หลังผ่าคลอดกินอะไรได้บ้าง แม่หลังคลอดทานอะไรให้แผลหายเร็ว
หลังผ่าคลอดเป็นช่วงเวลาที่คุณแม่หลายคนคงมีความสุขที่ได้เห็นลูกน้อยในอ้อมกอด ในช่วงระยะเวลานี้เป็นช่วงเวลาที่คุณแม่ผ่าคลอดต้องใช้เวลาปรับตัวและการฟื้นฟูร่างกายเป็นอย่างมาก เพื่อให้ร่างกายกลับคืนสู่ภาวะปกติโดยเร็ว แม้ว่าการดูแลลูกน้อยเป็นเรื่องสำคัญแต่ร่างกายของคุณแม่ก็สำคัญไม่แพ้กัน แล้วคุณแม่ผ่าคลอดกินอะไรได้บ้างนะ
1. คุณแม่มือใหม่ หลังผ่าคลอดกินอะไรได้บ้าง
โดยปกติแล้วร่างกายของคุณแม่ผ่าคลอดจะกลับมาปกติในช่วง 6-8 สัปดาห์ ในระหว่างนี้ร่างกายของคุณแม่จึงต้องการสารอาหารมากกว่าช่วงตั้งครรภ์ เพราะต้องนำไปใช้เพื่อฟื้นฟูร่างกายและบำรุงน้ำนมแม่ ดังนั้น คุณแม่หลังผ่าคลอดจึงต้องทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ ในปริมาณที่เหมาะสม โดยอาหารที่คุณแม่หลังผ่าคลอดควรทาน เช่น ผัก ผลไม้ เนื้อสัตว์ นม ไข่ ตับ เพื่อให้แผลคุณแม่ผ่าคลอดหายได้รวดเร็วขึ้น (1)

2. หลังผ่าคลอดกินอะไรได้บ้าง รวมเมนูหลังผ่าคลอด เพื่อโภชนาการคุณแม่
1. ผัก และผลไม้
หลังผ่าคลอดกินอะไรได้บ้าง? ผักและผลไม้เป็นแหล่งของวิตามิน เกลือแร่ กากใยอาหาร และสารต้านอนุมูลอิสระที่จำเป็นต่อร่างกายของคุณแม่หลังคลอดเป็นอย่างมาก เพราะว่าอาหารเหล่านี้ไม่ได้แค่ช่วยให้คุณแม่ฟื้นฟูร่างกายเพียงอย่างเดียวแต่ยังช่วยผลิตน้ำนมแม่ให้กับลูกน้อยด้วย เช่น (1,2)
- มะรุม : มีสารอาหารสูง เช่น แคลเซียม โปรตีน และวิตามินเอ ที่ช่วยในการเสริมกระดูกของคุณแม่ผ่าคลอด สำหรับคุณแม่ให้นมลูกแนะนำให้เน้นทานใบและดอกเพราะช่วยขับน้ำนมได้ดีเลยทีเดียว เมนูแนะนำเช่น แกงส้มดอกมะรุม
- ฟักทอง : ถ้าคุณแม่ไม่อยากให้หน้าท้องแตกลายหลังคลอดต้องทานฟักทองเลย เพราะฟักทองมีวิตามินหลายชนิดทั้งวิตามินเอ บี ซี และยังมีคอลลาเจนอีกด้วย ที่สำคัญยังเป็นอาหารเรียกน้ำนมได้ดีมาก ส่วนเมนูแนะนำคือ แกงเลียงใส่ฟักทอง ฟักทองผัดไข่
- กุยช่าย : อุดมไปด้วยธาตุเหล็ก แคลเซียม คาร์โบไฮเดรต และวิตามินซึ่งล้วนแต่ช่วยให้ร่างกายของคุณแม่ฟื้นฟูได้เร็ว มีกระดูกร่างกายที่แข็งแรง และน้ำนมไหลดีด้วย เมนูจากกุยช่าย เช่น ขนมกุยช่าย และผัดกุยช่ายกับตับ
