ผ่าคลอดนอนตะแคงได้ไหม? พร้อมวิธีลุกจากเตียงและท่านอนหลังผ่าคลอด

ผ่าคลอดนอนตะแคงได้ไหม? พร้อมวิธีลุกจากเตียงและท่านอนหลังผ่าคลอด

คุณแม่ให้นมบุตร
บทความ
ก.ย. 5, 2025
7นาที

เพราะเราเข้าใจว่าหลังผ่าคลอด คุณแม่ต้องเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงและอาการเจ็บแผลผ่าตัด การนอนหลับพักผ่อนที่ดีและเพียงพอจึงสำคัญอย่างยิ่งต่อการฟื้นตัวค่ะ การเลือกท่านอนที่เหมาะสมและรู้วิธีลุกจากเตียงหลังผ่าคลอดอย่างถูกวิธีจะช่วยลดการกดทับที่แผลและความเจ็บปวด ทำให้คุณแม่ฟื้นตัวได้ดีขึ้นและพร้อมสำหรับการดูแลลูกน้อยอย่างเต็มที่ค่ะ

ผ่าคลอดนอนตะแคงได้ไหม? พร้อมวิธีลุกจากเตียงและท่านอนหลังผ่าคลอด

คำถามที่พบบ่อย

ควรใช้หมอนแบบไหนหรือกี่ใบเพื่อช่วยให้ท่านอนหลังผ่าคลอดสบายขึ้น?

การใช้หมอนเป็นตัวช่วยที่ดีมากค่ะ คุณแม่อาจต้องใช้หมอน 3-5 ใบ โดยจัดวางดังนี้: 

  1. หนุนศีรษะในระดับที่สบาย
  2. วางใบเล็กๆ หรือผ้าขนหนูม้วนไว้ใต้ท้องด้านข้าง (เมื่อนอนตะแคง) เพื่อพยุงน้ำหนัก
  3. สอดหมอนอีกใบไว้ระหว่างเข่าเพื่อลดแรงกดที่สะโพกและหลัง
  4. วางหมอนอีกใบไว้ด้านหลังเพื่อกันไม่ให้เผลอพลิกตัวไปนอนหงายโดยไม่ตั้งใจ การใช้ 'หมอนคนท้อง' หรือ 'หมอนรูปตัว C'       จากตอนตั้งครรภ์ก็เป็นตัวเลือกที่ยอดเยี่ยมเช่นกัน อย่างไรก็ตามควรปรึกษาแพทย์

นอนเตียงเดียวกับสามีหลังผ่าคลอดปลอดภัยไหม? ต้องระวังอะไรเป็นพิเศษ?

สามารถนอนเตียงเดียวกันได้ แต่ต้องมีการสื่อสารและระมัดระวังเป็นพิเศษในช่วง 2-3 สัปดาห์แรก ควรให้คุณแม่นอนในฝั่งที่ลุกจากเตียงได้สะดวก (ไม่ต้องปีนข้ามตัวสามี) และอาจใช้หมอนข้างหรือหมอนใบยาววางกั้นเป็น 'กำแพง' เบาๆ ตรงกลาง เพื่อป้องกันการพลิกตัวมาโดนแผลโดยไม่ตั้งใจ การสื่อสารให้สามีเข้าใจถึงความเจ็บปวดและข้อจำกัดของคุณแม่ในช่วงนี้เป็นสิ่งสำคัญที่สุด อย่างไรก็ตามควรปรึกษาแพทย์

ท่านอนให้นมบุตรบนเตียงสำหรับแม่ผ่าคลอด ควรทำอย่างไรไม่ให้เจ็บแผล?

