จดทะเบียนรับรองบุตร สำคัญไหม การจดรับรองบุตรมีขั้นตอนยังไง

จดทะเบียนรับรองบุตร สำคัญไหม การจดรับรองบุตรมีขั้นตอนยังไง

คู่มือคุณแม่มือใหม่
บทความ
มี.ค. 20, 2025
4นาที

การจดทะเบียนรับรองบุตรของผู้ที่เป็นพ่อจะทำให้ลูกน้อยที่อยู่นอกสมรสได้รับสิทธิต่าง ๆ ของพ่อที่ชอบด้วยกฎหมาย โดยผู้ที่เป็นพ่อและแม่สามารถพิจารณาถึงข้อดีข้อเสียของการรับรองบุตรก่อนได้ เพราะเมื่อจดทะเบียนรับรองบุตรแล้วจะทำให้พ่อและลูกมีความผูกผันทางกฎหมายต่อกัน สำหรับรายละเอียด และวิธีการจัดเตรียมเอกสารจะมีอะไรบ้างมาดูกันเลย

จดทะเบียนรับรองบุตร สำคัญไหม การจดรับรองบุตรมีขั้นตอนยังไง

สรุป

  • จดทะเบียนรับรองบุตร เป็นวิธีการทางกฎหมายของฝ่ายพ่อที่จะทำให้ลูกนอกสมรส หรือเด็กที่เกิดจากหญิงที่ไม่ได้จดทะเบียนสมรสเป็นลูกที่ชอบด้วยกฎหมาย
  • หากพ่อและแม่ไม่ได้จดทะเบียนสมรสกัน แต่มีชื่อของพ่อในใบเกิดของเด็ก ตามกฎหมายแล้วยังไม่ถือว่าเด็กคนนั้นเป็นบุตรที่ถูกต้องตามกฎหมายของพ่อ
  • พ่อสามารถไปยื่นคำร้องขอจดทะเบียนรับรองบุตรที่ว่าการอำเภอหรือสำนักเขตกรุงเทพมหานครที่ไหนก็ได้ โดยไม่จำเป็นว่าจะต้องมีชื่อในทะเบียนบ้านในเขตอำเภอฯ นั้น

 

เลือกอ่านตามหัวข้อ

 

จดทะเบียนรับรองบุตรคืออะไร

จดทะเบียนรับรองบุตร คือ วิธีการทางกฎหมายของฝ่ายพ่อที่จะทำให้ลูกนอกสมรส หรือเด็กที่เกิดจากหญิงที่ไม่ได้จดทะเบียนสมรสรับรองเป็นลูกที่ชอบด้วยกฎหมาย โดยฝ่ายพ่อไม่ต้องจดทะเบียนสมรสกับฝ่ายแม่ของเด็ก แต่การจดทะเบียนรับรองบุตรจะสมบูรณ์ได้ต้องทำตามเงื่อนไข คือ

  • การจดทะเบียนรับรองบุตรต้องได้รับความยินยอมทั้ง 2 ฝ่าย คือ เด็ก และแม่ของเด็ก
  • ต้องได้รับความยินยอมต่อหน้านายทะเบียน

 

ในกรณีที่เด็กหรือแม่ของเด็กคัดค้านไม่ให้ความยินยอมจดทะเบียนรับรองบุตร หรือแม่ของเด็กเสียชีวิตไปแล้ว หรือเด็กยังไร้เดียงสามีอายุน้อยเกินไป ทำให้ไม่สามารถจดทะเบียนรับรองบุตรได้ ฝ่ายพ่อจะต้องยื่นคำร้องต่อศาลให้มีคำพิพากษาเพื่อจดทะเบียนรับรองบุตร

 

ทำไมต้องจดทะเบียนรับรองบุตร

การจดทะเบียนรับรองบุตร เป็นวิธีการที่ทำให้ลูกนอกสมรสของฝ่ายพ่อเป็นลูกที่ชอบด้วยกฎหมาย เนื่องจากเด็กที่เกิดจากพ่อและแม่ที่ไม่ได้จดทะเบียนสมรสกันนั้น พ่อจะไม่มีสิทธิ์ในตัวเด็ก มีเพียงแม่ที่มีสิทธิ์ในตัวเด็กตามกฎหมายแต่เพียงผู้เดียว

 

บุตรอายุเท่าไรถึงทำการรับรองบุตร

การรับรองบุตรตามกฎหมายไม่มีการกำหนดอายุของเด็กที่แน่ชัด แต่โดยส่วนใหญ่แล้วจะยึดเอาจากการที่เด็กสามารถเขียนชื่อตัวเองได้เพื่อใช้เป็นหลักฐานว่าเด็กยินยอมให้พ่อสามารถจดทะเบียนรับรองบุตรต่อหน้านายทะเบียน

 

ความแตกต่างระหว่างสูติบัตร และใบรับรองบุตร

สูติบัตร และใบรับรองบุตร เป็นเอกสารที่ใช้สำหรับการอ้างสิทธิ์ในตัวเด็กตามกฎหมาย โดยจะมีความแตกต่างกัน ดังนี้

