กบางรายอาจมีอาการโคลิคร่วมด้วย มีอาการแหวะนม หรืออาเจียน ถ่ายเหลว บางครั้งมีน้ำมูกร่วมด้วย แต่ถ้าลูกน้อยมีอาการเบื่ออาหาร นอนน้อย หรือมีน้ำหนักลดร่วมด้วย ให้รีบพบแพทย์ทันทีนะคะ

ทารกท้องอืดเกิดจากอะไร? 5 สาเหตุหลักที่คุณแม่ควรรู้

ทารกท้องอืด คือ อาการที่ทารกมีลมสะสมอยู่ในระบบทางเดินอาหารมากกว่าปกติ ทำให้ลูกน้อยรู้สึกปวดท้อง แน่นท้อง และไม่สบายท้องค่ะ ซึ่งสาเหตุหลักของการเกิดอาการท้องอืดในทารก มีดังนี้

1. ระบบย่อยอาหารยังไม่สมบูรณ์

เนื่องจากระบบย่อยอาหารของลูกน้อยยังพัฒนาไม่สมบูรณ์ โดยเฉพาะในกระเพาะอาหาร และกล้ามเนื้อหูรูดส่วนปลาย ทำให้เกิดแก๊สในท้องได้ง่าย โดยเฉพาะเวลาที่ลูกน้อยกลืนอากาศเข้าไประหว่างดูดนมแม่ ส่งผลให้ลูกน้อยมีอาการท้องอืดอยู่บ่อย ๆ เพราะร่างกายยังขับลมออกได้ไม่ดีนัก

2. ลูกน้อยกลืนอากาศเข้าไปในระหว่างดื่มนม

ปัญหานี้พบได้ทั้งในเด็กที่กินนมแม่และนมขวด ซึ่งส่วนใหญ่มีสาเหตุมาจากการกลืนลมขณะดูดนมในปริมาณมาก ไม่ว่าจะเป็นการดูดจากเต้านมแม่ หรือการให้นมแม่ผ่านทางขวดนมที่ไม่ถูกวิธี และขนาดจุกนมไม่พอดีกับปากลูกน้อย หรือเป็นเพราะทารกดูดนมเร็วเกินไปค่ะ

3. อาหารที่ลูกน้อยกินเข้าไป

เด็กที่มีภาวะแพ้นมวัวอาจทำให้เกิดท้องอืดได้ รวมถึงอาหารบางเมนู หรือผักและผลไม้ที่ย่อยยาก เช่น กะหล่ำ อาจเป็นตัวกระตุ้นลมในลำไส้ของลูกน้อย ทำให้เด็กท้องอืด แน่นท้องได้ค่ะ

4. ลูกน้อยร้องไห้เป็นเวลานาน

ทุกครั้งที่ทารกร้องไห้นาน ๆ มักจะกลืนอากาศเข้าไปในท้องด้วย ยิ่งลูกน้อยร้องไห้ติดต่อกันเป็นเวลานาน ๆ อาจทำให้เกิดการสะสมลมในท้องมากขึ้นจนเกิดอาการแน่นท้อง ทารกท้องอืดท้องแข็ง อึดอัด และนอนหลับยาก เพราะลมค้างอยู่ในลำไส้เป็นจำนวนมากค่ะ

5. ลูกน้อยมีปัญหาในระบบทางเดินอาหาร

เด็กทารกท้องอืด อาจมีสาเหตุมาจากปัญหาของระบบทางเดินอาหาร เช่น ลำไส้แปรปรวน ลำไส้บีบตัวช้า ภาวะลำไส้อักเสบ แบคทีเรียในลำไส้ไม่สมดุล เป็นต้น ซึ่งอาการเหล่านี้จะทำให้ลูกน้อยเกิดการสะสมแก๊สในท้องเยอะ การขับลมน้อยลง ทารกจึงมีอาการท้องอืดค่ะ

