ทารกชอบแลบลิ้น เพราะอะไร ทารกแลบลิ้นบ่อย ผิดปกติไหม

ทารกชอบแลบลิ้น เพราะอะไร ทารกแลบลิ้นบ่อย ผิดปกติไหม

ทารกชอบแลบลิ้นออกมาบ่อย ๆ คุณพ่อคุณแม่หลายท่านอาจรู้สึกกังวลว่าลูกน้อยมีพัฒนาการที่ผิดปกติหรือไม่? พฤติกรรมการแลบลิ้นจะพบได้บ่อยในช่วงวัยทารก แต่ในบางกรณีอาจเป็นสัญญาณบ่งบอกถึงปัญหาสุขภาพบางอย่างได้ บทความนี้เราจะมาทำความเข้าใจถึงสาเหตุที่ทำให้ทารกชอบแลบลิ้น และวิธีสังเกตว่าพฤติกรรมนี้เป็นเรื่องปกติหรือไม่ พร้อมทั้งคำแนะนำสำหรับคุณพ่อคุณแม่ในการดูแลลูกน้อยอย่างเหมาะสม

ทารกชอบแลบลิ้น เพราะอะไร ทารกแลบลิ้นบ่อย ผิดปกติไหม

คำถามที่พบบ่อย

พยายามให้ลูกพูดตาม แต่เขาก็ไม่ยอมทำตามเลยค่ะ บางทีก็หงุดหงิดใส่ด้วย ควรทำยังไงดี?

เป็นวิธีที่ดูเหมือนจะตรงไปตรงมาที่สุด แต่ก็มักจะสร้างความกดดันให้น้องโดยไม่รู้ตัวค่ะ ลองเปลี่ยนจากการ "บังคับให้พูดตาม" เป็นการ "บรรยาย" สิ่งที่กำลังทำอยู่ให้เขาฟังบ่อยๆ เหมือนเป็นผู้ประกาศข่าวส่วนตัวของเขา เช่น "แม่กำลังหั่นกล้วยนะ กล้วยสีเหลือง" วิธีนี้จะช่วยเพิ่มคลังคำศัพท์ให้เขาโดยไม่รู้สึกเหมือนกำลังถูกทดสอบค่ะ แต่หากคุณแม่รู้สึกว่าน้องดูจะหงุดหงิดกับการสื่อสารอย่างมาก หรือมีพัฒนาการด้านอื่นที่น่ากังวลร่วมด้วย การปรึกษาแพทย์คือทางออกที่ดีที่สุดค่ะ

ลูกไม่ค่อยตอบสนองเวลาเรียกชื่อเลยค่ะ แต่ถ้าเปิดการ์ตูนจะได้ยินทันที แบบนี้เกี่ยวกับเรื่องการพูดช้าไหมคะ?

เป็นข้อสังเกตที่สำคัญมากที่คุณพ่อคุณแม่ไม่ควรมองข้ามเลยค่ะ การไม่ตอบสนองต่อเสียงเรียกชื่อเป็นหนึ่งใน "สัญญาณเตือน" ที่สำคัญของพัฒนาการที่อาจล่าช้าได้ค่ะ แม้ว่าเขาจะดูเหมือนได้ยินเสียงทีวีปกติ แต่ก็อาจมีปัญหาเรื่องการได้ยินในบางช่วงความถี่เสียง หรืออาจเป็นปัญหาด้านการมีปฏิสัมพันธ์ทางสังคม ซึ่งทั้งสองอย่างนี้ส่งผลโดยตรงต่อพัฒนาการด้านการพูดค่ะ กรณีนี้ควรรีบพาน้องไปพบแพทย์เพื่อตรวจเช็กการได้ยินและประเมินพัฒนาการอย่างละเอียดโดยด่วนที่สุดค่ะ

ลูกเข้าใจทุกอย่างที่เราพูดเลยค่ะ แต่ไม่ยอมพูดออกมาเป็นคำ แบบนี้ถือว่าพูดช้าไหมคะ?