ท่านอนให้นมที่ดีที่สุดคือ 'ท่านอนตะแคง' โดยให้คุณแม่นอนตะแคง หันหน้าเข้าหาลูกน้อยที่นอนอยู่ข้างๆ ใช้หมอนหนุนหลังและอีกใบสอดระหว่างเข่าเพื่อความสบาย จากนั้นประคองให้ศีรษะลูกอยู่ระดับเดียวกับเต้านม อีกท่าที่นิยมคือ 'ท่าอุ้มลูกฟุตบอล' โดยใช้หมอนให้นมช่วยรองรับตัวลูกไว้ด้านข้างลำตัว ท่านี้จะทำให้ตัวลูกไม่กดทับบริเวณแผลผ่าตัดเลย อย่างไรก็ตามควรปรึกษาแพทย์

สรุป

  • หลังผ่าคลอด ไม่แนะนำให้คุณแม่นอนคว่ำ เพราะจะทำให้เกิดแรงกดทับและปวดแผลมากขึ้น ควรเลี่ยงการนอนคว่ำไปอย่างน้อย 6 สัปดาห์หลังการผ่าคลอด
  • หลังจากผ่าคลอดประมาณ 24 ชั่วโมง หรือเมื่อคุณแม่รู้สึกดีขึ้นและไม่ค่อยอ่อนเพลียแล้ว ก็สามารถเริ่มขยับตัวและพลิกตะแคงได้แล้ว การขยับตัวเบาๆ แบบนี้จะช่วยให้ลำไส้ทำงานได้ดีขึ้น และยังช่วยลดอาการท้องอืด  ที่สำคัญการนอนตะแคงยังเป็นท่าที่ช่วยให้คุณแม่ลุกจากเตียงได้ง่าย
  • การนอนตะแคงเป็นอีกทางเลือกที่ดีสำหรับคุณแม่หลังผ่าคลอด เพราะเป็นท่าที่ ไม่กดทับแผล ทำให้คุณแม่รู้สึกสบายและลุกจากเตียงได้ง่ายขึ้น ที่สำคัญการนอนตะแคงซ้ายยังช่วยให้เลือดไหลเวียนดีและระบบย่อยอาหารทำงานได้ดี

 

เลือกอ่านตามหัวข้อ

 

ความสำคัญของการนอนอย่างถูกวิธีหลังการผ่าคลอด

คุณแม่รู้ไหมคะว่า หลังจากการผ่าคลอด การพักผ่อนอย่างเพียงพอเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งต่อการฟื้นตัวอย่างรวดเร็วและปลอดภัย เพราะการผ่าคลอดถือเป็นการผ่าตัดใหญ่ การได้นอนหลับพักผ่อนอย่างเต็มที่จะช่วยลดความเสี่ยงของการติดเชื้อ อาการปวด และภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ

นอกจากนี้ การนอนในท่าที่ถูกต้องก็มีความสำคัญไม่แพ้กัน เพราะจะช่วยลดแรงกดทับบริเวณแผลผ่าตัด ทำให้คุณแม่ลุกจากเตียงได้สะดวกขึ้น หายใจได้ดีขึ้น และนอนหลับได้อย่างสบาย ทั้งยังช่วยลดการตึงของกล้ามเนื้อหน้าท้อง ซึ่งส่งผลดีต่อแผลผ่าตัดโดยตรง

 

ท่านอนแบบไหนดีกับคุณแม่หลังผ่าคลอด

 

ท่านอนแบบไหนดีกับคุณแม่หลังผ่าคลอด

คุณแม่หลายท่านคงกังวลเรื่องการนอนหลังการผ่าคลอดใช่ไหมคะ? ไม่ต้องห่วงเลยค่ะ การเลือกท่านอนที่เหมาะสม จะช่วยทำให้คุณแม่รู้สึกสบายขึ้นและฟื้นตัวได้ดี มาดูกันว่าท่านอนแบบไหนที่เหมาะกับคุณแม่หลังผ่าคลอด และแต่ละท่ามีข้อดีอย่างไรบ้างค่ะ

1. ท่านอนหงาย: สบายแผลผ่าคลอด

การนอนหงาย เป็นท่าที่ช่วยให้คุณแม่สบายตัวในช่วงแรกหลังผ่าคลอด เพราะเป็นท่าที่ไม่กดทับแผลผ่าตัดโดยตรง และคุณแม่ยังสามารถใช้หมอนรองใต้เข่าเพื่อเพิ่มความสบายได้อีกด้วยค่ะ แต่ก็มีข้อควรระวังเล็กน้อยนะคะ เพราะการลุกจากท่านอนหงายอาจทำให้คุณแม่รู้สึกปวดแผลได้ วิธีที่ดีที่สุดคือ ค่อยๆ ตะแคงตัว งอเข่า แล้วใช้มือและแขนยันตัวขึ้นช้าๆ เพื่อไม่ให้แผลต้องรับแรงกดทับค่ะ

