ประจำเดือนหลังคลอดจะเริ่มมาเมื่อไหร่ ประจำเดือนหลังคลอดมากี่วัน

สรุป

• ประจำเดือนหลังคลอด คือ ภาวะการมีประจำเดือนครั้งแรกหลังคลอดบุตร ซึ่งในช่วงแรกอาจมีรอบประจำเดือนไม่สม่ำเสมอเหมือนก่อนตั้งครรภ์ รวมถึงประจำเดือนมีปริมาณเล็กน้อย และมีอาการปวดท้อง ปวดเมื่อยตัวร่วมด้วย
• ประจำเดือนหลังคลอดจะมาช้าหรือเร็ว ขึ้นอยู่กับความพร้อมของร่างกายคุณแม่ว่าเริ่มเข้าสู่ภาวะปกติหรือยัง รวมถึง ระดับฮอร์โมน การให้นมลูกหลังคลอดอย่างสม่ำเสมอ การพักผ่อน และการได้รับสารอาหารที่เพียงพอ
• หากคุณแม่ที่ไม่ได้ให้นมแม่หรือให้นมแม่ร่วมกับนมชง แต่ประจำเดือนหลังคลอดยังไม่มาภายใน 3 เดือน ควรรีบพบแพทย์เพื่อขอรับการวินิจฉัยและการรักษาที่เหมาะสมต่อไป

เลือกอ่านตามหัวข้อ

• ทำไมประจำเดือนถึงหายไปตอนตั้งครรภ์ และจะกลับมาเมื่อไหร่?
• ปัจจัยอะไรบ้างที่ส่งผลให้ประจำเดือนมาช้าหรือเร็ว?
• คลอดเองกับผ่าคลอด ประจำเดือนหลังคลอดจะมาช้าเร็วต่างกันไหม
• ประจำเดือนหลังคลอดครั้งแรกเป็นอย่างไร?
• วิธีดูแลตัวเองหลังคลอด เพื่อให้ร่างกายฟื้นตัวและประจำเดือนกลับมาปกติ

ทำไมประจำเดือนถึงหายไปตอนตั้งครรภ์ และจะกลับมาเมื่อไหร่?

เมื่อไข่ได้รับการปฏิสนธิกับอสุจิสำเร็จแล้วจนเกิดการตั้งครรภ์ หลังจากนั้นประมาณ 8-10 วันร่างกายของคุณแม่จะผลิตฮอร์โมนชนิดหนึ่งที่เอาไว้ช่วยเลี้ยงตัวอ่อนหรือทารกในครรภ์ มีชื่อว่า ฮอร์โมนเอชซีจี (Human chorionic gonadotropin: hCG) ซึ่งจะมีผลให้ร่างกายหยุดกลไกการตกไข่ และทำให้ประจำเดือนไม่มาได้ ซึ่งภายหลังคลอดลูกแล้ว ร่างกายคุณแม่จะค่อย ๆ ปรับตัวให้กลับเข้าสู่ภาวะปกติ โดยในช่วงเดือนแรกร่างกายอาจจะยังมีน้ำคาวปลาอยู่ แต่เมื่อหมดน้ำคาวปลาและสุขภาพร่างกายของคุณแม่แข็งแรงดีพร้อมตกไข่ ประจำเดือนก็อาจจะกลับมาได้เร็วขึ้นประมาณ 6-8 สัปดาห์หลังคลอด ทั้งนี้หากคุณแม่ยังคงให้นมลูกอยู่ ประจำเดือนก็อาจจะกลับมาช้าตามระยะเวลาที่ยังให้นมลูกได้

ประจำเดือนหลังคลอด จะกลับมาเมื่อไหร่?

