ท่าทารกในครรภ์แต่ละไตรมาสเป็นแบบไหน ท่าของทารกที่แม่ควรรู้

ท่าทารกในครรภ์แต่ละไตรมาสเป็นแบบไหน ท่าของทารกที่แม่ควรรู้

ท่าทารกในครรภ์แต่ละไตรมาสเป็นแบบไหน ท่าของทารกที่แม่ควรรู้

พัฒนาการลูกในครรภ์
บทความ
พ.ย. 27, 2024
5นาที

ท่าของทารกในครรภ์ มีผลต่อการตัดสินใจของคุณหมอในการเลือกวิธีคลอดลูกให้แก่คุณแม่ ซึ่งคุณแม่หลาย ๆ ท่าน มักมีคำถามกับคุณหมอว่าลูกน้อยในครรภ์กลับหัวหรือยัง และเมื่ออายุครรภ์ใกล้คลอด คุณหมอจะตรวจท่าทางของทารกในครรภ์อย่างสม่ำเสมอด้วยการคลำท้องหรือใช้หูฟัง จนถึงการตรวจผ่านทางช่องคลอดเมื่อปากมดลูกเริ่มเปิด

สรุป

  • การประเมินการคลอดลูกว่ายากหรือง่ายนั้น ท่าของทารกในครรภ์ก็เป็นปัจจัยสำคัญปัจจัยหนึ่ง เพราะมีทารกที่อยู่ในท่าผิดปกติแบบท่าก้นเพียงแค่ 4 เปอร์เซ็นต์ เท่านั้น
  • ทารกในครรภ์จะมีขนาดของศีรษะโตมากกว่าขนาดของก้น ซึ่งเป็นเหตุผลสำคัญที่ทำให้เวลาคลอดด้วยส่วนศีรษะออกก่อน จะทำให้คลอดง่าย เพราะส่วนอื่น ๆ จะตามออกมาทางอุ้งเชิงกรานได้ง่ายขึ้น
  • เมื่อคุณหมอพบว่าท่าทารกในครรภ์ยังไม่กลับหัว หรือมีท่าก้น ท่าขวาง คุณหมอจะแนะนำให้ทำการผ่าคลอดเพื่อความปลอดภัย ลดความเสี่ยงต่าง ๆ

 

เลือกอ่านตามหัวข้อ


 

ท่าทารกในครรภ์ คืออะไร

ปัจจัยหนึ่งของการประเมินการคลอดลูกว่ายากหรือง่ายนั้นก็คือ ท่าของทารก เพราะส่วนใหญ่เมื่ออายุครรภ์ใกล้คลอดจนถึงระยะคลอด ประมาณ 37-40 สัปดาห์ จะมีทารกในครรภ์อยู่ในท่าก้น ประมาณเพียงแค่ 4 เปอร์เซ็นต์ เท่านั้น โดยอาจพบได้ในครรภ์แฝด น้ำคร่ำในครรภ์มีน้อยหรือมากเกินไป รวมถึงอาจเกิดจากความผิดปกติของทารกในครรภ์ ซึ่งหากจำเป็นต้องคลอดด้วยท่าก้นอาจเกิดภาวะเสี่ยงคลอดยากได้

 

วิธีเช็กท่าทารกในครรภ์ของคุณแม่ท้อง

การตรวจครรภ์ถือเป็นสิ่งจำเป็น เพื่อให้คุณหมอสามารถประเมินได้ว่าการตั้งครรภ์มีภาวะเสี่ยงหรือไม่ ทารกในครรภ์มีความผิดปกติอะไรบ้าง โดยการตรวจท่าทารกในครรภ์ก็เป็นสิ่งหนึ่งที่สำคัญที่ต้องทำการตรวจอย่างใกล้ชิด โดยมีวิธีการตรวจดังนี้

1. แพทย์หรือพยาบาลคลำหน้าท้อง

โดยดูระดับยอดมดลูกว่าอยู่ในระดับไหน ลักษณะของท้องขยายออกด้านข้างหรือไม่ คลำหาศีรษะหรือก้นของทารกในครรภ์ หากเป็นศีรษะจะมีลักษณะแข็ง เรียบกลม หรือหากเป็นส่วนก้น จะมีลักษณะนุ่ม แต่ไม่เรียบ

2. ฟังเสียงหัวใจของทารก

เมื่อทารกในครรภ์อายุ 28 สัปดาห์ขึ้นไป หากมีสุขภาพแข็งแรงเมื่อเวลาทารกดิ้น จะส่งผลต่ออัตราการเต้นของหัวใจที่เร็วขึ้นได้

