คนท้องเลือดจางห้ามกินอะไร ควรกินอะไรบ้าง พร้อมวิธีรับมือ

สรุป

• คนท้องเลือดจางห้ามกินอะไร คนท้องเลือดจางควรหลีกเลี่ยงหรือจำกัดปริมาณอาหารบางชนิด อาจไปยับยั้งการดูดซึมธาตุเหล็กในร่างกายได้ อาจเพิ่มความเสี่ยงของการขาดธาตุเหล็กมากยิ่งขึ้น
• คนท้องเลือดจาง เกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ ได้แก่ ขาดธาตุเหล็กและกรดโฟลิก เสียเลือดขณะตั้งครรภ์ และปัจจัยทางพันธุกรรม
• คนท้องโลหิตจาง หากปล่อยทิ้งไว้ อาจเสี่ยงต่อการแท้งบุตร คลอดก่อนกำหนด น้ำหนักตัวน้อย พัฒนาการช้า

เลือกอ่านตามหัวข้อ

• คนท้องเลือดจางห้ามกินอะไร กินแล้วจะส่งผลยังไง
• คนท้องเลือดจาง เกิดจากสาเหตุอะไร
• คนท้องเลือดจาง อาการเป็นยังไง
• คนท้องโลหิตจาง ส่งผลยังไงกับลูกบ้าง
• คนท้องเลือดจาง ต้องกินอาหารเสริมธาตุเหล็กไหม
• คนท้องโลหิตจาง หายขาดได้ไหม
• คนท้องเลือดจาง ควรกินอะไร เพื่อบำรุงสุขภาพ
• 15 เมนูแนะนำ สำหรับคนท้องโลหิตจาง

คนท้องเลือดจางห้ามกินอะไร กินแล้วจะส่งผลยังไง

สำหรับคุณแม่ที่กำลังตั้งครรภ์และมีภาวะเลือดจาง การรับประทานอาหารให้ถูกต้องมีความสำคัญมาก เพราะธาตุเหล็กเป็นสิ่งจำเป็นในการสร้างเม็ดเลือดแดง ซึ่งจะส่งผลต่อการเจริญเติบโตของลูกน้อยในครรภ์โดยตรง หากร่างกายขาดธาตุเหล็ก อาจทำให้ภาวะเลือดจางรุนแรงขึ้น และส่งผลกระทบต่อสุขภาพของทั้งคุณแม่และลูกน้อยได้

คนท้องเลือดจางห้ามกินอะไร โดยทั่วไปคนท้องเลือดจางสามารถรับประทานอาหารส่วนใหญ่ได้ เพียงแต่ควรหลีกเลี่ยงอาหารที่มีผลต่อการดูดซึมธาตุเหล็ก ห้ามรับประทานร่วมกับธาตุเหล็กแบบเม็ด เพราะต้านการดูดซึมสารอาหารได้

อาหารที่ควรหลีกเลี่ยง หรือรับประทานให้น้อย ได้แก่

• อาหารที่มีแคลเซียมสูง เช่น นม เนย โยเกิร์ต ชีส น้ำเต้าหู้ และผลิตภัณฑ์ของนม
• อาหารที่มีฟิติน เช่น ธัญพืชบางชนิด
• อาหารที่มีสารโพลีฟีนอล เช่น ชา กาแฟ ไวน์แดง ดาร์กช็อกโกแลต
• อาหารแปรรูป อาหารสำเร็จรูป น้ำอัดลม

อย่างไรก็ตาม อาหารเหล่านี้ ไม่ได้ห้ามรับประทาน เพราะอุดมไปด้วยสารอาหารที่จำเป็น แต่ควรรับประทานในปริมาณที่จำกัด และรับประทานก่อนหรือหลังรับประทานธาตุเหล็กแบบเม็ดอย่างน้อย 2 ชั่วโมง เพื่อไม่ให้รบกวนการดูดซึมของธาตุเหล็ก

คนท้องเลือดจาง เกิดจากสาเหตุอะไร

คนท้องเลือดจาง เกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ ดังนี้

1. ขาดธาตุเหล็กและกรดโฟลิก

สาเหตุหลักมาจากการรับประทานอาหารไม่เพียงพอ หรืออาหารที่รับประทานขาดสารอาหารสำคัญเหล่านี้ ซึ่งจำเป็นต่อการสร้างเม็ดเลือดแดง เพื่อส่งออกซิเจนไปเลี้ยงทารกในครรภ์