ประจำเดือนหลังคลอดจะมาช้าหรือเร็ว ขึ้นกับความพร้อมของร่างกายคุณแม่ว่าเริ่มเข้าสู่ภาวะปกติหรือยัง และการให้นมลูกรูปแบบใดก็เป็นอีกหนึ่งสาเหตุที่ทำให้ประจำเดือนหลังคลอดกลับมาช้าหรือเร็วได้เช่นกัน ซึ่งเราแบ่งเป็น 2 กลุ่มหลักดังนี้

1. คุณแม่ที่ไม่ได้ให้นมลูกหรือให้นมลูกร่วมกับนมชง โดยปกติประจำเดือนจะกลับมาภายใน 6-8 สัปดาห์หลังคลอด แต่หากเกิน 3 เดือนแล้วประจำเดือนยังไม่มา คุณแม่ควรพบแพทย์เพื่อขอคำปรึกษาและตรวจหาสาเหตุว่ามีปัญหาเกี่ยวกับสุขภาพด้านอื่น ๆ หรือไม่
2. คุณแม่ที่ให้นมลูกเพียงอย่างเดียว ในระหว่างที่ให้นมลูก ร่างกายคุณแม่จะมีฮอร์โมนโปรแลคติน (Prolactin) เพื่อช่วยสร้างน้ำนม ซึ่งฮอร์โมนตัวนี้จะไปยับยั้งการตกไข่ได้ อาจทำให้ประจำเดือนไม่มาตลอดช่วงที่ให้นมลูก ทั้งนี้ ความถี่และปริมาณการให้นมลูก ส่งผลต่อการมีประจำเดือน หากคุณแม่ให้นมลูกน้อยลง ประจำเดือนหลังคลอดก็อาจกลับมาเร็วขึ้น

หากคุณแม่ที่ให้นมลูกอย่างสม่ำเสมอแล้วประจำเดือนมาไว อย่าเพิ่งตกใจไปนะคะ ถือว่าเป็นปกติ เพราะบางครั้งร่างกายอาจมีความสมบูรณ์แข็งแรงและสามารถมีไข่ตกได้ และสำหรับคุณแม่บางคนที่ไม่ได้ให้นมลูกตลอด ก็อาจจะมีประจำเดือนช้าได้เช่นกัน ทั้งนี้หากคุณแม่มีความกังวลเกี่ยวกับประจำเดือนสามารถปรึกษาคุณหมอเพื่อตรวจหาความผิดปกติได้ค่ะ

ปัจจัยอะไรบ้างที่ส่งผลให้ประจำเดือนมาช้าหรือเร็ว?

ประจำเดือนหลังคลอดจะกลับมาช้าหรือเร็ว ขึ้นอยู่กับสุขภาพร่างกายของคุณแม่ รวมถึงการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ การรับประทานอาหารที่มีสารอาหารครบถ้วน และการนอนหลับพักผ่อนเพียงพอ ซึ่งอาจสรุปได้เป็น 3 กรณีหลักดังนี้

1. ฮอร์โมน

ฮอร์โมนที่เกี่ยวกับการมีประจำเดือน ได้แก่ ฮอร์โมนเอสโตรเจน (Estrogen) และฮอร์โมนโปรเจสเตอโรน (Progesterone) ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่ช่วยส่งเสริมกลไกการตกไข่ ในช่วงคุณแม่ตั้งครรภ์ร่างกายจะเกิดการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนทำให้ไม่เกิดการตกไข่ จึงไม่มีประจำเดือน ดังนั้นภายหลังคลอดลูกแล้ว ร่างกายคุณแม่จะค่อย ๆ ปรับระดับฮอร์โมนให้กลับคืนสู่ภาวะปกติ จนทำให้ประจำเดือนหลังคลอดกลับมาได้

2. การให้นมลูก

การให้ลูกกินนมแม่เป็นประจำ จะทำให้ประจำเดือนหลังคลอดมาช้าลง เพราะร่างกายจะผลิตฮอร์โมนโปรแลคติน (Prolactin) ซึ่งฮอร์โมนชนิดนี้จะทำให้ไข่ไม่ตก ส่งผลให้คุณแม่หลังคลอดบางรายที่ให้ลูกกินนมแม่ยังคงไม่มีประจำเดือนตามปกติตลอดเวลาที่ให้นมลูกได้ แต่หากประจำเดือนหลังคลอดกลับมาก่อนหยุดให้นมลูก อาจทำให้ปริมาณน้ำนมลดลงได้ ซึ่งคุณแม่ไม่ต้องกังวลใจเพราะยังสามารถให้นมลูกได้ตามปกติ