  • สูติบัตร: หรือใบเกิดลูกเป็นเอกสารใช้พิสูจน์ทราบหรือยืนยันตัวบุคคล และใช้เป็นหลักฐานในการขอเพิ่มชื่อในทะเบียนบ้าน ทั้งนี้ แม้ว่าในใบเกิดจะมีชื่อพ่อของเด็กก็ตาม แต่ด้วยกฎหมายแล้วยังไม่ถือว่าเด็กคนนั้นเป็นลูกที่ถูกต้องตามกฎหมายของพ่อ ดังนั้น พ่อจึงไม่สามารถอ้างสิทธิ์ในตัวเด็ก เพราะพ่อและแม่ไม่ได้จดทะเบียนสมรสกัน เด็กจะตกเป็นสิทธิ์ตามกฎหมายของแม่แต่เพียงผู้เดียว
  • ใบรับรองบุตร: เป็นเอกสารที่ใช้สำหรับจดทะเบียนรับรองบุตร ซึ่งจะทำให้พ่อมีสิทธิ์ในตัวลูกทางกฎหมาย โดยจะใช้ในกรณีที่เด็กเป็นลูกนอกสมรส หรือพ่อแม่ไม่ได้จดทะเบียนสมรสกัน

 

ตามกฎหมายแล้วเด็กที่เกิดมาจะต้องแจ้งเกิดเพื่อขอรับใบสูติบัตร ถ้าพ่อแม่ไม่ได้จดทะเบียนกันแล้วไปแจ้งเกิดให้ลูก เด็กที่เกิดมาจะเป็นสิทธิ์ของแม่แต่เพียงผู้เดียว หากพ่อต้องการได้สิทธิ์ในตัวลูกจะต้องไปขอจดทะเบียนใบรับรองบุตรเพื่อให้ได้สิทธิ์ที่ชอบด้วยกฎหมาย

 

ข้อดีข้อเสียของการจดทะเบียนรับรองบุตร

การจดทะเบียนรับรองบุตรจะทำให้ลูกที่เป็นบุตรนอกกฎหมายของพ่อมีสิทธิและหน้าที่ต่อกัน ทำให้ลูกเป็นทายาทโดยธรรมของพ่อ และพ่อเป็นทายาทโดยธรรมของลูกเช่นกัน หากพ่อหรือแม่ต้องการจดทะเบียนรับรองบุตร ควรพิจารณาจากข้อดี-ข้อเสีย ดังนี้

1. ข้อดีของการรับรองบุตร

  • เด็กได้สิทธิ์จากพ่อ เช่น การใช้นามสกุลพ่อ รับมรดก เรียกร้องให้พ่อจ่ายค่าเลี้ยงดู และรับบำเหน็จตกทอดในกรณีที่พ่อเป็นข้าราชการและเสียชีวิต
  • หากพ่อเสียชีวิตจากการกระทำของผู้อื่น ลูกสามารถฟ้องร้องให้ดำเนินการตามกฎหมายได้
  • ลูกและพ่อต่างใช้สิทธิ์ลดหย่อนภาษีได้

 

2. ข้อเสียของการรับรองบุตร

  • ลูกต้องมีหน้าที่ดูแลพ่อตามกฎหมาย
  • กรณีที่พ่อเสียชีวิตและลูกได้รับมรดก แล้วลูกหนี้มาทวงเงินกับทายาท ลูกต้องชดใช้หนี้สินเท่ากับที่ได้รับมรดก

 

เมื่อพ่อและแม่พิจารณาถึงข้อดีและข้อเสียที่ส่งผลต่อสิทธิตามกฎหมายของลูกน้อยแล้ว และต้องการให้ลูกจดรับรองบุตรจากพ่อสามารถเตรียมเอกสารและยื่นคำร้องยังสำนักงานที่รับจดทะเบียนได้เลย

 

การจดรับรองบุตรใช้เอกสารอะไรบ้าง

  1. บัตรประจำตัวประชาชนของพ่อ และแม่
  2. บัตรประจำตัวประชาชนของลูก (ถ้ามี)
  3. สำเนาทะเบียนบ้านของพ่อ แม่
  4. สูติบัตรหรือใบเกิดของลูก
  5. คำพิพากษาหรือคำสั่งศาล (กรณีแม่เสียชีวิต หรือบุตรเป็นผู้ไร้เดียงสา)

 

นอกจากนี้ ผู้ร้องต้องนำพยานบุคคลมา 2 คน พร้อมบัตรประจำตัวประชาชน เพื่อแสดงต่อหน้านายทะเบียนอีกด้วย อย่างไรก็ตามคุณพ่อสามารถสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้จากเจ้าหน้าที่ในท้องที่ที่งต้องการยื่นคำร้องจดรับรองบุตร

 

การจดทะเบียนรับรองบุตรต้องไปทำที่ไหน

พ่อที่ต้องการจดทะเบียนรับรองบุตรสามารถยื่นคำร้องพร้อมด้วยหลักฐานตามสถานที่ดังต่อไปนี้