3. อาการที่คุณแม่รู้สึกได้เอง

คุณแม่ตั้งครรภ์จะรู้สึกได้จากลักษณะการดิ้นของทารกว่าอยู่ตรงส่วนไหนของครรภ์ ส่วนบนของมดลูก หรือส่วนล่างเหนือหัวหน่าว รวมถึงลักษณะครรภ์ว่าขยายออกด้านข้างหรือไม่

4. การตรวจด้วยอัลตราซาวนด์ช่วงใกล้คลอด

การตรวจด้วยอัลตราซาวนด์ จะสามารถเห็นท่าของทารกในครรภ์ได้ชัดเจน เป็นวิธีที่แม่นยำที่สุด ซึ่งช่วงแรกของการตั้งครรภ์ ท่าของทารกอาจเปลี่ยนแปลงไปได้เรื่อย ๆ เนื่องจากทารกยังมีขนาดเล็กเมื่อเทียบกับขนาดของครรภ์ แต่เมื่ออายุครรภ์เพิ่มขึ้น ขนาดของทารกจะใหญ่ขึ้นตามไปด้วย รวมถึงขนาดศีรษะจะใหญ่กว่าก้น เมื่อทารกใกล้คลอดจึงเอาหัวลงทางอุ้งเชิงกราน เพื่อง่ายต่อการคลอด

 

ท่าทารกในครรภ์ แบบไหนลูกคลอดง่าย

เมื่อทารกในครรภ์มีอายุเพิ่มมากขึ้น ขนาดของศีรษะจะโตขึ้นมากกว่าขนาดของก้น ซึ่งเป็นเหตุผลสำคัญที่ทำให้เวลาคลอดด้วยส่วนศีรษะออกก่อนจะทำให้คลอดง่าย เพราะส่วนอื่น ๆ จะตามออกมาทางอุ้งเชิงกรานได้ง่ายขึ้น ซึ่งท่าทารกที่เหมาะสมต่อการคลอดตามธรรมชาติ มีดังนี้

1. ท่าทารกเอาศีรษะลง (LOA) หรือ Left Occiput Anterior

เป็นท่าทารกที่ส่วนท้ายทอยอยู่ทางด้านหน้าซ้ายของอุ้งเชิงกราน ซึ่งเวลาคลอดจะทำการหมุนศีรษะไปทางซ้ายของคุณแม่

2. ท่าทารกศีรษะพุ่งเตรียมคลอด (ROA) หรือ Right Occiput Anterior

เป็นท่าทารกที่ส่วนท้ายทอยอยู่ทางด้านหน้าขวาของอุ้งเชิงกราน ซึ่งเวลาคลอดจะทำการหมุนศีรษะไปทางขวาของคุณแม่

 

ท่าทารกในครรภ์ แบบไหนลูกคลอดง่าย

 

ท่าทารกในครรภ์ แบบไหนต้องผ่าคลอด

ท่าของทารกในครรภ์ ถือเป็นเหตุผลหนึ่งที่บ่งชี้ว่าคุณแม่อาจจะไม่สามารถคลอดตามธรรมชาติได้ และคุณหมอจะแนะนำให้ทำการผ่าคลอด โดยท่าที่ผิดปกติของทารก มีดังนี้

  1. ท่าทารกนอนแนวขวางเบี่ยงซ้าย (LOT) หรือ Left Occiput Transverse เป็นท่าทารกที่อยู่ในแนวขวาง โดยท้ายทอยอยู่ทางซ้ายของอุ้งเชิงกราน
  2. ท่าทารกนอนเบี่ยงไปทางซ้าย (LOP) หรือ Left Occiput Posterior เป็นท่าทารกที่ส่วนท้ายทอยอยู่ทางด้านหลังซ้ายของอุ้งเชิงกราน
  3. ท่าทารกนอนแนวขวางเบี่ยงขวา (ROT) หรือ Right Occiput Transverse เป็นท่าทารกที่อยู่ในแนวขวาง โดยท้ายทอยอยู่ทางขวาของอุ้งเชิงกราน
  4. ท่าทารกศีรษะพุ่ง (ROP) หรือ Right Occiput Posterior เป็นท่าทารกที่ส่วนท้ายทอยอยู่ทางด้านหลังขวาของอุ้งเชิงกราน

 

ท่าทารกในครรภ์ แบบไหนที่บอกว่าเด็กไม่กลับหัว

เมื่ออายุครรภ์ใกล้คลอด หากคุณหมอตรวจพบว่าทารกในครรภ์ยังไม่กลับหัว และอยู่ในท่าที่มีความเสี่ยง หากจะคลอดตามธรรมชาติต้องระมัดระวังมากขึ้นเป็นพิเศษ คุณหมออาจแนะนำให้ผ่าคลอดเพื่อความปลอดภัยมากที่สุด โดยท่าทารกที่พบ มีดังนี้