3. ความสมบูรณ์ของร่างกาย

ความแข็งแรงสมบูรณ์ของร่างกายคุณแม่หลังคลอดแต่ละคนอาจแตกต่างกัน สำหรับคนที่ร่างกายฟื้นฟูได้ดีก็จะกลับมามีประจำเดือนหลังคลอดได้ไว แต่บางคนอาจต้องใช้เวลาปรับตัวนานกว่าจึงทำให้ประจำเดือนกลับมาช้ากว่านั่นเอง

คลอดเองกับผ่าคลอด ประจำเดือนหลังคลอดจะมาช้าเร็วต่างกันไหม

วิธีการคลอดลูกทั้งคลอดเองกับผ่าคลอด ไม่ถือเป็นปัจจัยที่ส่งผลต่อประจำเดือนหลังคลอดมาช้าหรือเร็ว แต่ขึ้นกับความพร้อมของร่างกาย ฮอร์โมน และการเลี้ยงดูลูกด้วยนมแม่ ซึ่งจากสถิติพบว่าคุณแม่หลังคลอดประมาณ 7 เดือนจะเริ่มมีประจำเดือนคิดเป็น 60% และ คุณแม่หลังคลอดประมาณ 2-4 เดือนจะเริ่มมีประจำเดือนคิดเป็น 20% โดยมีข้อควรระวังกรณีคุณแม่คลอดธรรมชาติไม่ควรใช้ผ้าอนามัยแบบสอดทันทีในช่วงแรกของการมีประจำเดือน แต่ควรปรึกษาคุณหมอถึงความพร้อมของอวัยวะภายในก่อน

ประจำเดือนหลังคลอดครั้งแรกเป็นอย่างไร?

ประจำเดือนหลังคลอดในช่วงแรกอาจมีความแตกต่างจากประจำเดือนก่อนตั้งครรภ์เล็กน้อย เนื่องจากอยู่ในช่วงที่ร่างกายของคุณแม่หลังคลอดกำลังฟื้นฟูทั้งทางร่างกาย ปริมาณฮอร์โมน รวมถึงความเหนื่อยล้าจากการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ ทำให้ประจำเดือนหลังคลอดมีอาการและความแตกต่าง ดังนี้

• อาการปวดประจำเดือน ปวดเมื่อยตัว อาจรู้สึกเหมือนตอนก่อนตั้งครรภ์ หรืออาจปวดมากกว่าหรือน้อยกว่าที่เคยเป็นได้
• อาจมีลิ่มเลือดไม่มากนักปนมากับเลือดประจำเดือน
• ปริมาณประจำเดือนและรอบประจำเดือนอาจเปลี่ยนไป
• ประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ เช่น มา 1 เดือน และหายไป 1-2 เดือนจึงกลับมามีประจำเดือนอีกครั้ง
• อาจมีเลือดประจำเดือนออกมากะปริบกะปรอย

มีประจำเดือนหลังคลอดแล้วปวดท้องมาก กินยาแก้ปวดได้ไหม

อาการปวดท้องระหว่างมีประจำเดือนหลังคลอด ถือเป็นอาการที่สามารถเกิดขึ้นได้ เนื่องจากร่างกายอยู่ระหว่างการปรับตัว รวมถึงรอบประจำเดือนอาจเปลี่ยนไปไม่เหมือนก่อนตั้งครรภ์ วิธีบรรเทาอาการปวดท้องคุณแม่สามารถประคบร้อน เพื่อช่วยให้การหมุนเวียนเลือดดีขึ้น และลดอาการปวด หากปวดประจำเดือนมากขึ้น ควรขอคำปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรเพื่อรับคำแนะนำในการรับประทานยาแก้ปวดที่เหมาะสมต่อไป

