วิธีให้ลูกเลิกดูดขวด ฝึกลูกเลิกขวดนมตอนลูกอายุเท่าไหร่ดี

สรุป

• การฝึกให้ลูกเลิกขวดนม ควรเริ่มฝึกตั้งแต่อายุ 1 ปี    ไม่แนะนำฝึกลูกเลิกขวดนมช้าเกินไปกว่าอายุ 1.5 ปี เนื่องจากหากลูกยังดูดขวดนมจะทำให้กินนมในปริมาณที่มากกว่ากินนมจากแก้ว และทำให้ลูกไม่อยากกินอาหารอื่น เช่น เนื้อสัตว์ ผัก ฯลฯ ซึ่งอาจทำให้เกิดโรคโลหิตจาง และขาดวิตามินซี
• การเลิกขวดหักดิบ มักจะใช้ในกรณีที่ลูกไม่สามารถเลิกขวดได้ ซึ่งวิธีเลิกขวดหักดิบจะใช้เวลาไม่เกิน 1 สัปดาห์ โดยวิธีการเลิกขวดหักดิบ ให้คุณแม่เก็บขวดนมไม่ให้ลูกเห็น อาจให้เหตุผลกับลูกว่า ขวดนมพังไม่มีขวดนมแล้ว จากนั้นก็เปลี่ยนให้ลูกกินนมจากแก้วทันที

เลือกอ่านตามหัวข้อ

• ทำไมต้องฝึกให้ลูกเลิกขวดนม
• ควรให้ลูกเลิกขวดนมตอนอายุเท่าไร
• ใช้วิธีเลิกขวดหักดิบ
• วิธีให้ลูกเลิกดูดขวดแบบค่อยเป็นค่อยไป
• วิธีฝึกลูกดูดหลอด สร้างความพร้อมก่อนฝึกลูกเลิกขวด

ทำไมต้องฝึกให้ลูกเลิกขวดนม

การฝึกให้ลูกเลิกขวดนมก็เพื่อช่วยลดการเกิดผลกระทบต่อพัฒนาการและสุขภาพของลูกน้อย เนื่องจากการเลิกขวดนมที่ช้าเกินอายุ 1.5 ปี สามารถส่งผลกระทบกับตัวลูกน้อยได้ในหลายเรื่อง เช่น

• ลูกกินนมมาก อาจทำให้ไม่กินอาหารอื่น
• มีภาวะโภชนาการเกิน ที่สัมพันธ์กับโรคอ้วนในเด็ก
• มีภาวะโภชนาการขาด คือดูดขวดแต่ได้รับนมในปริมาณน้อย
• มีปัญหาฝันผุ โดยเฉพาะในเด็กที่ชอบดูดขวดนมนอนหลับคาปาก
• มีปัญหาสุขภาพ เช่น ต่อมทอมซิลอักเสบ
• มีการบดเคี้ยวอาหารได้ไม่ค่อยดี
• มีพฤติกรรมชอบดูดนิ้ว

ควรให้ลูกเลิกขวดนมตอนอายุเท่าไร

ขวดนมจ๋า เบบี้ลาก่อน คุณพ่อคุณแม่ควรฝึกให้ลูกเลิกขวดนมตั้งแต่อายุ 1 ปี และไม่ควรฝึกให้ลูกเลิกขวดนมช้าเกินอายุ 1.5 ปี ตามคำแนะนำของราชวิทยาลัยกุมารแพทย์แห่งประเทศไทย เนื่องจากหากลูกยังดูดขวดนมจะทำให้กินนมในปริมาณที่มากกว่ากินนมจากแก้ว และทำให้ลูกไม่ค่อยอยากกินอาหารอื่นๆ เช่น เนื้อสัตว์ ผัก ฯลฯ ซึ่งอาจทำให้เกิดโรคโลหิตจาง และขาดวิตามินซีได้

ใช้วิธีเลิกขวดหักดิบ

การเลิกขวดหักดิบ มักจะใช้ในกรณีที่ลูกไม่สามารถเลิกขวดได้จริงๆ ซึ่งลูกอาจจะร้องไห้อย่างหนัก แต่ก็เป็นช่วงทดสอบความอดทน ความใจแข็งของคุณพ่อคุณแม่ในช่วงที่เลิกขวดหักดิบกับลูก สำหรับวิธีเลิกขวดหักดิบจะใช้เวลาไม่เกิน 1 สัปดาห์ลูกก็จะสามารถปรับตัวได้ โดยวิธีการเลิกขวดหักดิบ ให้คุณแม่เก็บขวดนมไม่ให้ลูกเห็น อาจให้เหตุผลกับลูกว่า ขวดนมพังไม่มีขวดนมแล้ว จากนั้นก็เปลี่ยนให้ลูกกินนมจากแก้วทันที

