น้ำคร่ำ คืออะไร น้ำคร่ำรั่ว อาการแบบไหน สัญญาณใกล้คลอดที่ต้องรับมือ

สรุป

• “น้ำคร่ำ” มีความสำคัญในการตั้งครรภ์ เนื่องจากน้ำคร่ำจะทำหน้าที่ป้องกันทารกและสายสะดือไม่ให้ถูกกดทับ
• เมื่อเข้าสู่การตั้งครรภ์ไตรมาส 2 น้ำคร่ำมาจากปัสสาวะของทารกในครรภ์ ส่วนประกอบในน้ำคร่ำจะมีทั้งสารโซเดียม คลอไรด์ และเหล็ก
• ถุงน้ำคร่ำรั่วหรือแตก PROM คือภาวะน้ำเดินก่อนกำหนด สามารถเกิดขึ้นได้ตอนอายุครรภ์ครบกำหนด 37 สัปดาห์ หรืออาจเกิดขึ้นก่อนที่อายุครรภ์ 37 สัปดาห์
• คุณแม่สามารถทดสอบภาวะถุงน้ำคร่ำรั่วได้ด้วยการสวมผ้าอนามัย หากผ้าอนามัยเปียกชุ่มทั้งแผ่นแสดงว่ามีน้ำคร่ำรั่ว ลักษณะของน้ำคร่ำคือสีใส ไม่มีกลิ่น

เลือกอ่านตามหัวข้อ

• อาการน้ำคร่ำรั่ว สัญญาณใกล้คลอดที่ต้องเตรียมตัวรับมือ
• น้ำคร่ำ คืออะไร
• น้ำคร่ำรั่ว น้ำคร่ำแตก เกิดจากอะไร
• น้ำคร่ำแตก อาการเป็นอย่างไร
• น้ำคร่ำแตก ช่วงใกล้คลอด จะมีอาการให้เห็นช่วงไหนได้บ้าง
• วิธีทดสอบภาวะน้ำคร่ำรั่วด้วยตนเอง
• น้ำคร่ำรั่วแบบไหน ควรพบแพทย์
• ภาวะน้ำคร่ำรั่ว ที่เป็นสัญญาณเตือนสุขภาพของคุณแม่ได้

อาการน้ำคร่ำรั่ว สัญญาณใกล้คลอดที่ต้องเตรียมตัวรับมือ

1. น้ำคร่ำ (Amniotic fluid) ถูกสร้างขึ้นมาจากถุงแอมเนี่ยน หรือถุงการตั้งครรภ์ น้ำคร่ำมีส่วนประกอบของสารโซเดียม คลอไรด์ และเหล็ก
2. อาการน้ำคร่ำรั่ว จะเป็นลักษณะที่มีน้ำไหลซึมออกมาจากช่องคลอดของคุณแม่ทีละเล็กละน้อย สาเหตุที่ทำให้น้ำคร่ำรั่วออกมา เป็นเพราะถุงน้ำคร่ำมีรอยรั่ว ภาวะน้ำคร่ำรั่วสามารถเกิดขึ้นได้ตลอดการตั้งครรภ์ทั้ง 3 ไตรมาส น้ำคร่ำรั่วไม่ใช่สัญญาณใกล้คลอด แต่เป็นสัญญาณอันตรายที่อาจทำให้ทารกในครรภ์ติดเชื้อ

น้ำคร่ำ คืออะไร

น้ำคร่ำ (Amniotic fluid) เริ่มมีขึ้นมาพร้อม ๆ กับการตั้งครรภ์ของคุณแม่ น้ำคร่ำในช่วงอายุครรภ์ไตรมาสแรกจะถูกสร้างขึ้นมาจากถุงแอมเนี่ยนหรือถุงการตั้งครรภ์ และเมื่อเข้าสู่การตั้งครรภ์ไตรมาส 2 เป็นต้นไป น้ำคร่ำจะมาจากปัสสาวะของทารกในครรภ์ ส่วนประกอบในน้ำคร่ำจะมีทั้งสารโซเดียม คลอไรด์ และเหล็ก น้ำคร่ำที่ถูกสร้างขึ้นในแต่ละวันจะมีปริมาณอยู่ที่ 700-900 ซีซี