ทารกท้องอืด วิธีรับมือด้วย 4 เทคนิคไล่ลมในท้องที่ได้ผลทันที

วิธีรับมืออาการทารกท้องอืด คุณพ่อคุณแม่สามารถบรรเทาอาการทารกท้องอืดด้วยวิธี ดังต่อไปนี้

1. นวดท้องเมื่อทารกมีอาการท้องอืด

การนวดท้องอย่างถูกวิธี เป็นวิธีรับมือเบื้องต้นสำหรับทารกท้องอืดที่พ่อแม่สามารถทำได้เองง่าย ๆ ที่บ้านค่ะ โดยเริ่มจากให้ใช้นวดท้องลูกน้อยเบา ๆ ตามเข็มนาฬิกาเพื่อกระตุ้นการไหลเวียนลมในลำไส้ของลูกน้อย ทำให้ลูกน้อยสบายท้องขึ้นค่ะ

2. ไม่ปล่อยให้ลูกน้อยร้องนาน

เมื่อลูกน้อยร้องไห้คุณแม่ไม่ควรปล่อยให้เด็กร้องนาน ๆ นะคะ ควรรีบเข้าไปอุ้มปลอบลูกน้อย เพราะทุกครั้งที่เด็กร้องจะกลืนลมเข้าไปในท้องด้วย ทำให้ทารกท้องอืด ไม่สบายท้องได้ค่ะ

3. ปรับท่าให้นมและปริมาณนม

• ทารกท้องอืดอาจเกิดจากการให้นมผิดท่าของคุณแม่ คุณแม่จึงควรปรับท่าให้นมที่ถูกต้อง โดยศีรษะของลูกน้อยต้องอยู่สูงกว่าท้องเล็กน้อยนะคะ
• หากให้นมแม่จากขวดควรใช้ขวดนมที่เหมาะสมกับการดูดนมของเด็ก เพราะขวดนมประเภทนี้จะมีคอขวดต่างระดับกับขวด ทำให้น้ำนมไหลมาที่จุกอย่างต่อเนื่องโดยที่แม่ไม่ต้องคอยยกก้นขวดนมเลยค่ะ
• ปรับลดปริมาณนมลงเล็กน้อย เพื่อบรรเทาอาการทารกท้องอืดค่ะ เมื่อเด็กอาการดีขึ้นแล้วค่อยปรับปริมาณนมกลับมาเท่าเดิม หากลูกน้อยมีอาการอื่นร่วมด้วย เช่น ท้องผูก หรือท้องเฟ้อ แนะนำให้คุณแม่พาลูกน้อยไปพบแพทย์นะคะ
• ทดสอบการไหลของจุกนมโดยการจับขวดนมพลิกคว่ำก่อนนะคะ หากพบว่าจุกนมมีรูขนาดใหญ่ หรือน้ำนมแม่ในขวดไหลเร็วเกินไปแนะนำให้เปลี่ยนจุกนมก่อนให้นมเจ้าตัวเล็ก
• ในกรณีที่น้ำนมจากเต้าแม่ไหลเร็วเกินไป คุณแม่ควรหยุดให้นมลูกน้อยก่อนแล้วใช้แผ่นซับน้ำนมซับจนกว่าน้ำนมจะไหลช้าลง แล้วค่อยพาลูกน้อยเข้าเต้าอีกครั้งนะคะ

4. จับลูกน้อยเรอ ไล่ลมในท้อง

คุณแม่สามารถใช้วิธีจับลูกเรอหลังให้นมทุกครั้งเพื่อบรรเทาอาการทารกท้องอืด แน่นท้อง โดยใช้การอุ้มลูกน้อยพาดบ่าแล้วลูบหลังเบา ๆ เพื่อไล่นมในท้องค่ะ

ท่าจับลูกเรอ วิธีรับมืออาการท้องอืด

ทารกท้องอืด หนึ่งในวิธีรับมือที่ดีที่สุดคือ จับลูกเรอหลังจากที่ลูกน้อยกินนมแม่ วิธีนี้จะช่วยป้องกันทารกท้องอืด แน่นท้อง ไม่สบายตัว และแหวะนมได้ดี