 

2. ท่านอนตะแคง: นอนสบายและดีต่อสุขภาพ

การนอนตะแคงเป็นอีกทางเลือกที่ดีสำหรับคุณแม่หลังผ่าคลอด เพราะเป็นท่าที่ ไม่กดทับแผล ทำให้คุณแม่รู้สึกสบายและลุกจากเตียงได้ง่ายขึ้น ที่สำคัญ การนอนตะแคงซ้ายยังช่วยให้เลือดไหลเวียนดีและระบบย่อยอาหารทำงานได้ดีขึ้นด้วยค่ะ

 

3. การยกช่วงบนของร่างกายให้สูงขึ้น

ใช้หมอนหลายใบหนุนช่วงบนของร่างกายให้สูงขึ้นเล็กน้อย จะช่วยให้คุณแม่หายใจได้สะดวกขึ้นและนอนหลับได้ดีขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากมีภาวะหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้น (OSA) นอกจากนี้คุณแม่ยังสามารถใช้หมอนรองระหว่างหัวเข่าหรือใต้สะโพกเพื่อช่วยให้รู้สึกสบายขึ้นได้เช่นกันค่ะ

 

คุณแม่ผ่าคลอดนอนตะแคงได้ไหม เริ่มนอนตะแคงได้เมื่อไหร่ ?

หลังจากผ่าคลอดประมาณ 24 ชั่วโมง หรือเมื่อคุณแม่รู้สึกดีขึ้นและไม่ค่อยอ่อนเพลียแล้ว ก็สามารถเริ่มขยับตัวและพลิกตะแคงได้ค่ะ การขยับตัวเบา ๆ แบบนี้จะช่วยให้ลำไส้ทำงานได้ดีขึ้น และยังช่วย ลดอาการท้องอืด ได้ด้วยค่ะ ที่สำคัญ การนอนตะแคงยังเป็นท่าที่ช่วยให้คุณแม่ลุกจากเตียงได้ง่าย  ไม่ต้องใช้แรงที่หน้าท้องเยอะ หากคุณแม่นอนตะแคงซ้าย จะช่วยให้เลือดไหลเวียนดีขึ้นและช่วยเรื่องระบบย่อยอาหารด้วยนะคะ และเพื่อเพิ่มความสบาย คุณแม่สามารถใช้หมอนข้างหรือหมอนรองบริเวณหน้าท้องและสะโพกได้ค่ะ

 

ท่านอนที่ควรหลีกเลี่ยงหลังผ่าคลอด

คุณแม่คะ การฟื้นตัวจากการผ่าคลอดต้องใช้เวลา เพราะร่างกายกำลังซ่อมแซมฟื้นฟูตัวเองค่ะ เพื่อให้แผลหายเร็วและไม่เกิดปัญหาตามมา สิ่งสำคัญที่ต้องระวังในช่วง 6 สัปดาห์แรก คือ การนอนคว่ำ ค่ะ

การนอนคว่ำจะไปกดทับแผลผ่าตัดโดยตรง ทำให้แผลหายช้า และอาจเป็นอันตรายได้นะคะ นอกจากนี้ คุณแม่ก็ควรหลีกเลี่ยงการแช่ตัวในสระว่ายน้ำหรืออ่างน้ำร้อน รวมถึงการมีเพศสัมพันธ์ด้วย จนกว่าจะได้รับการตรวจจากคุณหมอว่าปลอดภัยแล้วค่ะ

 