หน้าที่ของน้ำคร่ำ:

1. ช่วยควบคุมให้น้ำและเกลือแร่ในตัวทารกมีความสมดุล
2. ช่วยควบคุมอุณหภูมิภายในร่างกายของทารก
3. ช่วยพัฒนาข้อเข่า ระบบกล้ามเนื้อและอวัยวะสำคัญต่าง ๆ ของทารกให้มีการเจริญเติบโตอย่างสมบูรณ์
4. ช่วยพัฒนาปอดของทารกให้มีการเจริญเติบโตอย่างสมบูรณ์
5. ช่วยกระตุ้นให้ระบบทางเดินอาหารของทารกแข็งแรงและทำงานได้มีประสิทธิภาพ
6. ช่วยกระตุ้นให้ระบบกล้ามเนื้อและเส้นประสาทของทารกเจริญเติบโตอย่างแข็งแรง
7. ช่วยป้องกันไม่ให้ทารกในครรภ์ได้รับอันตรายจากการถูกกระทบกระเทือนจากภายในนอกครรภ์
8. ช่วยป้องกันไม่ให้ตัวทารกไปกดทับสายสะดือของตัวเอง
9. ช่วยให้ทารกมีพื้นที่ในการเคลื่อนไหวร่างกายได้อย่างอิสระ
10. ช่วยยับยั้งแบคทีเรียต่าง ๆ

น้ำคร่ำรั่ว น้ำคร่ำแตก เกิดจากอะไร

1. น้ำคร่ำรั่ว

ความหมายทางการแพทย์ คือ ภาวะที่น้ำเดินก่อนกำหนด ถุงน้ำคร่ำรั่วหรือแตก PROM (Premature rupture of membranes) สามารถเกิดขึ้นได้ตอนอายุครรภ์ 37 สัปดาห์ หรืออาจเกิดขึ้นก่อนที่อายุครรภ์ 37 สัปดาห์ ก็ได้เช่นกัน

สาเหตุที่ทำให้เกิดถุงน้ำคร่ำรั่ว

1. เคยมีประวัติภาวะน้ำเดินก่อนอายุครรภ์ครบกำหนดมาก่อนเมื่อตอนตั้งครรภ์แรก
2. เคยมีประวัติผ่าตัดปากมดลูก
3. เคยมีประวัติเกิดโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
4. การตั้งครรภ์แฝด
5. มีภาวะน้ำคร่ำมาก
6. ขณะตั้งครรภ์เกิดมีการติดเชื้อขึ้นที่ ปากมดลูก ช่องคลอด และปากช่องคลอด
7. ระหว่างตั้งครรภ์ไตรมาสแรก มีเลือดซึมออกจากช่องคลอด
8. มีการสูบบุหรี่ขณะตั้งครรภ์

2. ภาวะถุงน้ำคร่ำแตกก่อนกำหนด:

ภาวะถุงน้ำคร่ำแตก คือการมีน้ำคร่ำรั่วออกมาทางช่องคลอดก่อนอายุครรภ์ 37 สัปดาห์

ภาวะแทรกซ้อนของการมีภาวะถุงน้ำคร่ำแตกก่อนกำหนด:

1. เกิดการลอกตัวขึ้นของรกก่อนกำหนด
2. ขณะตั้งครรภ์เกิดการติดเชื้อขึ้นที่โพรงมดลูก
3. ทารกเสียชีวิตขณะอยู่ในครรภ์
4. ทารกมีสายสะดือไหลออกมา

น้ำคร่ำแตก อาการเป็นอย่างไร

น้ำคร่ำแตกจะมีน้ำคล้ายปัสสาวะแต่สีจะใสกว่า และไม่มีกลิ่นออกมาทางช่องคลอดของคุณแม่ ลักษณะการไหลของน้ำคร่ำที่แตก คือจะไหลเหมือนมีของหล่นโพละออกมาในทีเดียว หรือบางครั้งน้ำคร่ำแตกจะไหลออกมาช้า ๆ ก็ได้เช่นกัน