วิธีดูแลตัวเองหลังคลอด เพื่อให้ร่างกายฟื้นตัวและประจำเดือนกลับมาปกติ

คุณแม่หลังคลอดจำเป็นต้องดูแลตัวเองอย่างถูกวิธี เนื่องจากร่างกายมีการเปลี่ยนแปลงมากมายตั้งแต่เริ่มตั้งครรภ์จนถึงหลังคลอด ที่ต้องฟูมฟักดูแลลูกน้อย รวมถึงการให้นมแม่เพื่อมอบสิ่งที่ดีที่สุดให้แก่ลูก เพราะนมแม่นอกจากจะช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันแล้ว น้ำนมแม่ยังอุดมไปด้วยสารอาหารสำคัญมากกว่า 200 ชนิด รวมถึงสารอาหารที่มีบทบาทต่อพัฒนาการสมอง หนึ่งในนั้นคือ แอลฟาแล็ค สฟิงโกไมอีลิน (Alphalac Sphingomyelin) ช่วยให้ระบบประสาทของลูกเชื่อมโยงและเรียนรู้ได้ดี คุณแม่หลังคลอดจึงควรดูแลตัวเองทั้งด้านร่างกายและจิตใจไปพร้อมกับการส่งต่อคุณค่าสำคัญผ่านน้ำนม รวมถึงการกลับมาของประจำเดือนหลังคลอดด้วย คุณแม่ลองปฏิบัติตามวิธีเหล่านี้

1. นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ ในช่วงแรกที่คุณแม่ต้องตื่นมาให้นมลูกทุก 2-3 ชั่วโมงอาจส่งผลต่อการพักผ่อน ซึ่งคุณแม่อาจนอนหลับไปพร้อมลูกบ้างหลังการให้นม เพื่อให้ร่างกายฟื้นฟูในระยะหลังคลอดได้เป็นอย่างดี และช่วยให้ฮอร์โมนต่าง ๆ ในร่างกายกลับมาสู่ภาวะสมดุล ซึ่งมีผลต่อการกลับมาของประจำเดือน
2. ดูแลสุขอนามัย ทำให้ร่างกายสะอาดอยู่เสมอด้วยการอาบน้ำ และควรเปลี่ยนผ้าอนามัยสม่ำเสมอ โดยหลีกเลี่ยงการใช้ผ้าอนามัยแบบสอดหรือสวนล้างช่องคลอดในช่วง 4-6 สัปดาห์แรก เพื่อช่วยป้องกันการติดเชื้อ รวมถึงทำให้คุณแม่รู้สึกสะอาดสบายตัวขึ้น
3. กินอาหารให้ครบ 5 หมู่ รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ เช่น ผัก ผลไม้ ธัญพืช เนื้อสัตว์ และไข่ ช่วยให้ร่างกายได้รับสารอาหารครบถ้วน ซึ่งจำเป็นต่อการฟื้นตัว ดื่มน้ำสะอาดประมาณวันละ 8 แก้ว ช่วยให้ร่างกายขับของเสีย และช่วยให้ระบบต่าง ๆ ทำงานได้ดีขึ้น
4. หากิจกรรมผ่อนคลาย ทำกิจกรรมที่ชอบ เช่น ออกกำลังกายเบา ๆ หรืออ่านหนังสือ ฟังเพลง ทำสมาธิ เพื่อช่วยลดความเครียดจากการเลี้ยงลูกและช่วยให้จิตใจสงบ บางครั้งอาจขอความช่วยเหลือจากคนในครอบครัว สามี ญาติ หรือเพื่อนฝูง ในการทำงานบ้านแทน หรือเลี้ยงดูลูกแทน เพื่อให้คุณแม่ได้ผ่อนคลายจากการดูแลลูกตลอดเวลา