2. การเสียเลือดขณะตั้งครรภ์

ภาวะรกเกาะต่ำ หรือการติดเชื้อบางชนิด ทำให้ร่างกายสูญเสียเลือดมากกว่าปกติ ส่งผลให้เกิดภาวะโลหิตจางได้

3. ปัจจัยทางพันธุกรรม

ผู้ที่มีพาหะหรือมีประวัติครอบครัวเป็นโรคธาลัสซีเมีย มีความเสี่ยงที่จะเป็นโลหิตจางได้ง่ายขึ้น เนื่องจากร่างกายสร้างเม็ดเลือดแดงผิดปกติ

คนท้องเลือดจาง อาการเป็นยังไง

ภาวะโลหิตจางในหญิงตั้งครรภ์ มักส่งผลให้อ่อนเพลียและมีอาการต่าง ๆ ที่ส่งผลต่อคุณภาพชีวิตได้ เช่น รู้สึกเหนื่อยง่าย แม้จะทำกิจวัตรประจำวันเล็กน้อย หน้ามืด เวียนศีรษะ อาจเป็นลมได้ง่าย หัวใจทำงานหนักขึ้น เพื่อส่งเลือดไปเลี้ยงร่างกายทำให้ใจสั่น ผิวซีดเนื่องจากเลือดน้อย เป็นต้น

คนท้องโลหิตจาง ส่งผลยังไงกับลูกบ้าง

คนท้องโลหิตจาง หากปล่อยทิ้งไว้ อาจเสี่ยงต่อการแท้งบุตร เนื่องจากทารกไม่ได้รับสารอาหารและออกซิเจนที่เพียงพอ เพราะโดยปกติเม็ดเลือดแดงเป็นตัวนำสารอาหารและออกซิเจนไปยังทารก เมื่อไหร่ก็ตามที่เม็ดเลือดแดงมีปริมาณน้อยลง หรือรูปร่างผิดปกติ จะทำให้การนำสารอาหารและออกซิเจนไปยังลูกน้อยลง ทำให้เด็กเติบโตช้า คลอดก่อนกำหนด

ทารกคลอดก่อนกำหนด อาจมีน้ำหนักน้อยกว่าเกณฑ์ปกติได้ ในส่วนของคุณแม่อาจฟื้นตัวช้าหลังคลอด เนื่องจากการเสียเลือดมาก และเสี่ยงต่อการติดเชื้อ เนื่องจากระบบภูมิคุ้มกันทำงานไม่ดีพอ

คนท้องเลือดจาง ต้องกินอาหารเสริมธาตุเหล็กไหม

หากคุณแม่ตั้งครรภ์มีภาวะโลหิตจาง แพทย์มักจะสั่งยาธาตุเหล็กเสริม เพื่อช่วยให้ร่างกายสร้างเม็ดเลือดแดงได้มากขึ้น ทำให้อาการอ่อนเพลียและเหนื่อยล้าดีขึ้น และที่สำคัญคือช่วยให้ทารกในครรภ์ได้รับสารอาหารและออกซิเจนอย่างเพียงพอ เพื่อการเจริญเติบโตที่สมบูรณ์ ควรรับประทานธาตุเหล็กเสริมตามที่แพทย์สั่งเท่านั้น ไม่ควรซื้อยาหรืออาหารเสริมมารับประทานเอง

คนท้องโลหิตจาง หายขาดได้ไหม

คนท้องโลหิตจางส่วนใหญ่ สามารถดูแลให้ดีขึ้นได้ แต่โอกาสที่ภาวะนี้จะกลับมาเป็นซ้ำอีกก็มีได้เช่นกัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากคุณแม่ไม่ได้รับธาตุเหล็กในปริมาณที่เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย ทำไมภาวะโลหิตจางในคนท้องถึงกลับมาเป็นซ้ำได้