น้ำคร่ำแตก ช่วงใกล้คลอด จะมีอาการให้เห็นช่วงไหนได้บ้าง

น้ำคร่ำแตกคือหนึ่งในสัญญาณเตือนว่าคุณแม่กำลังอยู่ในช่วงอาการใกล้คลอด คืออายุครรภ์ใน 4 สัปดาห์สุดท้าย (37-40 สัปดาห์) อาการถุงน้ำคร่ำแตกช่วงใกล้คลอด หรือเรียกว่าน้ำเดินจะมีน้ำใสไหลออกมาจากช่องคลอด พร้อมกับมดลูกเริ่มมีการหดรัดตัวเพื่อดันให้ศีรษะของทารกลงไปอยู่ตรงบริเวณอุ้งเชิงกราน น้ำคร่ำแตกมีความเป็นไปได้ 80% ว่าคุณแม่อาจต้องได้คลอดลูกใน 12 ชั่วโมง

วิธีทดสอบภาวะน้ำคร่ำรั่วด้วยตนเอง

คุณแม่ตั้งครรภ์สามารถทดสอบการรั่วของถุงน้ำคร่ำได้ด้วยตัวเองง่าย ๆ ดังนี้

1. สวมผ้าอนามัย เพื่อสังเกตว่าผ้าอนามัยเปียกชุ่มหรือไม่
2. น้ำที่เปียกชุ่มผ้าอนามัย หากเป็นน้ำคร่ำจะไม่มีสี ไม่มีกลิ่น

หากการทดสอบพบว่าน้ำที่เปียกผ้าอนามัยเป็นลักษณะของน้ำคร่ำ แนะนำให้คุณแม่รีบไปพบแพทย์ทันที ไม่ควรปล่อยให้น้ำคร่ำรั่ว เนื่องจากน้ำคร่ำที่มีปริมาณลดลงเป็นอันตรายต่อทารกในครรภ์

น้ำคร่ำรั่วแบบไหน ควรพบแพทย์

น้ำคร่ำรั่วสามารถเกิดขึ้นได้ในทุกไตรมาสของการตั้งครรภ์ ดังนั้นหากคุณแม่สังเกตว่าตัวเองมีน้ำใส ๆ ไม่มีกลิ่น ค่อย ๆ ซึมไหลออกจากช่องคลอดตลอดเวลา หรือหากใส่ผ้าอนามัยแล้วแผ่นผ้าอนามัยเปียกชุ่มทั้งแผ่น นั่นแสดงถึงปริมาณน้ำคร่ำที่ไหลออกมามาก แนะนำให้คุณแม่รีบไปโรงพยาบาลเพื่อพบแพทย์ทันที น้ำคร่ำที่รั่วออกส่งผลให้ทารกในครรภ์ติดเชื้อได้

ภาวะน้ำคร่ำรั่ว ที่เป็นสัญญาณเตือนสุขภาพของคุณแม่ได้

ถุงน้ำคร่ำรั่ว หรือภาวะน้ำเดินก่อนกำหนดจะส่งผลกระทบต่อสุขภาพของคุณแม่และทารกในครรภ์ ที่อันตรายต่อตัวคุณแม่ก็คือโพรงมดลูกเกิดการอักเสบติดเชื้อขึ้น ซึ่งเป็นสัญญาณเตือนว่าคุณแม่จะมีการคลอดก่อนกำหนด ทารกที่คลอดก่อนกำหนดปอดจะยังพัฒนาได้ไม่สมบูรณ์ทำให้มีปัญหาเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ ทารกมีการหายใจได้ยากลำบาก ทางการแพทย์จะเรียกภาวะนี้ว่า RDS (Respiratory distress syndrome)

นอกจากนี้ยังส่งผลกระทบต่อการทำงานของหัวใจที่เป็นอวัยวะสำคัญของทารกอีกด้วย และยังมีปัจจัยเสี่ยงอื่นๆ ที่เป็นผลมาจากสุขภาพของคุณแม่ที่เสี่ยงต่อการเกิดภาวะถุงน้ำคร่ำรั่ว