วิธีลุกจากเตียงหลังผ่าคลอดอย่างปลอดภัย

คุณแม่หลายคนอาจกังวลเรื่องการลุกจากเตียงหลังผ่าคลอดใช่ไหมคะ? ไม่ต้องห่วงเลยค่ะ หลังผ่าตัด คุณแม่สามารถเริ่มพลิกตะแคงตัวได้ตามความสบาย เมื่อผ่านไปประมาณ 24 ชั่วโมงแล้ว พยาบาลจะแนะนำวิธีลุกจากเตียงอย่างถูกวิธี ซึ่งจะช่วยให้คุณแม่ไม่เจ็บแผล

  1. นอนตะแคงตัว ไปด้านที่คุณแม่ต้องการจะลุก
  2. ใช้ข้อศอก ข้างที่อยู่ด้านล่างยันพื้นเตียง
  3. ใช้มืออีกข้างจับเหล็กกั้นเตียง หรือพยุงตัวกับคนที่คอยช่วยเหลือ
  4. จากนั้น ค่อย ๆ ยกตัวขึ้นในท่าตะแคง

 

วิธีลุกจากเตียงหลังผ่าคลอดนี้จะช่วยลดแรงกดทับที่หน้าท้อง ทำให้คุณแม่ลุกขึ้นได้อย่างปลอดภัยและสบายขึ้นค่ะ หากคุณแม่รู้สึกมึนศีรษะขณะลุกขึ้นนั่งหรือยืน ให้กลับไปนอนราบช้า ๆ บนเตียงก่อนนะคะ แต่ถ้าอาการไม่ดีขึ้น ให้รีบแจ้งคุณหมอหรือพยาบาลทันทีค่ะ และอย่าลืมปฏิบัติตามคำแนะนำจากคุณหมออย่างเคร่งครัด เพื่อให้แผลผ่าคลอดไม่กระทบกระเทือนนะคะ

 

เคล็ดลับการนอนหลับที่มีคุณภาพหลังผ่าคลอด

คุณแม่คะ การนอนหลับพักผ่อนอย่างเต็มที่สำคัญมากจริงๆ สำหรับช่วงหลังผ่าคลอดค่ะ นอกจากท่าทางการนอนที่เหมาะสมแล้ว ยังมีเคล็ดลับง่ายๆ ที่จะช่วยให้คุณแม่ นอนหลับได้อย่างมีคุณภาพมากขึ้นค่ะ

  • งดแสงสีฟ้าก่อนนอน: แสงจากโทรศัพท์มือถือ แท็บเล็ต หรืออุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ต่างๆ จะไปยับยั้งการหลั่งสารเมลาโทนิน   ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่ควบคุมการนอนหลับของเราค่ะ ถ้าได้รับแสงสีฟ้าก่อนนอน จะทำให้คุณแม่รู้สึกตื่นตัว นอนหลับยาก และนอนหลับ ไม่สนิทได้เลยค่ะ ลองงดดูจอสัก 2-3  ชั่วโมงก่อนนอนนะคะ
  • สร้างบรรยากาศในห้องนอนให้เหมาะกับการพักผ่อน ตรวจสอบให้ห้องนอนอากาศถ่ายเทสะดวก ไม่ร้อนจนเกินไป สะอาด สงบ และปรับแสงให้สว่างน้อยที่สุด หรือมืดสนิทไปเลยก็จะดีมากค่ะ จะช่วยให้คุณแม่รู้สึกผ่อนคลายและหลับง่ายขึ้นเยอะเลยค่ะ
  • หากมีอาการเจ็บแผลผ่าคลอดจนนอนไม่หลับ อย่าทนนะคะ คุณแม่ควรไปพบคุณหมอเพื่อรับการรักษา    ทันทีค่ะ จะได้นอนหลับพักผ่อนได้อย่างเต็มที่
  • งดเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน เช่น ชา กาแฟ หรือน้ำอัดลม อย่างน้อย 2 ชั่วโมงก่อนเข้านอนนะคะ

 

เมื่อไหร่คุณแม่หลังผ่าคลอดจะกลับมานอนท่าปกติที่ถนัดได้ ?