1. ในระหว่างตั้งครรภ์ ร่างกายของแม่ต้องการธาตุเหล็กเพิ่มขึ้นอย่างมาก เพื่อนำไปใช้ในการสร้างเม็ดเลือดแดงให้เพียงพอสำหรับทั้งคุณแม่และลูกน้อย รวมถึงเตรียมพร้อมสำหรับการคลอดบุตรด้วย
2. ปัจจัยบางอย่าง เช่น การรับประทานอาหารบางชนิดร่วมกัน หรือการมีปัญหาสุขภาพบางอย่าง อาจส่งผลให้ร่างกายดูดซึมธาตุเหล็กได้ไม่ดีเท่าที่ควร

คุณแม่จึงควรดูแลตัวเอง เพื่อป้องกันภาวะโลหิตจางไม่ให้กลับมาเป็นซ้ำ โดยรับประทานอาหารที่มีธาตุเหล็กสูง เช่น เนื้อสัตว์ ตับ ไข่แดง ผักใบเขียว รวมถึงทานวิตามินเสริม ตามคำแนะนำของแพทย์

คนท้องเลือดจาง ควรกินอะไร เพื่อบำรุงสุขภาพ

เพื่อช่วยให้คุณแม่ที่กำลังตั้งครรภ์ ที่มีภาวะโลหิตจางฟื้นตัวได้เร็วขึ้น แนะนำรับประทานอาหารบำรุงสำหรับคุณแม่ที่มีเลือดจาง ดังนี้

• อาหารที่มีธาตุเหล็กสูง เช่น เนื้อสัตว์ต่าง ๆ (เนื้อวัว, เนื้อหมู, เนื้อไก่) ตับ, เครื่องใน, ไข่แดง, ปลา, ถั่ว, งาดำ และผักใบเขียวต่าง ๆ
• ผักและผลไม้ที่มีวิตามินซีสูง เพื่อช่วยให้ร่างกายดูดซึมธาตุเหล็กได้ดียิ่งขึ้น เช่น บรอกโคลี, พริกหวาน, มันฝรั่งหวาน, ดอกกะหล่ำ, ผักโขม, ผักคะน้า, กะหล่ำปลี, มะเขือเทศ, น้ำมะเขือเทศ, ส้ม, มะนาว, ฝรั่ง, สตรอเบอร์รี, มะม่วง, มะละกอ, กีวี, สับปะรด, แตงโม และน้ำผลไม้ที่มีวิตามินซีสูง

15 เมนูแนะนำ สำหรับคนท้องโลหิตจาง

ตัวอย่างเมนูแนะนำสำหรับคนท้องโลหิตจางเน้นธาตุเหล็ก และวิตามินซี เพื่อเพิ่มการดูดซึมธาตุเหล็กให้ดียิ่งขึ้น ดังนี้

เมนูที่เน้นตับและเครื่องใน

• โจ๊กไก่ ตับ ใส่ไข่ ตับเป็นแหล่งธาตุเหล็กชั้นยอด ไข่แดงก็มีธาตุเหล็กเช่นกัน โจ๊กเป็นอาหารย่อยง่าย เหมาะสำหรับคุณแม่ที่ไม่ค่อยสบายท้อง
• กุยช่ายผัดตับ, ผัดคะน้าใส่ตับ, ตับผัดกะเพรา เมนูนี้เหล่ามีตับเป็นวัตถุดิบหลัก ซึ่งอุดมไปด้วยธาตุเหล็ก
• เกาเหลาเลือดหมู เลือดหมูก็เป็นอีกแหล่งของธาตุเหล็กที่ดี

เมนูที่เน้นเนื้อสัตว์และผักใบเขียว

• ผัดผักรวมหมูสับ หมูสับให้ธาตุเหล็ก ผักรวมให้วิตามินและแร่ธาตุต่าง ๆ
• ปลาผัดขึ้นฉ่าย ปลาเป็นแหล่งโปรตีนที่ดี และขึ้นฉ่ายก็มีวิตามินซีสูง
• ซุปผักโขม ผักโขมอุดมไปด้วยธาตุเหล็กและวิตามินซี
• ไก่ผัดขิง, บรอกโคลีผัดกุ้ง, ปลากะพงนึ่งมะนาว, ปลาช่อนทะเลผัดขิง เป็นการนำเนื้อสัตว์มาประกอบอาหารกับผักที่มีวิตามินซี เพื่อเพิ่มการดูดซึมธาตุเหล็ก
• แกงจืดหมูสับตำลึง ตำลึงเป็นผักใบเขียว ที่อุดมไปด้วยวิตามินซี ช่วยเพิ่มการดูดซึมธาตุเหล็กจากเนื้อหมูได้ดีขึ้น