เป็นคำถามที่คุณพ่อคุณแม่ถามเข้ามาบ่อยที่สุดเลยค่ะ การที่น้องเข้าใจคำสั่งได้ดีเรียกว่า "พัฒนาการด้านความเข้าใจภาษา" ซึ่งมักจะมาก่อน "การแสดงออกทางภาษา" หรือการพูดค่ะ เป็นสัญญาณที่ดีว่าน้องรับรู้และประมวลผลได้ แต่โดยทั่วไปแล้ว เมื่ออายุใกล้ 2 ขวบ เราคาดหวังว่าจะได้ยินคำที่มีความหมายบ้างแล้ว หากน้องยังสื่อสารด้วยการชี้หรือทำเสียงเป็นหลัก การปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อประเมินพัฒนาการอย่างละเอียดและตรวจเช็กการได้ยินเพื่อความแน่ใจคือคำตอบที่ดีที่สุดค่ะ"

สรุป

  • ทารกที่อายุน้อยกว่า 6 เดือน ชอบแลบลิ้น มาจากปฏิกิริยาตอบสนองตามธรรมชาติ ที่เรียกว่า Tongue thrust reflex เป็นการตอบสนองต่อสิ่งที่มากระตุ้นตรงริมฝีปาก เช่น การดูดนมแม่
  • ทารกชอบแลบลิ้น จะเกิดขึ้นไปจนทารกอายุได้ 4-6 เดือน และจะหายไปในที่สุด

 

เลือกอ่านตามหัวข้อ

 

ทารกแลบลิ้น เกิดจากอะไร

ทารกแลบลิ้น ในทารกที่อายุน้อยกว่า 6 เดือน สามารถเกิดขึ้นได้เป็นปกติ เนื่องจากทารกแลบลิ้นออกมาโดยสัญชาตญาณ ในขณะที่เด็กทารกที่อายุมากกว่านี้อาจแลบลิ้นออกมาโดยตั้งใจ สำหรับทารกที่อายุน้อยกว่า 6 เดือน เหตุผลที่พบบ่อยทำให้ทารกชอบแลบลิ้น มาจากปฏิกิริยาตอบสนองตามธรรมชาติ ที่เรียกว่า Tongue thrust reflex เป็นการตอบสนองต่อสิ่งที่มากระตุ้นตรงริมฝีปาก เช่น การดูดนมแม่

 

ทารกชอบแลบลิ้น ผิดปกติไหม

ทารกชอบแลบลิ้นออกมา เป็นเรื่องปกติที่พบได้ในเด็กวัยทารก คุณพ่อคุณแม่ไม่จำเป็นต้องกังวลมากเกินไป การที่ทารกชอบแลบลิ้นนั้นมีสาเหตุมาจากหลายปัจจัย เช่น

1. เคยชินกับการดูดนมแม่

ทารกแลบลิ้นก่อนดูดนมแม่ เกิดขึ้นตามสัญชาตญาณเมื่อมีบางสิ่งมากระตุ้นที่ริมฝีปาก ระบบประสาทจะตอบรับแบบอัตโนมัติ หรือที่เรียกว่า Tongue thrust reflex ทารกจะอ้าปากและเอาลิ้นออกมาเพื่อช่วยในการดูดนม

2. ผายลม

ในเด็กทารกที่ชอบแลบลิ้น อาจมาจากการผายลมที่เป็นส่วนหนึ่งของระบบย่อยอาหารตามปกติ เมื่อมีอาการปวดท้องหรือผายลม ทารกมักจะตอบสนองต่อความรู้สึกนั้นด้วยการแสดงสีหน้า เช่น ร้องไห้ ยิ้ม และแลบลิ้นออกมา

3. แสดงให้รู้ว่ากำลังหิวหรืออิ่มแล้ว

ทารกแลบลิ้นอาจเป็นสัญญาณหนึ่งที่กำลังบอกว่า “หิว” และ “อิ่ม” เวลาทารกหิวมักจะกำมือแน่นและเอามือเข้าปาก หันหน้าไปทางเต้านมคุณแม่ และเลียริมฝีปาก ถ้าอิ่มแล้วส่วนใหญ่จะหันหน้าออก แลบลิ้นปฏิเสธที่จะดูดนม