1. ท่าของทารกในครรภ์ ท่าก้น

การคลอดธรรมชาติโดยท่าก้น เป็นเรื่องที่ต้องอาศัยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ เนื่องจากมีภาวะเสี่ยงสูง อาจเกิดการติดขัดของทารกขณะคลอดได้ และเสี่ยงต่อการบาดเจ็บของทารกอีกด้วย

2. ท่าของทารกในครรภ์ ท่าขวาง

หากทารกอยู่ในท่าขวาง ลักษณะของครรภ์จะขยายออกด้านข้าง โดยลำตัวของทารกในครรภ์จะตั้งฉากกับลำตัวของคุณแม่ คุณหมอจะแนะนำให้ทำการผ่าคลอด เพื่อลดความเสี่ยงต่อภาวะมดลูกแตก และหลีกเลี่ยงการบาดเจ็บของทารกเนื่องจากมีการดึงแขนขณะทำการคลอดด้วย


ท่าของทารกขณะอยู่ในครรภ์ของคุณแม่ มีความสำคัญเป็นอย่างยิ่งต่อการประเมินแนวโน้มและการวางแผนสำหรับการคลอดว่าสามารถคลอดได้ตามธรรมชาติ หรือจำเป็นต้องผ่าคลอดเท่านั้น ในการตรวจครรภ์ทุกครั้งคุณหมอจึงต้องคลำท้องหรือใช้เครื่องอัลตราซาวด์ในการตรวจดูท่าทารกในครรภ์ เพื่อความปลอดภัยทั้งสำหรับคุณแม่และลูกน้อยมากที่สุดนั่นเอง

 

บทความแนะนำสำหรับคุณแม่มือใหม่

 

 

อ้างอิง:

  1. คุณเอาหัวหรือก้นออก, มูลนิธิหมอชาวบ้าน
  2. การคลอดปกติทางช่องคลอด (Normal vaginal delivery), คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
  3. ทารกท่าขวาง (Transverse lie baby), Haamor
  4. การตรวจครรภ์, มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา
  5. 5 วิธีเช็คความสมบูรณ์ของลูกในท้อง, รพ.เกษมราษฎร์ อินเตอร์เนชั่นแนล รัตนาธิเบศร์
  6. ระเบียบปฏิบัติการทำคลอดปกติ, โรงพยาบาลศรีเมืองใหม่
  7. การคลอดทารกทีมีส่วนนำเป็นก้นทางช่องคลอด Vaginal Breech Delivery, คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

อ้างอิง ณ วันที่ 14 กันยายน 2567
 

บทความที่เกี่ยวข้อง

View details คุณแม่ท้อง 3 เดือน ลูกอยู่ตรงไหน อายุครรภ์ 3 เดือน ลูกดิ้นหรือยัง
บทความ
คุณแม่ท้อง 3 เดือน ลูกอยู่ตรงไหน อายุครรภ์ 3 เดือน ลูกดิ้นหรือยัง

คุณแม่ท้อง 3 เดือน ลูกอยู่ตรงไหน อายุครรภ์ 3 เดือน ลูกดิ้นหรือยัง

คุณแม่ท้อง 3 เดือน ลูกอยู่ตรงไหน อายุครรภ์ 3 เดือน ลูกดิ้นหรือยัง มีพัฒนาการอย่างไร เมื่อคุณแม่ตั้งครรภ์ 3 เดือน พร้อมวิธีรับมือและวิธีดูแลทารกในครรภ์

10นาที อ่าน

View details คุณแม่ท้อง 4 เดือน ลูกดิ้นหรือยัง อายุครรภ์ 4 เดือน ลูกอยู่ตรงไหน
บทความ
คุณแม่ท้อง 4 เดือน ลูกดิ้นหรือยัง อายุครรภ์ 4 เดือน ลูกอยู่ตรงไหน

คุณแม่ท้อง 4 เดือน ลูกดิ้นหรือยัง อายุครรภ์ 4 เดือน ลูกอยู่ตรงไหน

คุณแม่ท้อง 4 เดือน ลูกดิ้นหรือยัง อายุครรภ์ 4 เดือน มีอาการแบบไหน ลูกอยู่ตรงไหน มีพัฒนาการอย่างไร เมื่อคุณแม่ตั้งครรภ์ 4 เดือน พร้อมวิธีดูแลทารกในครรภ์

