เด็กสมาธิสั้น ลูกอยู่ไม่นิ่ง พร้อมวิธีรับมือที่พ่อแม่ควรรู้

เด็กสมาธิสั้น ลูกอยู่ไม่นิ่ง พร้อมวิธีรับมือที่พ่อแม่ควรรู้

30.09.2024

พัฒนาการของลูกเป็นสิ่งที่คุณพ่อคุณแม่ควรให้ความสำคัญและหมั่นสังเกต โดยเฉพาะโรคสมาธิสั้นในเด็ก เกิดจากการทำงานของสมองบางส่วนมีความผิดปกติทำให้ไม่สามารถควบคุมตัวเองได้ จนส่งผลต่อการแสดงพฤติกรรมต่าง ๆ ส่วนมากจะแสดงอาการก่อนอายุ 7 ปี และต่อเนื่องมากกว่า 6 เดือน ดังนั้นคุณพ่อคุณแม่ต้องเตรียมรับมือทำความเข้าใจในโรคสมาธิสั้น และปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อรักษาให้ลูกสามารถใช้ชีวิตได้อย่างปกติมากที่สุด

headphones

PLAYING: เด็กสมาธิสั้น ลูกอยู่ไม่นิ่ง พร้อมวิธีรับมือที่พ่อแม่ควรรู้

อ่าน 6 นาที

 

สรุป

  • สาเหตุของโรคสมาธิสั้นยังไม่ทราบแน่ชัด แต่เกิดจากการหลั่งสารเคมีของสมองส่วนหน้าไม่สมดุล ซึ่งเป็นส่วนที่ควบคุมเรื่องสมาธิและการยับยั้งชั่งใจ
  • พฤติกรรมที่อาจบอกว่าลูกเป็นเด็กสมาธิสั้น เช่น ชอบเล่นรุนแรง มีอาการเหม่อลอย ไม่รู้จักการรอคอย ทำงานหรือทำการบ้านไม่สำเร็จเพราะไม่มีสมาธิเพียงพอ
  • โรคสมาธิสั้นสามารถรักษาให้หายขาดได้ โดยปรับพฤติกรรมและสภาพแวดล้อมให้มีความเหมาะสม หลีกเลี่ยงการลงโทษที่รุนแรง โดยปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญหากต้องได้รับการรักษาด้วยยา ซึ่งต้องใช้ยาตามที่แพทย์สั่งเท่านั้น

 

เลือกอ่านตามหัวข้อ

 

เด็กสมาธิสั้น สัญญาณที่พ่อแม่สังเกตได้

อาการของเด็กที่เป็นโรคสมาธิสั้น หรือ Attention Deficit Hyperactivity Disorder: ADHD ส่วนมากจะแสดงอาการก่อนอายุ 7 ปี และมักมีอาการแสดงออกอย่างต่อเนื่องมากกว่า 6 เดือน โดยเด็กจะมีพฤติกรรมและพัฒนาการที่ไม่เหมาะสมกับช่วงอายุ โดยคุณพ่อคุณแม่สามารถสังเกตได้จากอาการเหล่านี้

  • เด็กมีอาการวอกแวก ไม่มีสมาธิในการทำกิจกรรมต่าง ๆ
  • ไม่ค่อยรับฟังเมื่อมีคนพูดคุยด้วย
  • ไม่ค่อยทำตามคำสั่ง หรือทำงานที่ต้องรับผิดชอบไม่สำเร็จ
  • ไม่ใส่ใจรายละเอียด ทำผิดบ่อยครั้ง
  • ทำของหายบ่อย
  • หลงลืมกิจวัตรประจำวันที่ต้องทำเป็นประจำ

 

โรคสมาธิสั้นในเด็ก เกิดจากสาเหตุอะไร

สาเหตุที่แท้จริงของโรคสมาธิสั้น ยังไม่มีหลักฐานทางการแพทย์ที่ชัดเจน แต่ส่วนหนึ่งเกิดจากการหลั่งสารเคมีของสมองส่วนหน้าไม่สมดุล ซึ่งเป็นส่วนที่ควบคุมเรื่องสมาธิและการยับยั้งชั่งใจ ส่งผลให้เด็กมีพฤติกรรมซุกซน อยู่ไม่นิ่ง ไม่สามารถควบคุมการเคลื่อนไหว ขาดความรับผิดชอบ และไม่ตั้งใจฟังสิ่งที่คนอื่นพูด โดยมีสาเหตุที่อาจกระตุ้นให้เกิดโรคสมาธิสั้นได้จาก

