แผลฝีเย็บหลังคลอด ดูแลอย่างไรให้ปลอดภัย แผลหายเร็ว

แผลฝีเย็บหลังคลอด ดูแลอย่างไรให้ปลอดภัย แผลหายเร็ว

คุณแม่ที่คลอดธรรมชาติต้องเผชิญกับความเจ็บปวดแผลฝีเย็บหลังคลอด ทำให้การเดิน การนั่ง และการเข้าห้องน้ำมีความยากลำบาก กว่าแผลฝีเย็บจะเข้าสู่ภาวะปกติอาจต้องใช้เวลาหลายสัปดาห์ คุณแม่ที่คลอดธรรมชาติจึงต้องดูแลแผลฝีเย็บให้ถูกวิธีเพื่อลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อและช่วยให้แผลฝีเย็บหายเร็วยิ่งขึ้นด้วย

headphones
อ่าน 4 นาที

1. รู้จัก แผลฝีเย็บ แผลคลอดธรรมชาติ คืออะไร?

แผลฝีเย็บ เกิดขึ้นจากการที่ฝีเย็บผิวหนังที่อยู่ระหว่างปากช่องคลอดกับทวารหนักฉีกขาดในระหว่างคลอด ทั้งแบบเกิดขึ้นเองและจากการกรีด เพื่อขยายช่องคลอดให้คุณแม่สามารถคลอดได้ ช่วยลดระยะเวลาในการคลอด รวมถึงลดการเกิดอันตรายของทารกในขณะคลอดด้วย

 

2. ลักษณะของแผลฝีเย็บ เป็นอย่างไร

แผลฝีเย็บขึ้นอยู่กับการตัดฝีเย็บในระหว่างคลอด ซึ่งส่งผลต่อความเจ็บปวดและระยะเวลาของแผลฝีเย็บด้วย โดยทั่วไปแล้วการตัดฝีเย็บที่นิยมใช้กันมี 2 วิธี คือ 

  1. Median episiotomy: เป็นการตัดฝีเย็บที่เริ่มจากบริเวณกึ่งกลางด้านล่างของช่องคลอดและกรีดลงไปประมาณ 1 ซม. เหนือทวารหนัก เป็นวิธีที่นิยมใช้กันมากเพราะสามารถทำได้ง่ายและยังเย็บติดได้ง่าย แผลฝีเย็บหายได้เร็ว และเจ็บปวดแผลน้อยกว่าวิธีอื่น
  2. Mediolateral episiotomy: เป็นการตัดฝีเย็บเป็นแนวเฉียงทำมุม 45 องศาจากบริเวณกึ่งกลางด้านล่างของช่องคลอดลงไปเหนือทางทวารหนักประมาณ 2-5 ซม. วิธีนี้อาจทำให้แผลฝีเย็บหายช้ากว่าวิธีแรก

หลังจากที่ฝีเย็บถูกกรีดแล้ว คุณหมอจะทำหารเย็บปิดแผลให้สนิทด้วยไหมที่เป็นทั้งแบบไหมละลายหรือไหมชนิดตัด 

 

รู้จัก แผลฝีเย็บ แผลคลอดธรรมชาติ คืออะไร?

 

คลอดธรรมชาติ ต้องอยู่โรงพยาบาลกี่วัน?

คุณแม่หลังคลอดธรรมชาติจะต้องนอนพักฟื้นที่โรงพยาบาลเป็นระยะเวลาประมาณ 2 วัน เพื่อดูอาการแผลฝีเย็บหลังคลอด หลังจากนั้นสามารถกลับไปพักฟื้นต่อที่บ้านได้ โดยปกติแล้วแผลฝีเย็บจะหายภายในประมาณ 7 วัน แต่คุณอาจจะรู้สึกเจ็บนานถึง 2 สัปดาห์ และกลับเป็นปกติในระยะเวลาประมาณ 3-4 สัปดาห์ 

 

คุณแม่หลังคลอด ดูแลแผลฝีเย็บได้อย่างไรบ้าง

ในช่วงนี้คุณแม่หลังคลอดธรรมชาติจะต้องดูแลแผลฝีเย็บด้วยการล้างทำความสะอาดฝีเย็บอย่างถูกวิธี เพื่อเพื่อลดการติดเชื้อ บวมแดง และอาการคัน โดยมีวิธีดูแลแผลฝีเย็บดังต่อไปนี้ 