4. แสดงให้รู้ว่าไม่ชอบอาหารที่กิน

เมื่อทารกอายุได้ 6 เดือนขึ้นไป กุมารแพทย์อาจแนะนำให้คุณแม่ป้อนอาหารเสริมให้ลูก ซึ่งในบางครั้งรสของอาหาร หรือเนื้อสัมผัสของอาหารอาจทำให้ลูกรู้สึกไม่ชอบอาหารเมนูนั้น ๆ ก็จะแสดงออกด้วยการแลบลิ้นยื่นลิ้นออกมาเพื่อคายออกจากปากปฏิเสธอาหารที่รับประทาน

5. พฤติกรรมเลียนแบบ

เมื่อทารกอายุได้ประมาณ 8 เดือน จะเริ่มมีพัฒนาการทางภาษาที่มากขึ้น การแลบลิ้นของทารกเป็นการแลบลิ้นที่ตามใจตัวเอง และจะมีการเลียนแบบพฤติกรรมของคุณพ่อคุณแม่ ด้วยการแลบลิ้นออกมาเพื่อเลียนแบบการพูด หรือการจูบ

6. กำลังหายใจทางปาก

โดยปกติแล้วการหายใจจะหายใจผ่านจมูก แต่ถ้าหากทารกมีอาการคัดจมูกหรือมีต่อมทอนซิลหรือต่อมอะดีนอยด์ขนาดใหญ่ ทารกอาจหายใจผ่านทางปากแทน ซึ่งอาจทำให้มีการแลบลิ้นออกมาได้

 

ทารกแลบลิ้น เกิดจากกรรมพันธุ์ได้ไหม

 

ทารกแลบลิ้น เกิดจากกรรมพันธุ์ได้ไหม

ภาวะลิ้นยื่น ทารกแลบลิ้นออกมาจากปาก เป็นภาวะที่เกิดขึ้นตั้งแต่แรกเกิดและอาจเกิดจากสาเหตุทางพันธุกรรม เช่น โรค ดาวน์ซินโดรม (Down Syndrome) และโรคเบ็กวิท-วีเดอร์แมน ซินโดรม (Beckwith-Wedemann Syndrome) เป็นโรคที่ลิ้นมีขนาดใหญ่จนคับปาก จนทำให้ลิ้นยื่นออกมากจากปาก

 

ทารกชอบแลบลิ้น จะดีขึ้นเมื่อไหร่

ทารกชอบแลบลิ้น เป็นปฏิกิริยาตอบสนองโดยอัตโนมัติของทารก ที่ยื่นลิ้นออกมาเมื่อมีสิ่งใดมาสัมผัสริมฝีปาก ปฏิกิริยานี้ช่วยให้ทารกกินนมจากเต้าหรือขวดได้ง่ายขึ้น และจะเกิดขึ้นจนถึง 4-6 เดือน และจะหายไปในที่สุด ในระหว่างนี้คุณพ่อคุณแม่ไม่ควรป้อนอาหารเสริมอื่นใดให้ลูกนอกจากการกินนมแม่

 

ทารกแลบลิ้น อาจเป็นสัญญาณของโรคอื่น

ทารกแลบลิ้น อาจไม่ใช่แค่ปฏิกิริยาตอบสนองโดยอัตโนมัติของทารกตามปกติ เพราะในเด็กทารกบางคนที่มีอาการแลบลิ้นอาจเกี่ยวกับปัญหาสุขภาพของร่างกายที่บ่งบอกถึงโรคที่กำลังเกิดขึ้นอยู่ เช่น

1. กล้ามเนื้ออ่อนแรง

เนื่องจากลิ้นเป็นกล้ามเนื้อและถูกควบคุมโดยกล้ามเนื้อส่วนอื่น ๆ ในช่องปาก กล้ามเนื้ออ่อนแรงอาจทำให้ลิ้นยื่นออกมามากกว่าปกติ และมีหลายสาเหตุที่ทำให้กล้ามเนื้ออ่อนแรง เช่น ดาวน์ซินโดรม (Down syndrome) ดิจอร์จซินโดรม (DiGeorge syndrome) และสมองพิการ