  • การถ่ายทอดจากพันธุกรรม หากครอบครัวมีประวัติสมาธิสั้น ลูกก็อาจจะมีโอกาสสมาธิสั้นมากขึ้น
  • พ่อแม่ที่ติดสารเสพติด เหล้า บุหรี่ หรือเด็กได้รับสารพิษในระหว่างตั้งครรภ์ รวมถึงเป็นโรคภูมิแพ้
  • จากการเลี้ยงดู เช่น ให้เด็กเล็กอยู่กับหน้าจอมากจนเกินไป ทำให้เด็กติดโทรศัพท์และส่งผลให้เด็กสมาธิสั้นได้

 

เด็กสมาธิสั้น คือโรคทางจิตเวชหรือเปล่า

เด็กที่เป็นโรคสมาธิสั้น เป็นภาวะจิตเวชเด็กที่พบได้บ่อยมากที่สุด จากการสำรวจเด็กในกรุงเทพฯ พบว่ามีเด็กที่เป็นโรคสมาธิสั้นคิดเป็น 5 เปอร์เซ็นต์ ซึ่งหากคิดจากเด็กในระดับวัยเรียนในประเทศไทยทั้งหมดประมาณ 10 ล้านคน จะมีเด็กที่เป็นโรคสมาธิสั้นประมาณ 5 แสนคน หรือคิดคร่าว ๆ ว่าในห้องเรียนที่มีเด็กนักเรียน 40-50 คน จะพบเด็กสมาธิสั้น 2 คน และพบในเด็กผู้ชายมากกว่าเด็กผู้หญิงเป็นสัดส่วน 3:1

 

จะรู้ได้ยังไงว่าลูกเป็นเด็กสมาธิสั้น

ในบางครั้งเด็กที่มีอาการสมาธิสั้น อาจจะแยกได้ยากกับเด็กที่มีความซุกซนตามวัย แต่เมื่อลูกมีความซุกซนไม่อยู่นิ่ง ไม่มีระเบียบ ทำกิจกรรมไหนไม่ค่อยสำเร็จ คุณพ่อคุณแม่ไม่ควรนิ่งนอนใจ และควรศึกษาพฤติกรรมที่อาจบอกว่าลูกเป็นเด็กสมาธิสั้นได้ ดังนี้

  • ชอบเล่นรุนแรงและเสี่ยง ไม่กลัวเจ็บ ซุกซนอยู่ไม่นิ่ง ลุกเดินไปมาตลอดเวลา
  • ทำงานผิดพลาดบ่อย ทำงานส่งครูไม่ครบ ทำสิ่งของหายบ่อยครั้ง เนื่องจากไม่สามารถจดจำคำสั่งหรือประโยคยาว ๆ และชอบมีอาการเหม่อลอย
  • ใจร้อน ไม่รู้จักการรอคอย เด็กสมาธิสั้นไม่ชอบการต่อคิว รวมถึงชอบพูดแทรกคนอื่น
  • ผลการเรียนแย่ลง เพราะไม่สามารถตั้งใจฟังในสิ่งที่ครูสอน หรือไม่สามารถทำงานหรือทำการบ้านได้จนสำเร็จ

 

โรคสมาธิสั้น เกิดขึ้นกับเด็กวัยไหน

ส่วนมากโรคสมาธิสั้นจะพบในเด็กระหว่างอายุ 3-7 ปี และแสดงอาการชัดเจนหลัง 7 ปีขึ้นไป เนื่องจากเป็นช่วงที่เด็กส่วนใหญ่ต้องมีความรับผิดชอบในหน้าที่มากขึ้น รวมถึงการมีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่นมากขึ้น ทำให้เด็กที่มีอาการสมาธิสั้นจะแสดงออกที่แตกต่างจากเด็กปกติได้อย่างชัดเจน