- ตำลึง : เป็นผักที่อุดมไปด้วยโปรตีนและวิตามินหลายชนิด ทั้งยังมีธาตุเหล็ก ใยอาหาร และแคลเซียมที่ช่วยเสริมสร้างร่างกายคุณแม่หลังผ่าคลอด และช่วยกระตุ้นการสร้างน้ำนมได้ดี ซึ่งเมนูจากตำลึง เช่น แกงจืดหมูใบตำลึง และต้มเลือดหมูใบตำลึง เป็นต้น
- หัวปลี : อาหารเรียกน้ำนมยอดฮิตของคุณแม่ให้นมที่อุดมไปด้วยโปรตีน ฟอสฟอรัส แคลเซียม และวิตามิน แถมยังทำอาหารได้หลายเมนู เช่น ต้มข่าไก่ใส่หัวปลี ทอดมันหัวปลี ยำหัวปลี เป็นต้น
2. ไข่ และเนื้อสัตว์
ไข่ และเนื้อสัตว์ เป็นแหล่งโปรตีนที่มีส่วนช่วยให้ร่างกายสามารถซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอได้เป็นอย่างดี เพราะโปรตีนเหล่านี้มีส่วนช่วยในการสร้างเนื้อเยื่อขึ้นมาใหม่ ทำให้แผลของคุณแม่ผ่าคลอดยุบตัวได้ดีและหายเร็ว (2)
3. ข้าว แป้ง และธัญพืช
อาหารประเภทข้าว แป้ง หรือธัญพืช เช่น ข้าวโอ๊ต ถั่วลันเตา ข้าวกล้อง เป็นต้น เป็นอาหารประเภทคาร์โบไฮเดรตที่ช่วยเสริมสร้างพลังงาน และยังมีไฟเบอร์หรือใยอาหารในปริมาณสูงที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกายของคุณแม่หลังผ่าคลอดทั้งเสริมการทำงานของระบบย่อยอาหารและลดอาการท้องผูกด้วย (3)
4. น้ำ
หลังผ่าคลอดกินอะไรได้บ้าง โดยปกติแล้วคุณแม่หลังผ่าคลอดควรดื่มน้ำสะอาดอย่างน้อยวันละ 6-8 แก้ว แต่สำหรับคุณแม่ที่ให้นมลูกควรดื่มน้ำเฉลี่ยวันละ 13-16 แก้ว หรือดื่มน้ำแก้วใหญ่ทุกครั้งหลังจากให้นมลูก เพื่อเสริมสร้างน้ำนมให้กับลูกน้อย และยังเป็นการป้องกันไม่ให้คุณแม่ผ่าคลอดท้องผูกบ่อย ๆ หลังผ่าคลอดอีกด้วย (1)
5. นม
นม มีสารอาหารอุดมไปด้วยไขมันดีที่ช่วยเพิ่มพลังงานและช่วยให้แผลผ่าคลอดสมานได้เร็วขึ้น ทั้งยังมีโปรตีนและแคลเซียมสูงที่ช่วยเสริมสร้างกระดูกและเม็ดเลือดของคุณแม่หลังผ่าคลอด ซึ่งคุณแม่สามารถดื่มนมได้ทุกชนิดตั้งแต่นมวัว นมถั่วเหลือง และนมที่ทำจากธัญพืชได้เลย (5)

3. หลังผ่าคลอด คุณแม่ห้ามกินอะไรบ้าง
- แอลกอฮอล์ : หลังจากผ่าคลอด คุณแม่ควรงดดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์อย่างน้อย 4 สัปดาห์ สำหรับคุณแม่ที่ให้นมลูกด้วยควรงดแอลกอฮอล์เด็ดขาด เพราะแอลกอฮอล์จะเจือปนเข้าสู่ร่างกายของลูกน้อยผ่านนมแม่ ซึ่งอาจส่งผลต่อพัฒนาการทางสมองของลูกน้อยได้ (5,6)
- อาหารรสจัด : การทานอาหารรสจัดจ้านอาจทำให้ร่างกายของคุณแม่ผ่าคลอดติดเชื้อได้ง่ายขึ้น แผลไม่สวย และแผลหายช้า หากคุณแม่ให้นมลูกด้วยจะทำให้ลูกน้อยหงุดหงิดง่าย ไม่สบายตัว และนอนหลับยากไปด้วย (2,6)