วิธีให้ลูกเลิกดูดขวดแบบค่อยเป็นค่อยไป

การเตรียมตัวลูกให้พร้อมสำหรับการเลิกขวดนม คุณพ่อคุณแม่สามารถเริ่มได้ตั้งแต่ที่ลูกยังอยู่ในวัยเด็กเล็ก ด้วยการฝึกให้ลูกใช้แก้วหัดดื่ม หรือจิบน้ำ จิบนมด้วยช้อนตอนอายุ 9 เดือน และต้องไม่ใช้ขวดนมในการกล่อมลูกนอน โดยปกติแล้วเมื่อลูกอายุ 9 เดือน เป็นช่วงที่จะนอนหลับยาวในตอนกลางคืน คุณแม่ไม่จำเป็นต้องปลุกขึ้นมากินนมมื้อดึกแล้ว และเมื่อลูกถึงวัยที่ต้องเลิกขวดนม แนะนำให้คุณแม่ค่อยๆ ลดจำนวนครั้งในการใช้ขวดนมกับลูก เช่น ถ้าลูกดื่มนม 3 ครั้งต่อวัน ให้เริ่มฝึกลูกเลิกดูดขวด ดังนี้

วิธีฝึกลูกดูดหลอด สร้างความพร้อมก่อนฝึกลูกเลิกขวด

การฝึกให้ลูกดูดหลอด เป็นการเตรียมความพร้อมสำหรับฝึกลูกเลิกขวดนมก่อนอายุ 1.5 ขวบ โดยให้เริ่มฝึกลูกดูดหลอดตอนอายุได้ประมาณ 8-9 เดือน ซึ่งเป็นช่วงที่ลูกเริ่มนั่งได้แล้ว สำหรับวิธีการฝึกให้ลูกดูดหลอดด้วยการดูดน้ำ สามารถทำได้ดังนี้

1. ดูดน้ำตรงปลายหลอด

ให้เอาปลายหลอดดูดน้ำเก็บไว้เล็กน้อย จากนั้นยกปลายหลอดสูง ปล่อยน้ำเข้าปากลูก เป็นการฝึกเพื่อให้ลูกรู้ว่ามีน้ำอยู่ที่ปลายหลอด

2. ปล่อยน้ำที่ปลายหลอดเป็นจังหวะ

เมื่อลูกเริ่มชินกับการดูดหลอด ให้คุณแม่ใช้มือปิดปลายหลอดด้านบนเป็นจังหวะ เพื่อให้ลูกออกแรงดูดน้ำจากปลายหลอดด้านล่าง

3. ฝึกลูกดูดน้ำจากหลอดใช้เวลา 2-3 สัปดาห์

ลูกจะค่อยๆ เริ่มดูดหลอดได้เอง ให้คุณแม่ฝึกลูกทุกวัน ซึ่งในช่วงแรกลูกอาจมีสำลักบ้าง เนื่องจากลูกยังไม่สามารถกะแรงดูดได้

4. ดูดหลอดได้แล้วให้กินนมสต็อก

ให้เทนมแม่ที่สต็อกไว้ใส่แก้ว แล้วฝึกให้ลูกกินนมแม่ด้วยการดูดหลอด หรือถ้าลูกอายุเกิน 1 ขวบแล้ว คุณแม่สามารถให้กินเป็นนมกล่อง UHT สำหรับเด็ก

สำหรับเด็กวัย 1 ขวบที่คุณแม่เริ่มเสริมให้ลูกกินนมกล่องสำหรับเด็ก นอกเหนือจากสารอาหารที่มีคุณค่าในแต่ละมื้อแล้ว คุณแม่ควรคำนึงถึงสารอาหารสำคัญที่ควรมีในนมกล่องเด็ก เช่น โอเมก้า 3, 6, 9, ดีเอชเอ, วิตามินบี 12 และ สฟิงโกไมอีลิน สารอาหารสำคัญที่ช่วยสร้างไมอีลินในสมอง ซึ่งส่งผลต่อพัฒนาการทางสมองและสติปัญญาของลูกน้อย