 

ระดับความรุนแรงของโรคสมาธิสั้น

โรคสมาธิสั้นในเด็กไม่ถือว่ารุนแรง หากได้รับการรักษาและดูแลอย่างถูกวิธีจากพ่อแม่และคนรอบข้าง แต่หากไม่จัดการ อาจนำไปสู่ปัญหาหลายด้าน เช่น

  • ผลการเรียนไม่ดี
  • การโดนทำโทษบ่อย
  • ขาดความเชื่อมั่นในตนเอง
  • ปัญหาในการเข้าสังคม
  • ความเสี่ยงในการติดยาเสพติดและทำผิดกฎหมาย
  • เสี่ยงต่ออุบัติเหตุ

 

การไม่ปฏิบัติตามแนวทางการรักษาอาจทำให้สถานการณ์เลวร้ายลง ดังนั้น ควรให้ความสำคัญในการจัดการปัญหานี้อย่างทันท่วงที

 

อาการของเด็กสมาธิสั้นที่ควรพบแพทย์

 

อาการของเด็กสมาธิสั้นที่ควรพบแพทย์

คุณพ่อคุณแม่ควรสังเกตอาการของลูก หากพบพฤติกรรมที่คล้ายอาการสมาธิสั้น เช่น มีผลการเรียนที่แย่ลง ชอบเล่นแรงและผาดโผนมากเกินไป ชอบอยู่คนเดียว ไม่เข้าร่วมสังคมกับผู้อื่น เด็กที่เป็นโรคสมาธิสั้นประมาณ 15-20 เปอร์เซ็นต์เท่านั้น ที่จะสามารถหายได้เองเมื่อโตเป็นผู้ใหญ่ และอีก 60 เปอร์เซ็นต์ไม่สามารถหายได้เอง จะมีอาการไปจนถึงวัยผู้ใหญ่ ดังนั้น คุณพ่อคุณแม่ไม่ควรนิ่งนอนใจ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อวินิจฉัยโรคและรับการรักษาอย่างเหมาะสม

 

โรคสมาธิสั้น หายขาดได้ไหม

เด็กสมาธิสั้น มีโอกาสรักษาให้หายขาดได้ หากคุณพ่อคุณแม่ตรวจพบพฤติกรรมที่เสี่ยงต่อโรคสมาธิสั้นได้รวดเร็ว และรีบปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อทำการรักษา อีกทั้งได้รับความร่วมมือ ความเข้าอกเข้าใจจากครอบครัว คุณครู เพื่อนที่โรงเรียน และบุคคลรอบตัว ก็จะทำให้อาการต่าง ๆ ดีขึ้น ทำให้มีสมาธิสามารถเรียนหนังสือได้ ส่งผลให้ผลการเรียนดีขึ้น และสามารถอยู่ร่วมกับสังคมได้ดีมากขึ้นด้วย

 

วิธีรับมือกับเด็กสมาธิสั้นที่พ่อแม่ควรรู้

คุณพ่อคุณแม่มีส่วนสำคัญในการทำให้อาการสมาธิสั้นดีขึ้นได้ เริ่มจากการทำความเข้าใจของโรคสมาธิสั้น โดยช่วยปรับพฤติกรรมและสภาพแวดล้อมให้มีความเหมาะสม หลีกเลี่ยงการลงโทษที่รุนแรง ซึ่งคนในครอบครัว คุณครู เพื่อนร่วมห้องและบุคคลใกล้ชิดทุกคน ต้องมีความเข้าใจอาการของโรคนี้

คุณพ่อคุณแม่ควรจัดตารางกิจกรรมประจำวันให้เป็นแบบแผนชัดเจน ส่งเสริมให้เด็กได้ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ จัดบ้านไม่ให้มีสิ่งเร้ามากจนเกินไป ฝึกให้เด็กได้ทำกิจกรรมที่สามารถทำต่อเนื่องได้นานอย่างน้อย 30 นาที ทั้งหมดนี้ล้วนช่วยให้อาการสมาธิสั้นดีขึ้นได้

 