- อาหารหมักดอง : คุณแม่หลังผ่าคลอดควรเลี่ยงอาหารหมักดองเช่นเดียวกัน เพราะอาหารประเภทนี้อาจทำให้แผลผ่าคลอดเกิดการติดเชื้อ สมานตัวได้ช้า แผลจึงหายช้าไปอีก (6)
4. ไขข้อข้องใจ คุณแม่หลังผ่าคลอดกินอะไรได้บ้าง
- ผ่าคลอดกินน้ำเย็นได้ไหม : คำตอบคือ ได้ เพราะปัจจุบันยังไม่มีข้อห้ามทางการแพทย์ใดใดที่คุณแม่หลังผ่าคลอดไม่ควรดื่มน้ำเย็น เพียงแต่การดื่มน้ำอุ่นจะช่วยให้คุณแม่ที่ให้นมลูกสามารถผลิตน้ำนมได้ดีกว่า เพราะน้ำอุ่นมีส่วนช่วยให้หลอดเลือดขยายตัวได้ดี ทำให้น้ำไหลของแม่ไหลได้ดีขึ้นนั่นเอง (3)
- ผ่าคลอดกินไข่ได้ไหม : คำตอบคือ ได้ ความเชื่อเรื่องคุณแม่ผ่าคลอดควรงดกินไข่เพราะจะทำให้แผลนูนไม่สวย และแผลหายช้าเป็นเรื่องเข้าใจผิด ความจริงแล้วในไข่ไก่นั้นมีโปรตีนที่ช่วยทำให้แผลสมานได้เร็วซะอีก แถมยังช่วยกระตุ้นการผลิตน้ำนมให้คุณแม่อีกด้วย (3)
- ผ่าคลอดกินปลาร้าได้ตอนไหน : ปลาร้าถือว่าเป็นอาหารมักดองประเภทหนึ่ง ในช่วงที่คุณแม่เพิ่งผ่าคลอดมาใหม่ ๆ ยังไม่แนะนำให้ทาน แต่หลังจากการพักฟื้นได้ดีแล้วสามารถทานได้แต่แนะนำให้ทานแบบผ่านการปรุงสุกจะดีกว่า เพื่อลดความเสี่ยงต่อการปนเปื้อนของเชื้อโรคที่อาจทำให้คุณแม่ท้องเสียได้ง่าย (6)
คุณแม่มือใหม่คงได้ทราบกันแล้วว่า หลังผ่าคลอดกินอะไรได้บ้าง ช่วงหลังผ่าคลอดเป็นช่วงที่คุณแม่ต้องการโภชนาการมากกว่าช่วงตั้งครรภ์ เพราะต้องนำสารอาหารเข้าช่วยฟื้นฟูร่างกาย และยังต้องใช้ในการผลิตน้ำนมเพื่อส่งผ่านสารอาหารที่ดีและมีประโยชน์ให้ลูกน้อยด้วย ดังนั้น คุณแม่ควรเลือกทางอาหารให้ครบ 5 หมู่จำพวกโปรตีน แป้ง นม ผักและผลไม้ อย่างครบถ้วน ดื่มน้ำให้เพียงพอ ควรงดสิ่งที่คนท้องห้ามกินและทำให้แผลผ่าคลอดหายช้าอย่างอาหารรสจัด แอลกอฮอล์ และอาหารมักดอง เพื่อให้ร่างกายกลับเข้าสู่สภาวะปกติได้อย่างรวดเร็ว
อ้างอิง
1. https://www.paolohospital.com/th-TH/chokchai4/Article/Details/การดูแลตั…-
2. https://www.nestlemomandme.in.th/8-foods-for-mothers-after-c-section
3. https://hellokhunmor.com/โภชนาการเพื่อสุขภาพ/ข้อมูลโภชนาการ/อาหารประเภท…
4. https://www.bumrungrad.com/th/health-blog/august-2020/nutrition-breastf…
6. https://vichaivej-omnoi.com/health-info/ให้นมลูกแม่ห้ามกิน/
อ้างอิง ณ วันที่ 7 กรกฎาคม 2566