การเลิกขวดหักดิบมักจะใช้ในกรณีที่ลูกติดขวดนมมาก ไม่สามารถเลิกขวดได้ ซึ่งช่วงเวลาการฝึกจะใช้เวลาประมาณ 1สัปดาห์เป็นอย่างน้อยที่ลูกจะสามารถปรับตัวได้ ดังนั้นช่วงที่ฝึกลูกเลิกขวดหักดิบ คุณพ่อคุณแม่ต้องอดทนและใจแข็ง โดยเฉพาะการเลิกนมมื้อดึกที่ลูกอาจจะร้องไห้ งอแง แนะนำให้แก้ไขสถานการณ์ด้วยการร้องเพลงกล่อม เล่านิทานให้ลูกฟัง หรืออุ้มลูกขึ้นพาดบ่าเพื่อช่วยปลอบประโลมลูกให้สงบลงสำหรับลูกในช่วงวัย 1 ขวบขึ้นไป

นอกจากการได้รับโภชนาการสารอาหารจากมื้ออาหาร และการเสริมนมที่มีประโยชน์ต่อร่างกายแล้ว คุณแม่ยังสามารถส่งเสริมพัฒนาการสมองของลูกในทุกช่วงวัยได้ด้วย  โปรแกรมการเล่น PlayBrain ที่ออกแบบการเล่นอย่างมีประสิทธิภาพสำหรับเด็ก โดยผู้เชี่ยวชาญด้านสมองระดับโลก หากสนใจสามารถอ่านวิธีการเล่นเสริมพัฒนาสมองลูกได้ที่นี่ https://www.s-momclub.com/playbrain

บทความแนะนำสำหรับคุณแม่มือใหม่

• Health check แบบประเมินสุขภาพของคุณแม่และพัฒนาการของลูกน้อย
• หัวนมบอด คืออะไร ปัญหาหัวนมบอดของคุณแม่ให้นมที่แก้ไขได้
• หัวนมคนท้อง การเปลี่ยนแปลงของเต้านมคนท้องระหว่างตั้งครรภ์
• หัวนมแตก อาการเจ็บหัวนมดูแลอย่างไร คุณแม่ให้นมลูกต่อได้ไหม
• วิธีให้นมลูกสำหรับคุณแม่มือใหม่ การให้นมลูกหลังคลอดที่ถูกต้อง
• วิธีให้ลูกดูดขวด เมื่อลูกติดเต้าไม่ดูดขวดนม พร้อมวิธีรับมือลูกน้อย
• วิธีกู้น้ำนม เมื่อคุณแม่น้ำนมไม่ไหล น้ำนมหด พร้อมวิธีเพิ่มน้ำนม
• วิธีจับลูกเรอ ท่าอุ้มเรอเมื่อลูกไม่เรอ ช่วยให้ลูกสบายท้องหลังอิ่มนม
• ท่าให้นมลูก ท่านอนให้นม พร้อมท่าจับเรอ ป้องกันลูกน้อยท้องอืด
• ท่อน้ำนมอุดตัน ภาวะท่อน้ำนมตันของคุณแม่ให้นมหลังคลอด
• วิธีนวดเปิดท่อน้ำนม นวดเต้าหลังคลอด แก้ไขปัญหาคุณแม่น้ำนมน้อย

อ้างอิง:

1. เมื่อถึงเวลา…หนูน้อยต้องบอกลาขวดนม, ศูนย์กายภาพบำบัด คณะกายภาพบำบัด มหาวิทยาลัยมหิดล
2. เลิกขวดนม เทคนิคดีๆ ที่พ่อแม่ต้องอ่าน (Bye-bye Bottle), โรงพยาบาลแพทย์รังสิต
3. ติดขวดนมกระทบสุขภาพ สอนดื่มจากแก้วก่อน 1 ขวบ, สถาบันราชานุกูล กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข
4. เทคนิคช่วยให้ลูกเลิกขวดนม เลิกเมื่อไหร่ เลิกขวดนมอย่างไร? (How to Wean Your Baby off the Bottle), แพทย์หญิงทานตะวัน พระโสภา แพทย์เฉพาะทางเวชศาสตร์ฉุกเฉิน Dr.Noi The Family
5. วิธีฝึกลูกดูดหลอด, แพทย์หญิงกัลย์สุดา อริยะวัตรกุล กุมารแพทย์ต่อมไร้ท่อ เลี้ยงลูกโตไปด้วยกันกับหมออร Hormone for Kids

อ้างอิง ณ วันที่ 10 พฤศจิกายน 2567