ประจำเดือนหลังคลอดมา ๆ หาย ๆ จะเป็นอะไรไหม

ประจำเดือนหลังคลอดในช่วงแรกอาจจะยังมาไม่สม่ำเสมอได้ เนื่องจากเป็นช่วงที่ร่างกายอยู่ระหว่างการกลับสู่ภาวะปกติ รวมถึงฮอร์โมนต่าง ๆ ยังไม่สมดุล จึงอาจทำให้ประจำเดือนหลังคลอดมา 1 เดือน แล้วประจำเดือนไม่มา 1-2 เดือน ซึ่งระหว่างที่คุณแม่เริ่มมีประจำเดือนหลังคลอดที่ยังไม่เป็นรอบปกติ คุณแม่ต้องระวังเรื่องโอกาสการตั้งครรภ์ เพราะการคุมกำเนิดตามธรรมชาติจะกำหนดได้ยากขึ้น ซึ่งหากคุณแม่ยังไม่พร้อมตั้งครรภ์ถัดไป จึงควรวางแผนคุมกำเนิดให้รอบคอบ และอาจจะขอรับคำแนะนำจากคุณหมอผู้เชี่ยวชาญต่อไป

ประจำเดือนหลังคลอดไม่มาสักที ควรไปปรึกษาแพทย์เมื่อไหร่

หากคุณแม่หลังคลอดให้นมลูกทุกมื้อแล้วประจำเดือนหลังคลอดยังไม่มาอาจถือเป็นภาวะปกติ แต่หากคุณแม่ไม่ได้ให้นมแม่หรือให้นมแม่บางมื้อร่วมกับนมชง โดยทั่วไปประจำเดือนหลังคลอดจะกลับมาภายใน 6-8 สัปดาห์ หรืออาจนานกว่านั้นเล็กน้อยตามความพร้อมของร่างกายคุณแม่ แต่หากนานมากกว่า 3 เดือนแล้วประจำเดือนหลังคลอดยังไม่มา คุณแม่ควรพบแพทย์เพื่อขอรับคำปรึกษา และตรวจหาสาเหตุเพราะอาจเป็นภาวะประจำเดือนไม่มา (Missed period) หรือภาวะขาดประจำเดือน (Amenorrhea) ได้ ซึ่งเกิดได้จากความผิดปกติของร่างกาย และขาดความสมดุลของระดับฮอร์โมน หากเป็นภาวะประจำเดือนไม่มา คุณหมอจะให้การรักษาอย่างเหมาะสมต่อไป

ประจำเดือนหลังคลอด คือ ภาวะการมีประจำเดือนครั้งแรกหลังคลอดบุตร ซึ่งการที่ประจำเดือนหลังคลอดจะกลับมาช้าหรือเร็วนั้น ขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย เนื่องจากตั้งแต่เริ่มตั้งครรภ์ร่างกายมีการเปลี่ยนแปลงมากมาย ทั้งทางด้านสุขภาพความแข็งแรง ระดับฮอร์โมน รวมถึงการให้นมลูกหลังคลอดอย่างสม่ำเสมอ การพักผ่อนและการได้รับสารอาหารที่เพียงพอเพื่อให้ร่างกายฟื้นตัว เหล่านี้ล้วนเป็นสาเหตุทำให้คุณแม่แต่ละคนมีประจำเดือนหลังคลอดกลับมาไม่พร้อมกันได้ แต่หากคุณแม่มีความกังวลใจ อาจจะขอคำปรึกษาจากคุณหมอเพื่อทราบสาเหตุที่แท้จริงต่อไป

บทความแนะนำสำหรับคุณแม่มือใหม่

• ทำกิ๊ฟ คืออะไร การทำกิ๊ฟ GIFT ต่างจากการทำเด็กหลอดแก้วไหม
• คนท้องเป็นกรดไหลย้อน อันตรายไหม พร้อมวิธีรับมือ
• อาหารบํารุงมดลูกก่อนตั้งครรภ์ ช่วยบำรุงให้มีลูกง่ายขึ้น
• แม่เป็นไข้ลูกจะติดไหม อันตรายกับลูกหรือเปล่า พร้อมวิธีป้องกัน
• 25 อาการคนท้องแรก ๆ พร้อมอาการเตือนคนเริ่มท้อง 1 สัปดาห์