คุณแม่หลายท่านอาจสงสัยว่าเมื่อไหร่จะกลับไปนอนท่าที่คุ้นเคยได้ใช่ไหมคะ? โดยทั่วไปแล้ว แผลผ่าคลอดจะใช้เวลาประมาณ 6  สัปดาห์ในการฟื้นตัวหรือจนกว่าจะได้รับการตรวจยืนยันจากคุณหมอว่าแผลหายดีแล้วค่ะ ในช่วงเวลานี้คุณแม่ควรหลีกเลี่ยงการนอนคว่ำ เนื่องจากอาจส่งผลกระทบต่อแผลได้ค่ะ เมื่อแผลหายและร่างกายฟื้นตัวดีขึ้น คุณแม่ก็สามารถกลับมานอนในท่าที่ถนัดได้อย่างสบายใจค่ะ

 

เทคนิคการให้นมลูกสำหรับคุณแม่หลังผ่าคลอด

คุณแม่ที่เพิ่งผ่านการผ่าคลอดมา อาจจะยังขยับตัวไม่สะดวก การให้นมลูกบนเตียงพักฟื้นเป็นวิธีที่ช่วยให้คุณแม่สบายตัวขึ้นและยังช่วยกระตุ้นให้ร่างกายผลิตน้ำนมได้เร็วอีกด้วยค่ะ วันนี้เรามี 2 ท่าให้นมลูกที่เหมาะกับคุณแม่ผ่าคลอดมาฝากกันค่ะ

1. ท่าอุ้มลูกฟุตบอล (Clutch hold หรือ Football hold)

ท่านี้จะคล้ายกับการอุ้มลูกฟุตบอลไว้ข้างลำตัวค่ะ คุณแม่จะจัดให้ลูกนอนในท่ากึ่งตะแคง โดยที่ขาของลูกจะชี้ไปด้านหลังของคุณแม่ ส่วนมือของคุณแม่จะประคองที่ต้นคอและท้ายทอยของลูกให้กระชับกับสีข้าง ตัวลูกจะไม่ไปกดทับแผลผ่าตัด ทำให้คุณแม่รู้สึกสบาย ไม่เจ็บแผลค่ะ

ท่านี้เหมาะสำหรับ:

  • คุณแม่ที่ผ่าคลอด เพราะลูกจะไม่โดนแผลผ่าตัด
  • คุณแม่ที่มีหน้าอกใหญ่ หรือลูกตัวเล็ก
  • คุณแม่ลูกแฝด เพราะสามารถให้นมลูกพร้อมกันได้ทั้งสองคน

 

2. ท่านอน (Side lying position)

ท่านี้คุณแม่และลูกจะนอนตะแคงหันหน้าเข้าหากันค่ะ คุณแม่สามารถใช้หมอนหรือผ้าขนหนูรองหลังลูกเพื่อให้ลูกอยู่ชิดกับตัวคุณแม่มากขึ้น ท่านี้จะช่วยให้คุณแม่ได้พักผ่อนอย่างเต็มที่ โดยเฉพาะช่วงกลางคืนที่ต้องตื่นมาให้นมบ่อย ๆ ค่ะ ไม่ว่าจะเป็นท่าไหนในการให้นมลูก ขอแค่คุณแม่และลูกน้อยรู้สึกสบาย เท่านี้ก็เป็นการเริ่มต้นที่ดีที่สุดแล้วค่ะ ขอเป็นกำลังใจให้คุณแม่และลูกนะคะ

การดูแลทั้งแผลผ่าคลอดและร่างกายโดยรวมให้แข็งแรงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง เพราะจะส่งผลโดยตรงต่อการผลิตน้ำนมแม่ที่มีคุณภาพเพื่อลูกน้อยค่ะ น้ำนมแม่มีสารอาหารสำคัญกว่า 200 ชนิด ไม่ว่าจะเป็น แคลเซียม (Calcium), ดีเอชเอ (DHA)  และ แอลฟาแล็ค สฟิงโกไมอีลิน (Alphalac Sphingomyelin) ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการพัฒนาสมองและส่งเสริมการเจริญเติบโตของลูกรัก นอกจากนี้ยังมีจุลินทรีย์สุขภาพ   บี แล็กทิส (B. lactis) ที่ช่วยสร้างระบบภูมิคุ้มกันที่ดีให้กับลูกน้อยอีกด้วยค่ะ