ลูกอยู่ไม่นิ่ง ปรับพฤติกรรมลูกน้อยยังไงดี

หากลูกอยู่ไม่นิ่ง คุณพ่อคุณแม่ควรเริ่มปรับพฤติกรรมของลูกได้ง่าย ๆ ดังนี้

  • ค่อย ๆ ฝึกฝนความอดทน และการรอคอย
  • เมื่อเด็กมีพฤติกรรมที่ดี อาจกล่าวชมเชยหรือให้รางวัล
  • จัดสภาพแวดล้อมให้เงียบสงบ มีสมาธิในการเรียนรู้
  • หากลูกมีกิจกรรมที่ชื่นชอบหรือสนใจทำ ควรเน้นทำกิจกรรมเหล่านั้นบ่อย ๆ
  • ฝึกฝนเรื่องวินัย ความรับผิดชอบให้เด็กอย่างสม่ำเสมอและต่อเนื่อง

 

เด็กสมาธิสั้น จำเป็นต้องใช้ยาไหม

ในกรณีที่จำเป็นต้องรักษาเด็กสมาธิสั้นด้วยยา คุณหมอจะประเมินยาที่เหมาะสมกับช่วงอายุและอาการของเด็กแต่ละคน โดยตัวยาจะช่วยกระตุ้นให้สมองหลั่งสารสื่อประสาทให้มากยิ่งขึ้น ช่วยให้เด็กมีอาการดีขึ้นได้ภายใน 1-4 สัปดาห์ และมีส่วนช่วยให้อาการสมาธิสั้นดีขึ้นได้ประมาณ 70-80 เปอร์เซ็นต์ ซึ่งต้องใช้ยาตามที่แพทย์สั่งเท่านั้น

 

การที่ลูกอยู่ไม่นิ่ง หรือเป็นเด็กสมาธิสั้นนั้น ถึงแม้อาการจะดีขึ้นได้เมื่อเติบโตสู่วัยผู้ใหญ่ และไม่ใช่โรคร้ายแรง แต่หากปล่อยปละละเลยอาจทำให้เป็นปัญหาต่อการดำเนินชีวิตในอนาคตได้ ซึ่งการรักษาโรคสมาธิสั้น ต้องอาศัยความเข้าใจของคุณพ่อคุณแม่ และทุกคนรอบตัวเป็นอย่างมาก เนื่องจากต้องใช้เวลา และความอดทนอย่างต่อเนื่องสม่ำเสมอ อาการจึงจะดีขึ้นและสามารถกลับมาใช้ชีวิตได้อย่างเป็นปกติ

 

บทความแนะนำสำหรับพัฒนาการลูกน้อย

 

 

อ้างอิง:

  1. เช็กอาการ ลูกเป็นโรคสมาธิสั้น หรือแค่ซน, โรงพยาบาลศิครินทร์
  2. สมาธิสั้นใกล้ตัวเด็กกว่าที่คิด, โรงพยาบาลกรุงเทพ
  3. โรคสมาธิสั้น: การวินิจฉัยและรักษา, สมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย
  4. สังเกตให้ดี...ลูกแค่ซน หรือสมาธิสั้นกันแน่, โรงพยาบาลพญาไท
  5. เด็กสมาธิสั้น...อาการที่คุณพ่อคุณแม่ไม่ควรละเลย, โรงพยาบาลเปาโล
  6. ดูแลเด็กสมาธิสั้น พ่อแม่รับมืออย่างไรดี?,โรงพยาบาลศิครินทร์

อ้างอิง ณ วันที่ 12 สิงหาคม 2567
 

บทความแนะนำ

10 ของเล่นฝึกสมาธิเด็ก เสริมไอคิว พร้อมฝึกสมาธิลูกน้อย

10 ของเล่นฝึกสมาธิเด็ก เสริมไอคิว พร้อมฝึกสมาธิลูกน้อย

รวมของเล่นฝึกสมาธิเด็ก ช่วยเสริมพัฒนาการสมองและพัฒนาการทางร่างกายของลูก ให้ลูกมีพัฒนาการทางที่ดี ของเล่นฝึกสมาธิเด็กแบบไหน ที่เหมาะกับลูกน้อยบ้าง ไปดูกัน