2. มีก้อนเนื้อในช่องปาก

ทารกแลบลิ้นบางคนอาจมีเนื้องอกหรือต่อมน้ำลายบวมในปาก และในบางกรณีอาจเป็นมะเร็งช่องปาก แต่ส่วนใหญ่มักเกิดจากการติดเชื้อที่ทำให้เกิดถุงน้ำในต่อมน้ำลาย หากคุณพ่อคุณแม่สังเกตเห็นว่าลูกแลบลิ้นออกมาบ่อยกว่าปกติ มีน้ำลายไหล งอแง และไม่ยอมรับประทานอาหาร หรือสังเกตเห็นก้อนในปากลูก แนะนำให้พาลูกไปโรงพยาบาลพบแพทย์ในทันที

3. มีปากเล็ก

เด็กบางคนอาจมีปากเล็กกว่าปกติ ซึ่งอาจเกิดจากพันธุกรรม หรือเป็นส่วนหนึ่งของอาการหรือภาวะต่าง ๆ เช่น ไมโครกนาเธีย (micrognathia) คือขากรรไกรเล็ก ที่เกิดจากพันธุกรรม หรือเป็นส่วนหนึ่งของอาการของโรคอื่น ๆ เช่น ปากแหว่งเพดานโหว่

 

อาการร่วมทารกแลบลิ้น ที่ควรปรึกษาแพทย์

หากคุณพ่อคุณแม่สังเกตพบว่าลูกวัยทารกหรืออาจโตขึ้นกว่านี้ ยังมีอาการแลบลิ้นพร้อมกับมีอาการร่วมเหล่านี้ แนะนำให้พาลูกไปโรงพยาบาลให้แพทย์ตรวจวินิจฉัยอาการทันที เพื่อจะได้รับการรักษาได้อย่างทันท่วงทีและเหมาะสม

 

ทารกชอบแลบลิ้น ส่วนหนึ่งเป็นตามปฏิกิริยาตอบสนองตามธรรมชาติ ที่เกิดขึ้นได้กับเด็กทารกตั้งแต่แรกเกิดถึง 6 เดือน ทั้งนี้หากคุณพ่อคุณแม่สังเกตเห็นว่าลูกน้อยมีพฤติกรรมการแลบลิ้นผิดปกติ เช่น เด็กแลบลิ้นบ่อยมากผิดปกติ มีปัญหาในการกิน หรือมีอาการอื่น ๆ ร่วมด้วย ควรพาลูกไปพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยและรับคำแนะนำในการดูแลลูกน้อยอย่างเหมาะสม และที่สำคัญมาก ๆ อีกอย่างหนึ่งเพื่อช่วยให้ลูกมีความสมบูรณ์แข็งแรง แนะนำให้นมแม่กับลูกน้อยเพียงอย่างเดียวตั้งแต่แรกเกิด เพราะนมแม่มีสารอาหารมากกว่า 200 ชนิด เช่น ดีเอชเอ วิตามิน แคลเซียม และแอลฟาแล็ค สฟิงโกไมอีลิน รวมทั้งยังมีสารภูมิคุ้มกันและจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์หลายชนิด ช่วยให้ลูกน้อยมีพัฒนาการด้านร่างกายและพัฒนาการสมองการเรียนรู้ที่สมวัย

 

บทความแนะนำสำหรับคุณแม่มือใหม่

 

อ้างอิง:

  1. Why do babies stick their tongues out?, MedicalNewsToday
  2. 10 Reasons Your Baby May Be Sticking Their Tongue Out, Healthline
  3. ทำไมเด็กชอบแลบลิ้น, แพทย์หญิงศิริวรรณ คลินิกหมอศิริวรรณ

อ้างอิง ณ วันที่ 12 กันยายน 2567