เมนูที่ช่วยเพิ่มวิตามินซี

• ยำผลไม้รวม, ยำไข่ดาว แม้จะไม่มีธาตุเหล็กโดยตรง แต่การรับประทานอาหารรสเปรี้ยว เช่น ยำ มีส่วนช่วยในการดูดซึมธาตุเหล็กได้ดีขึ้น

คนท้องเลือดจางสามารถป้องกันได้ เมื่อตั้งครรภ์แล้วคุณแม่ควรฝากครรภ์กับแพทย์ตามกำหนด แพทย์จะทำการตรวจร่างกายและตรวจเลือดเพื่อติดตามภาวะสุขภาพของคุณแม่และทารกในครรภ์ รวมถึงตรวจหาภาวะโลหิตจางด้วย หากพบว่าคุณแม่มีภาวะโลหิตจาง แพทย์จะให้คำแนะนำในการดูแลตนเอง และปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกิน รวมถึงอาจแนะนำให้ทานยาเสริมธาตุเหล็กเพื่อช่วยให้ภาวะโลหิตจางดีขึ้น แต่ต้องอยู่ภายใต้คำแนะนำจากแพทย์ เพื่อไม่ให้ส่งผลเสียต่อลูกน้อยในครรภ์

บทความแนะนำสำหรับคุณแม่ตั้งครรภ์

• โปรแกรม Womb development ตามติด 9 เดือนในครรภ์ของลูกน้อย พร้อมบทความพัฒนาการต่าง ๆ
• พัฒนาการทารกในครรภ์ 1-40 สัปดาห์ ลูกน้อยมีพัฒนาการยังไงบ้าง
• ลูกดิ้นตอนกี่เดือน การนับลูกดิ้น ลูกดิ้นแบบไหนอันตราย
• เบาหวานขณะตั้งครรภ์ อันตรายกับคุณแม่ท้องและลูกในครรภ์อย่างไร
• 12 เมนูคนท้อง คนท้องกินอะไรได้บ้าง กินอะไรให้ดีกับลูกน้อย
• โฟเลต คืออะไร อาหารที่มีโฟเลตสูงสำคัญกับคุณแม่ตั้งครรภ์แค่ไหน
• อาหารบํารุงครรภ์ไตรมาส 1 อาหารคนท้องอ่อน สำหรับคุณแม่และลูกน้อย
• คลอดก่อนกำหนด เกิดจากอะไร พร้อมวิธีดูแลทารกคลอดก่อนกำหนด
• คลอดธรรมชาติ น่ากลัวไหม คลอดลูกแบบธรรมชาติ มีขั้นตอนอย่างไร
• ของใช้เตรียมคลอดก่อนไปคลอด เตรียมของไปคลอดยังไงให้ครบ
• อยู่ไฟหลังคลอด ยังจำเป็นอยู่ไหมสำหรับคุณแม่หลังคลอด
• คนท้องนอนหงายได้ไหม ท่านอนคนท้อง 1-3 เดือน ท่าไหนปลอดภัย

อ้างอิง:

1. โลหิตจางขณะตั้งครรภ์ รับมืออย่างไรให้ปลอดภัย?, โรงพยาบาลพญาไท
2. โลหิตจางขณะตั้งครรภ์ รับมืออย่างไรให้ปลอดภัย, โรงพยาบาลบางปะกอก
3. ภาวะโลหิตจางระหว่างตั้งครรภ์, โรงพยาบาลนนทเวช
4. Anemia: Iron Deficiency, Nationwide Children’s Hospital
5. รายการอาหารสาหรับหญิงตั้งครรภ์, สำนักโภชนาการ กรมอนามัย
6. เมนูอาหารแม่ท้อง, โรงพยาบาลสมิติเวช
7. โลหิตจางในหญิงตั้งครรภ์, Zeekdoc

อ้างอิง ณ วันที่ 17 สิงหาคม 2567