1. ท่าอุ้มลูกเรอ ท่าอุ้มพาดบ่า

อุ้มลูกน้อยพาดบ่า จากนั้นใช้มือข้างหนึ่งลูบหลังลงเบา ๆ ทำอย่างนี้ประมาณ 5-10 นาที เพื่อขับลมออกจากท้องของทารกนะคะ

2. ท่าอุ้มลูกเรอ ท่านั่งบนตัก

ให้คุณแม่อุ้มลูกน้อยมาวางไว้บนตัก โดยหันหน้าออกแล้วใช้มือข้างหนึ่งประคองบริเวณหน้าอกหรือคางของลูกน้อยไว้ โน้มตัวทารกไปข้างหน้าเล็กน้อย จากนั้นใช้มืออีกข้างลูบหลังลงเบา ๆ ประมาณ 5-10 นาที เพื่อไล่ลมออกค่ะ

สัญญาณอันตราย: อาการทารกท้องอืดแบบไหนที่ต้องรีบไปพบแพทย์

การสังเกตอาการของลูกน้อยอย่างใกล้ชิดเป็นหัวใจสำคัญของการดูแลทารก โดยเฉพาะอาการทารกท้องอืด ที่อาจดูเหมือนเป็นเรื่องเล็กน้อย แต่ในบางครั้งก็อาจซ่อนภาวะร้ายแรงได้ ดังนั้น หากทารกท้องอืดแล้วมีอาการเหล่านี้ คุณพ่อคุณแม่ ควรพาลูกน้อยไปพบแพทย์ทันที

• เบื่ออาหาร
• นอนน้อย
• น้ำหนักลด
• ท้องผูก
• ท้องเฟ้อ
• ตัวร้อน มีไข้สูง 38 องศา
• ท้องร่วง ถ่ายเป็นเลือด

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับอาการทารกท้องอืด

ทารกท้องอืด เป็นอาการปกติที่พบได้บ่อยในทารก สำหรับคุณแม่ที่ยังกังวลใจว่า อาการท้องอืดในทารกอาจเป็นสัญญาณเตือนของอาการเจ็บป่วยในทารก หรือการปล่อยให้ทารกท้องอืดท้องแข็งนาน ๆ อาจนำไปสู่โรคที่เป็นอันตรายต่อลูกน้อยได้ หากคุณแม่ยังกังวลเรื่องเด็กทารกท้องอืด เราได้รวบรวมคำถามที่พ่อแม่ส่วนใหญ่ค้างคาใจมาให้แล้วค่ะ

จะรู้ได้ยังไงว่าไล่ลมในท้องทารกหมดแล้ว

หากคุณแม่จับลูกเรอแล้วเด็กมีอาการเรอออกมาแสดงว่าลูกขับลมออกมาแล้ว แต่ถ้าคุณแม่จับลูกเรอแล้วแต่ทารกยังไม่เรอภายใน 5 นาที ให้ปรับเปลี่ยนท่าทางการอุ้ม หรือนวดทารกด้วยการจับขาสองข้าง ทำท่าปั่นจักรยาน หากทารกไม่มีอาการเรอออกมาอาจหมายถึงว่าไม่มีลมในท้องแล้วค่ะ แต่ถ้าลูกน้อยไม่เรอแต่อาการไม่ดีขึ้นเลย เช่น ท้องยังแข็งเพราะมีลมในท้องมาก มีไข้สูงกว่า 38 องศาเซลเซียส กินนมแล้วอาเจียน ขับถ่ายเป็นเลือด ท้องร่วง ควรพาไปพบแพทย์เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยอย่างละเอียดนะคะ