  • คุณแม่หลังคลอดควรทำความสะอาดฝีเย็บทุกครั้งหลังปัสสาวะหรืออุจจาระ โดยผ้าแห้งหรือกระดาษชำระจากด้านหน้าไปด้านหลัง ด้านหน้าบริเวณปากช่องคลอด ไปทางด้านหลังบริเวณทวารหนักโดยการใช้น้ำสะอาดหรือน้ำสบู่
  • หลีกเลี่ยงการล้างชำระด้วยสายฉีดชำระโดยตรง เพราะอาจทำให้แผลฝีเย็บปริออกจากกัน และอาจทำให้เชื้อโรคเข้าไปอยู่ส่วนลึกของบาดแผลด้วย
  • เปลี่ยนผ้าอนามัยบ่อย ๆ ทุก 3 ชม. ใน 2-3 วันแรกหลังคลอด เพื่อป้องกันการติดเชื้อ ไม่สวมเสื้อผ้าที่คับแน่นจนเกินไป
  • บริหารช่องคลอดด้วยการขมิบก้นแบบ kegel exercises โดยเริ่มจากการขมิบแล้วเกร็งไว้ 10 วินาที จากนั้นผ่อนคลาย ทำแบบนี้ 30 ครั้ง เพื่อให้แผลฝีเย็บสมานตัวเร็วขึ้น
  • หลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์จดกว่าแผลฝีเย็บจะหายดี เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการติดเชื้อ และการฉีกขาดซ้ำของฝีเย็บ

 

วิธีดูแลแผลฝีเย็บของคุณแม่หลังคลอด

 

คันแผลฝีเย็บ แผลฝีเย็บบวม ดูแลแบบไหนถึงดี?

อาการคันแผลฝีเย็บเกิดขึ้นจากการที่เนื้อเยื่อที่ฝีเย็บได้รับการซ่อมแซมจึงเกิดการคันระคายเคืองจนไปถึงอาการเจ็บปวดบวม หากคุณแม่รู้สึกปวดแผลฝีเย็บควรนั่งบนเบาะรองนั่งหรือเบาะห่วงยาง และไม่ควรนั่งทับแผลฝีเย็บโดยตรงนานเกิน 30 นาที หากจำเป็นต้องนั่งพื้นควรนั่งพับเพียบไปด้านใดด้านหนึ่ง หรือนั่งบนเบาะห่วงยาง เพื่อลดการกดทับบริเวณฝีเย็บ และลดอาการบวม และอาจใช้การประคบเย็นเพื่อลดอาการบวมบริเวณแผลฝีเย็บด้วย 

 

วิธีบรรเทาอาการปวดแผลฝีเย็บ

อาการปวดแผลฝีเย็บมีหลายระดับขึ้นอยู่กับระดับการฉีกขาดของฝีเย็บ และการทนความเจ็บปวดของคุณแม่ โดยทั่วไปแล้วอาการเจ็บแผลฝีเย็บมักเกิดขึ้นในระยะ 1-2 วันแรกหลังคลอด และปวดยาวไปถึง 2-3 เดือนหลังคลอดเลยก็มี สำหรับวิธีบรรเทาอาการปวดฝีเย็บ ได้แก่ 

  • ทานยาพาราเซตตามอนเพื่อลดอาการปวดแผลฝีเย็บทุก 4-6 ชั่วโมง อย่างไรก็ตามคุณแม่ควรปรึกษาคุณหมอหรือเภสัชกรก่อนใช้ยาทุกครั้ง
  • ประคบเย็นบริเวณแผลฝีเย็บในช่วง 24 ชั่วโมงแรกหลังคลอด นานครั้งละ 15 นาที

หากแผลฝีเย็บอักเสบจนเป็นหนอง หรือแผลฝีเย็บปริแยก หรือไหมเย็บหลุด คุณแม่ควรไปพบแพทย์ทันที และควรเข้ารับการตรวจร่างกายหลังคลอดเพื่อสุขภาพที่ดีของคุณแม่หลังคลอด 

 

สำหรับคุณแม่มือใหม่ที่ไม่สามารถคลอดธรรมชาติเองได้และมีแพลนจะผ่าคลอดเจ้าตัวเล็ก คุณแม่สามารถเข้าไปศึกษาและอ่านบทความ การเตรียมตัวผ่าคลอด และ การดูแลแผลหลังผ่าคลอดที่ถูกต้องสำหรับคุณแม่มือใหม่ได้เลย

 

เอกสารอ้างอิง:

  • สร้อย อนุสรณ์ธีรกุล และสมจิตร เมืองพิล, ป้องกันการติดเชื้อแผลฝีเย็บหลังคลอด: วารสารพยาบาลศาสตร์และสุขภาพ
  • พัชรา สมชื่อ และคณะ, การจัดการความเจ็บปวดแผลฝีเย็บหลังคลอด: วารสารโรงพยาบาลมหาสารคาม
  • งานวิจัยเรื่องแผ่นพับความรู้การดูแลตนเองในการป้องกันการติดเชื้อแผลฝีเย็บ ในหญิงหลังคลอดของโรงพยาบาลสอยดาว จ. จันทบุรี ปี 2559
  • เยาวลักษณ์ รพีพัฒนา, รพ.สมิติเวช
  • รพ.เปาโล

อ้างอิง ณ วันที่ 9 พฤษภาคม 2566

บทความแนะนำ

หลังผ่าคลอดกินอะไรได้บ้าง แม่หลังคลอดทานอะไรให้แผลหายเร็ว

หลังผ่าคลอดกินอะไรได้บ้าง แม่หลังคลอดทานอะไรให้แผลหายเร็ว

หลังผ่าคลอดกินอะไรได้บ้าง คำถามหลังผ่าคลอดที่คุณแม่มือใหม่มักกังวลใจ หลังผ่าคลอดกินอะไรได้บ้าง เมนูอาหารแบบไหนที่คุณแม่ผ่าคลอดกินได้ และควรหลีกเลี่ยงหลังผ่าคลอด

12 เมนูอาหารคนท้อง บำรุงคุณแม่ อาหารคนท้องที่ดีต่อลูกในครรภ์

12 เมนูอาหารคนท้องบำรุงคุณแม่ อาหารคนท้อง ดีต่อลูกในครรภ์

รวมเมนูอาหารคนท้อง ช่วยบำรุงครรภ์คุณแม่ให้แข็งแรงและสมบูรณ์ เพื่อให้ลูกน้อยในครรภ์ได้รับโภชนาการที่ดีและครบถ้วน เมนูคนท้องและอาหารคนท้องอะไรบ้างที่ดีกับลูก ไปดูกัน

วันตกไข่ คืออะไร นับวันตกไข่อย่างไรให้แม่นยำ ไม่มีพลาด

วันตกไข่ คืออะไร นับวันตกไข่อย่างไรให้แม่นยำ ไม่มีพลาด

ใครอยากมีลูกต้องอ่าน วันตกไข่ คืออะไร ทำไมถึงสำคัญ อาการแบบไหนถึงรู้ว่าตัวเองอยู่ในช่วงวันตกไข่ และนับวันตกไข่แบบไหน ช่วยเพิ่มโอกาสในการตั้งครรภ์ให้คนที่อยากมีลูก

วิธีนับอายุครรภ์ คำนวณอายุครรภ์ด้วยตัวเอง ก่อนคลอด

วิธีนับอายุครรภ์ คำนวณอายุครรภ์ด้วยตัวเอง ก่อนคลอด

วิธีการนับอายุครรภ์คืออะไร ทำไมคุณแม่ต้องรู้และวิธีคำนวณอายุครรภ์ที่ถูกต้อง นับแบบไหนได้บ้าง เพื่อให้คุณแม่วางแผนการคลอดและติดตามพัฒนาการของลูกในครรภ์ได้อย่างแม่นยำ

ผ่าคลอดดีไหม ผ่าคลอดเจ็บไหม ดูแลแผลผ่าคลอดอย่างไร

ผ่าคลอดดีไหม ผ่าคลอดเจ็บไหม ดูแลแผลผ่าคลอดอย่างไร

ไขข้อสงสัยเกี่ยวกับการ ผ่าคลอด พร้อมคำแนะนำต่างๆ เพื่อเตรียมพร้อมให้คุณแม่มั่นใจเมื่อผ่าคลอด

แม่ท้องพร้อม เข้าใจอาการคนท้อง

แม่ท้องพร้อม! วิธีดูแลครรภ์ จัดการกับความกังวล เข้าใจอาการคนท้อง

เคล็ดลับการดูแลครรภ์ วิธีจัดการกับความกังวล รวมไปถึงการรับมือกับอาการคนท้อง

ฤกษ์ผ่าคลอด 2566 วันมงคล ฤกษ์คลอด เวลาดี สำหรับลูกรัก

ฤกษ์ผ่าคลอด 2566 วันมงคล ฤกษ์คลอด เวลาดี สำหรับลูกรัก

รวมฤกษ์ผ่าคลอด 2566 ฤกษ์ผ่าคลอด วันมงคล วันไหนบ้างที่เป็นวันดีสำหรับลูกน้อย และเหมาะสำหรับคุณแม่ผ่าคลอด ดูฤกษ์ผ่าคลอดเสริมดวง กับ S-Mom Club ได้ที่นี่