8นาที อ่าน

View details คุณแม่ท้อง 5 เดือน ลูกอยู่ตรงไหน ตั้งครรภ์ 5 เดือน ที่แม่ต้องรู้
บทความ
คุณแม่ท้อง 5 เดือน ลูกอยู่ตรงไหน ตั้งครรภ์ 5 เดือน ที่แม่ต้องรู้

คุณแม่ท้อง 5 เดือน ลูกอยู่ตรงไหน ตั้งครรภ์ 5 เดือน ที่แม่ต้องรู้

คุณแม่ท้อง 5 เดือน อายุครรภ์ 5 เดือน มีอาการแบบไหน ลูกอยู่ตรงไหน มีพัฒนาการอย่างไร อาการท้องแข็งขณะตั้งครรภ์ 5 เดือน พร้อมวิธีดูแลทารกในครรภ์

11นาที อ่าน

View details วิธีดูลักษณะท้องของคนท้อง ดูยังไงว่าท้องหรือพุง มองออกเลยไหม
บทความ
วิธีดูลักษณะท้องของคนท้อง ดูยังไงว่าท้องหรือพุง มองออกเลยไหม

วิธีดูลักษณะท้องของคนท้อง ดูยังไงว่าท้องหรือพุง มองออกเลยไหม

ไขข้อข้องใจ พุงคนท้องระยะแรกเป็นแบบไหน ลักษณะท้องของคนท้องกับคนทั่วไปต่างกันยังไง มีวิธีสังเกตยังไง ไปดูลักษณะท้องของคนท้องและพุงคนท้องกัน

5นาที อ่าน

View details ท้องไตรมาสแรก คุณแม่ควรดูแลตัวเองในระยะตั้งครรภ์อย่างไร
บทความ
ท้องไตรมาสแรก คุณแม่ควรดูแลตัวเองในระยะตั้งครรภ์อย่างไร

ท้องไตรมาสแรก คุณแม่ควรดูแลตัวเองในระยะตั้งครรภ์อย่างไร

ท้องไตรมาสแรก มีอะไรเกิดขึ้นกับคุณแม่บ้าง ระยะตั้งครรภ์ช่วงไตรมาสแรก คุณแม่แพ้ท้องหนักไหม ควรดูแลตัวเองอย่างไรสำหรับไตรมาสแรกของการตั้งครรภ์ 

3นาที อ่าน

View details ท้องไตรมาส 3 คุณแม่มีอะไรเปลี่ยนแปลงไปบ้าง
บทความ
ท้องไตรมาส 3 คุณแม่มีอะไรเปลี่ยนแปลงไปบ้าง

ท้องไตรมาส 3 คุณแม่มีอะไรเปลี่ยนแปลงไปบ้าง

คุณแม่ท้องไตรมาส 3 ร่างกายของคุณแม่จะเปลี่ยนแปลงอย่างเห็นได้ชัด คุณแม่ท้องไตรมาส 3 ควรรู้อะไรก่อนบ้าง ไปดูสัญญาณที่บอกว่าคุณแม่ใกล้คลอดแล้ว

8นาที อ่าน

View details อายุครรภ์ 39 สัปดาห์ คุณแม่ท้อง 39 สัปดาห์ เกิดอะไรขึ้นบ้าง
บทความ
อายุครรภ์ 39 สัปดาห์ คุณแม่ท้อง 39 สัปดาห์ เกิดอะไรขึ้นบ้าง

อายุครรภ์ 39 สัปดาห์ คุณแม่ท้อง 39 สัปดาห์ เกิดอะไรขึ้นบ้าง

อายุครรภ์ 39 สัปดาห์ คุณแม่ท้อง 39 สัปดาห์ เกิดอะไรขึ้นบ้าง ลูกในครรภ์ตัวใหญ่แค่ไหน สัญญาณอะไรที่บอกว่าคุณแม่ตั้งครรภ์ 39 สัปดาห์แล้ว พร้อมวิธีดูแลครรภ์   

View details คุณแม่ท้อง 1 เดือน อายุครรภ์ 1 เดือน เป็นแบบไหน พร้อมวิธีรับมือ
บทความ
คุณแม่ท้อง 1 เดือน อาการตั้งครรภ์ 1 เดือน เป็นแบบไหน พร้อมวิธีรับมือ

คุณแม่ท้อง 1 เดือน อายุครรภ์ 1 เดือน เป็นแบบไหน พร้อมวิธีรับมือ

คุณแม่ท้อง 1 เดือน อายุครรภ์ 1 เดือน มีอาการแบบไหน ลูกอยู่ตรงไหน มีพัฒนาการอย่างไร เมื่อคุณแม่ตั้งครรภ์ 1 เดือน พร้อมวิธีรับมือและวิธีดูแลทารกในครรภ์

2นาที อ่าน