เริ่มไล่ลมในท้องลูกน้อย ตอนอายุเท่าไหร่ดี

คุณพ่อคุณแม่สามารถทำเองได้ตั้งแต่แรกคลอด โดยวิธีไล่ลมในท้องทารกให้เริ่มไล่ลมด้วยการจับลูกเรอทุกครั้งหลังลูกน้อยกินนมแม่ค่ะ หากคุณแม่พาลูกเข้าเต้าแล้วต้องการจะเปลี่ยนไปดูดอีกข้าง แนะนำให้จับให้ลูกเรอก่อนประมาณ 3-5 นาที แล้วค่อยเปลี่ยนข้างค่ะ และจับลูกเรออีกครั้งหลังจากลูกดูดนมแม่จนอิ่มแล้ว ก่อนจะปล่อยให้ลูกน้อยนอน เพื่อเป็นการไล่ลมในท้องทารก วิธีนี้เป็นวิธีรับมือทารกท้องอืดได้ดีเลยค่ะ

ลูกปวดท้องท้องอืด 1 ขวบ เกิดจากสาเหตุเดียวกับทารกหรือไม่?

ลูกปวดท้องท้องอืด 1 ขวบ อาจมีสาเหตุเดียวกับทารกได้เช่นกันค่ะ การกินอาหารในปริมาณมากเกินไป หรือเร็วเกินไป รวมถึงดื่มเครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของแก๊ส และปัญหาเกี่ยวกับทางเดินอาหาร เช่น สมดุลแบคทีเรียในท้อง ลำไส้แปรปรวน และภาวะขาดเอนไซม์ย่อยนมในเด็กด้วยค่ะ สามารถทำให้เด็กมีอาการท้องอืดจากปริมาณแก๊สในกระเพาะอาหารและลำไส้มากเกินไปค่ะ

เมื่อทารกท้องอืด ไม่ว่าจะเป็นทารกหรือเด็กโต สิ่งสำคัญที่สุดคือการสังเกตอาการอย่างใกล้ชิด หากอาการไม่ดีขึ้น หรือมีอาการอื่น ๆ ร่วมด้วย ควรรีบพาไปพบแพทย์เพื่อวินิจฉัยหาสาเหตุที่แท้จริง เพื่อรับการรักษาที่เหมาะสมต่อไป และเพื่อสุขภาพที่ดีของลูกในระยะยาว แนะนำให้เลี้ยงลูกด้วยนมแม่ตั้งแต่แรกเกิด เนื่องจากโปรตีนในนมแม่บางส่วนได้ถูกย่อยให้มีขนาดเล็กลง หรือที่เรียกว่า PHP (Partially Hydrolyzed Proteins) ซึ่งง่ายต่อการดูดซึมเข้าร่างกาย ลดอาการทารกท้องอืด แน่นท้อง นมแม่จึงอ่อนโยนต่อระบบย่อยอาหารของลูก นอกจากนี้ในนมแม่ยังมีสารอาหารมากกว่า 200 ชนิด เช่น โปรตีน คาร์โบไฮเดรต แคลเซียม รวมถึง แอลฟาแล็ค สฟิงโกไมอิลิน (Alphalac Sphingomyelin) ที่มีส่วนสำคัญในการช่วยให้เด็กเจนใหม่ สร้างสมองไว ได้มากกว่าที่แม่คิด

บทความแนะนำสำหรับคุณแม่

• จุกหลอก ดีกับลูกน้อยจริงไหม จุกนมหลอก ข้อดีข้อเสียมีอะไรบ้าง
• ทารกตัวเหลือง เกิดจากอะไร พร้อมวิธีดูแลทารกตัวเหลือง
• สายสะดือทารก สะดือใกล้หลุดเป็นแบบไหน พร้อมวิธีทำความสะอาด
• วิธีห่อตัวทารกที่ถูกต้อง ให้ลูกน้อยสบายตัว เหมือนอยู่ในท้องแม่
• เด็กทารกสะอึก เกิดจากอะไร วิธีไหนที่ช่วยบรรเทาอาการลูกสะอึก