  • ที่ว่าการอำเภอ
  • สำนักงานเขตกรุงเทพมหานคร
  • นอกสำนักทะเบียน แต่ผู้ร้องต้องยื่นคำร้องต่อนายทะเบียน ณ ฝ่ายทะเบียน โดยต้องระบุวัน เวลา สถานที่ รวมถึงยานพาหนะรับส่ง หรือค่าพาหนะให้กับนายทะเบียน

 

ผู้ร้องหรือพ่อสามารถไปยื่นคำร้องขอจดทะเบียนรับรองบุตรที่ว่าการอำเภอหรือสำนักเขตกรุงเทพมหานครที่ไหนก็ได้ โดยไม่จำเป็นว่าจะต้องมีชื่อในทะเบียนบ้านในเขตอำเภอฯ นั้น โดยจะต้องนำมารดา และเด็กไปแสดงความยินยอมต่อหน้านายทะเบียนด้วย

 

ขั้นตอนการจดรับรองบุตร

  1. ผู้ร้อง(พ่อ) ยื่นคำร้องในการจดทะเบียนรับรองบุตร พร้อมด้วยเอกสารให้ครบถ้วนต่อหน้านายทะเบียน
  2. แม่ และเด็กต้องไปแสดงความยินยอมต่อหน้านายทะเบียน หากแม่หรือเด็กไม่ให้ความยินยอม หรือคัดค้านว่าผู้ร้องไม่ใช่พ่อ ผู้ร้อง(พ่อ)ต้องนำคำพิพากษาของศาลให้พ่อสามารถจดทะเบียนรับรองบุตรได้มาแสดงต่อนายหน้าทะเบียนด้วย
  3. ในกรณีแม่ และเด็ก ไม่มาให้ความยินยอมต่อหน้านายทะเบียน นายทะเบียนจะทำการแจ้งการขอจดทะเบียนรับรองบุตรของพ่อไปยังแม่และเด็ก หากแม่ไม่คัดค้านหรือไม่ให้ความยินยอมภายใน 60 วัน ถือว่าแม่และเด็กให้ความยินยอมต่อคำร้องของพ่อ (หากแม่และเด็กอยู่ต่างประเทศจะขยายเวลาเป็น 180 วัน)
  4. เจ้าหน้าที่ตรวจสอบเอกสารให้ครบถ้วน หากคำร้องไม่ครบถ้วนเจ้าหน้าที่จะแจ้งให้แก้ไขและยื่นเอกสารเพิ่มเติมในภายหลังตามระยะเวลาที่กำหนด และจะมอบสำเนาให้ผู้ร้อง(พ่อ)เก็บไว้เป็นหลักฐาน
  5. เจ้าหน้าที่จะแจ้งผลการพิจารณาให้ผู้ร้อง(พ่อ)ทราบภายใน 7 วัน นับจากวันที่พิจารณาแล้วเสร็จ

 

ตอนนี้คุณพ่อคุณแม่คงรู้ถึงข้อดี-ข้อเสียของการจดทะเบียนรับรองบุตร รวมถึงสิทธิต่าง ๆ ของเด็กที่จะได้จากพ่อไม่ว่าจะเป็นการใช้นามสกุล การรับมรดก หรือแม้แต่การได้รับค่าเลี้ยงดูด้วย ในกรณีที่คุณแม่ไม่ยินยอมให้พ่อจดทะเบียนรับรองบุตร พ่อต้องไปร้องต่อศาลเพื่อขอคำพิพากษาให้ได้รับอนุญาตในการจดทะเบียนรับรองบุตร แล้วค่อยไปยื่นเอกสารต่อเจ้าหน้าที่ตามเงื่อนไขที่กำหนด

 

บทความแนะนำสำหรับคุณแม่มือใหม่

 

อ้างอิง:

  1. การจดทะเบียนรับรองบุตร, ศาลเยาวชนและครอบครัวจังหวัดอำนาจเจริญ
  2. การจดทะเบียนรับรองบุตร, เทศบาลตำบลพังโคนศรีจำปา
  3. คำแนะนำการรับสูติบัตร, ศูนย์ศรีพัฒน์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
  4. รู้หรือไม่? การจดทะเบียนรับรองบุตรสำคัญอย่างไร, ธรรมนิติ
  5. งานทะเบียนทั่วไป, ศูนย์สารสนเทศกรุงเทพมหานคร
  6. คู่มือสำหรับประชาชน : การจดทะเบียนรับรองบุตร กรณีนอกสำนักทะเบียน, ฝ่ายทะเบียน สำนักงานเขตสวนหลวง
  7. ถาม-ตอบเรื่องเกี่ยวกับการจดทะเบียนรับรองบุตร ตอนที่ 1, ที่ปรึกษากฎหมายกฤช ชูพุทธกาล, บริษัท เอนไลเทิน คอร์ปอเรชั่น จำกัด
  8. ผู้สืบสันดาน คือใคร, JusThat
  9. 3 เรื่องที่ทายาทต้องรู้ เมื่อหนี้เป็นมรดก, สำนักงานกิจการยุติธรรม

อ้างอิง ณ วันที่ 24 พฤศจิกายน 2567