เด็กพัฒนาการช้าเป็นยังไง พร้อมวิธีสังเกตเมื่อเด็กมีพัฒนาการล่าช้า

เด็กพัฒนาการช้าเป็นยังไง พร้อมวิธีสังเกตเมื่อเด็กมีพัฒนาการล่าช้า

เด็กพัฒนาการช้าจะสังเกตเห็นได้ยังไง ลูกพัฒนาการล่าช้าเกิดจากสาเหตุอะไรบ้าง เด็กพัฒนาการล่าช้า มีวิธีป้องกันไหม และพ่อแม่สามารถช่วยกระตุ้นพัฒนาการให้ลูกได้ยังไงบ้าง

เด็กเรียนรู้ช้า ไอคิวต่ำ มีลักษณะอย่างไร พร้อมวิธีกระตุ้นพัฒนาการลูก

เด็กเรียนรู้ช้า ไอคิวต่ำ มีลักษณะอย่างไร พร้อมวิธีกระตุ้นพัฒนาการลูก

ลูกไอคิวต่ำ เกิดจากสาเหตุอะไร เด็กเรียนรู้ช้าจะส่งผลเสียอะไรกับลูกบ้าง คุณพ่อคุณแม่จะรู้ได้ยังไงว่าเด็กไอคิวต่ำ พร้อมวิธีกระตุ้นพัฒนาการลูกน้อย

อาการออทิสติกเทียม ลูกไม่สบตาเรียกไม่หัน เสี่ยงออทิสติกหรือเปล่า

อาการออทิสติกเทียม ลูกไม่สบตาเรียกไม่หัน เสี่ยงออทิสติกหรือเปล่า

ออทิสติกเทียม คืออะไร ลูกไม่สบตาเรียกไม่หัน อาการแบบนี้เสี่ยงเป็นออทิสติกเทียมหรือเปล่า คุณพ่อคุณแม่ควรสังเกตลูกน้อยอย่างไร พร้อมวิธีรับมือเบื้องต้น

ลูกพูดติดอ่าง ลูกพูดไม่ชัด เกิดจากอะไร พร้อมวิธีรับมือปัญหาลูกพูดติดอ่าง

ลูกพูดติดอ่าง ลูกพูดไม่ชัด เกิดจากอะไร พร้อมวิธีรับมือปัญหาลูกพูดติดอ่าง

เด็กพูดติดอ่าง เกิดจากสาเหตุอะไร อาการลูกพูดไม่ชัดเกี่ยวข้องกับพันธุกรรมไหม คุณพ่อคุณแม่ควรรับมืออย่างไร เมื่อลูกพูดไม่ชัด พร้อมวิธีรับมือปัญหา อาการลูกพูดติดอ่าง

ลูกพูดช้า ลูกรู้ทุกอย่างแต่ลูกไม่พูด แบบนี้ผิดปกติไหม

ลูกพูดช้า ลูกรู้ทุกอย่างแต่ลูกไม่พูด แบบนี้ผิดปกติไหม

ลูกพูดช้า ส่งผลต่อพัฒนาการของลูกน้อยไหม ลูกไม่พูดสักที จะเป็นอันตรายหรือเปล่า เกิดจากสาเหตุอะไรได้บ้าง พร้อมวิธีฝึกลูกพูดตามช่วงวัย เสริมพัฒนาการลูกน้อย

รับมือยังไง เมื่อลูกมีอาการวัยทอง 1 ขวบ ลูก 1 ขวบ ร้องกรี๊ดเอาแต่ใจ

รับมือยังไง เมื่อลูกมีอาการวัยทอง 1 ขวบ ลูก 1 ขวบ ร้องกรี๊ดเอาแต่ใจ

วัยทอง 1 ขวบ คืออะไร ลูก 1 ขวบ ร้องกรี๊ดเอาแต่ใจ เกิดจากอะไร คุณพ่อคุณแม่ควรรับมืออย่างไร เมื่อลูกน้อยมีอาการวัยทอง 1 ขวบ เอาแต่ใจ พร้อมวิธีรีบมือ

เลือกระยะการตั้งครรภ์และพัฒนาการเด็ก