หวังว่าคำแนะนำที่ผ่านมาทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็นเรื่อง วิธีลุกจากเตียงหลังผ่าคลอด หรือ คุณแม่ผ่าคลอดนอนตะแคงได้ไหม จะช่วยให้คุณแม่ดูแลตัวเองได้อย่างถูกต้องและสบายใจขึ้นนะคะ ขอให้คุณแม่หลังคลอดทุกคนมีสุขภาพแข็งแรง ฟื้นตัวได้อย่างรวดเร็ว และมีน้ำนมไหลดี ให้ลูกน้อยได้ดื่มอย่างสมบูรณ์ค่ะ แต่หากคุณแม่พบความผิดปกติทางสุขภาพหรือมีปัญหาหลังผ่าคลอด ควรรีบไปพบคุณหมอทันที เพื่อความปลอดภัยและสุขภาพที่ดีของคุณแม่เองนะคะ

 

บทความแนะนำสำหรับคุณแม่ผ่าคลอด

 

อ้างอิง:

  1. Sleeping Positions After C-Section: 4 Options For Faster Recovery, MomJunction
  2. ท่าในการให้นมแม่ที่ถูกต้องและการอุ้มเรอ, โรงพยาบาลแมคคอร์มิค
  3. โรคหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้น (OSA), โรงพยาบาลนนทเวช
  4. คำแนะนำการปฏิบัติตนก่อนและหลังผ่าตัดคลอดบุตร, โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ
  5. ออกกำลังกายง่ายๆ หลังผ่าตัด, โรงพยาบาลพญาไท พหลโยธิน
  6. การดูแลหลังผ่าคลอด แบบผ่าตัดทางหน้าท้อง, โรงพยาบาลสมิติเวช
  7. Tips and Tricks for High Quality Sleep After a C-Section, healthline
  8. คำแนะนำสำหรับผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดทางนรีเวช, โรงพยาบาลเปาโล เกษตร
  9. แสงสีฟ้าจากหน้าจอ ส่งผลร้ายต่อดวงตาอย่างไรบ้าง, โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย
  10. นอนเป็น ทำให้สุขภาพดีได้...., โรงพยาบาลวิภาวดี
  11. แม่หลังคลอด ดูแลสุขภาพและแผลผ่าคลอดอย่างไร ช่วยให้หายไว, โรงพยาบาล MedPark

อ้างอิง ณ วันที่ 3 สิงหาคม 2568

บทความที่เกี่ยวข้อง

แอลฟาแล็คสฟิงโกไมอีลินและบีแล็กทิส เสริมสมองไวและภูมิคุ้มกันลูกผ่าคลอด

แอลฟาแล็คสฟิงโกไมอีลินและบีแล็กทิส เสริมสมองไวและภูมิคุ้มกันลูกผ่าคลอด

เสริมพัฒนาการสมองเด็กผ่าคลอดด้วยแอลฟาแล็ค สฟิงโกไมอีลิน พร้อมบำรุงภูมิคุ้มกันด้วยบี แล็กทิสจากนมแม่ เพื่อพัฒนาการที่ดีและสุขภาพแข็งแรงตั้งแต่แรกเกิด

ฤกษ์ผ่าคลอด ฤกษ์คลอด 2568 วันมงคล เวลาดี สำหรับลูกรัก

ฤกษ์ผ่าคลอด ฤกษ์คลอด 2568 วันมงคล เวลาดี สำหรับลูกรัก

10 วิธีกระตุ้นน้ำนม เพิ่มน้ำนมคุณแม่ เมื่อน้ำนมไม่ไหล

10 วิธีกระตุ้นน้ำนม เพิ่มน้ำนมคุณแม่ เมื่อน้ำนมไม่ไหล

รวมวิธีกระตุ้นน้ำนม เพิ่มน้ำนมคุณแม่ เมื่อคุณแม่มีน้ำนมไม่พอและน้ำนมไม่ไหล เมื่อต้องให้นมลูกน้อย ไปดูวิธีกระตุ้นน้ำนมคุณแม่ให้นม พร้อมอาหารบำรุงน้ำนมคุณแม่กัน