1. คุณแม่น้ำหนักตัวน้อยเกินไป หรือได้รับสารอาหารไม่เพียงพอ
2. การสูบบุหรี่ หรือใช้สารเสพติดขณะตั้งครรภ์
3. ภาวะติดเชื้อที่มดลูก

ตลอดการพัฒนาการทารกในครรภ์ 1-40 สัปดาห์ คุณแม่จำเป็นต้องสังเกตอาการผิดปกติที่เกิดขึ้นระหว่างตั้งครรภ์ โดยเฉพาะการเกิดน้ำคร่ำรั่ว น้ำคร่ำแตกก่อนกำหนด แนะนำให้รีบไปพบแพทย์ทันที เพราะเป็นอันตรายทั้งต่อตัวคุณแม่และทารกในครรภ์

บทความแนะนำสำหรับคุณแม่ตั้งครรภ์

• อาการแพ้ท้องของคุณแม่ แพ้ท้องพะอืดพะอม แก้ยังไง พร้อมวิธีรับมือ
• อาการท้องแข็งบ่อย ลูกโก่งตัวบ่อย อันตรายหรือไม่ ทำไมคุณแม่ต้องรู้
• เลือดล้างหน้าเด็กสีอะไร เลือดล้างหน้าเด็กสัญญาณแรกของการตั้งครรภ์
• ตั้งครรภ์ มีเลือดออก ไม่ปวดท้อง คืออะไร อันตรายไหม สำหรับแม่ตั้งครรภ์
• อาการคนท้องระยะแรก สัญญาณการตั้งครรภ์เป็นแบบนี้
• เมนูคนท้อง อาหารคนท้องบำรุงคุณแม่ท้อง ดีต่อลูกในครรภ์
• คนท้องห้ามกินอะไร อาหารที่ส่งผลเสียต่อคุณแม่ตั้งครรภ์
• อาหารคนท้องไตรมาสแรก โภชนาการที่สำคัญสำหรับคุณแม่และทารกในครรภ์
• วิธีนับอายุครรภ์ คำนวณอายุครรภ์ด้วยตัวเอง ก่อนคลอด
• สัญญาณอาการใกล้คลอด เจ็บท้องคลอด อาการก่อนคลอดของคุณแม่
• ของใช้เตรียมคลอด ที่คุณแม่มือใหม่ควรเตรียมของไปคลอด
• ภาวะซึมเศร้าหลังคลอดเกิดจากอะไร พร้อมวิธีรับมืออาการซึมเศร้าหลังคลอด
• ฤกษ์คลอด ฤกษ์ผ่าคลอด วันมงคล เวลาดี สำหรับลูกรัก

อ้างอิง:

1. รู้จักกับภาวะน้ำคร่ำน้อย อันตรายสูงในหญิงตั้งครรภ์, โรงพยาบาลบางปะกอก สมุทรปราการ
2. การสังเกตอาการน้ำคร่ำรั่ว, โรงพยาบาลจุฬารัตน์ 9 แอร์พอร์ต
3. น้ำคร่ำ (Amniotic fluid), สูติศาสตร์ล้านนา มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
4. ภาวะน้ำเดินก่อนกำหนด อีกหนึ่งภาวะครรภ์เสี่ยงที่คุณควรรู้, โรงพยาบาลสมิติเวช
5. ภาวะถุงน้ำคร่ำแตกก่อนกำหนด, คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร
6. สัญญาณเตือนคุณแม่ใกล้คลอด เตรียมพร้อมได้ทันเวลา, โรงพยาบาลนครธน
7. “6 สัญญาณอันตรายที่คุณแม่ตั้งครรภ์ต้องรีบไปพบแพทย์”, โรงพยาบาลเปาโล
8. Polyhydramnios ภาวะน้ำคร่ำมาก, โรงพยาบาลสมิติเวช

อัพเดท ณ วันที่ 6 มกราคม 2567