ทำความเข้าใจ ความเป็นตัวของตัวเองของเด็กวัยเตาะแตะ
คำถามที่พบบ่อย
ลูกวัยเตาะแตะชอบพูดว่า 'ไม่' ตลอดเวลาเลยค่ะ ทำยังไงดี?
เป็นเรื่องปกติและเป็นสัญญาณที่ดีของการเติบโตเลยค่ะคุณแม่! เขาเพิ่งค้นพบว่าตัวเองมีความคิดเป็นของตัวเองและกำลังทดลองใช้ 'พลัง' ใหม่นี้ค่ะ ลองเปลี่ยนจากการออกคำสั่งเป็นการให้ "ทางเลือก" เล็กๆ น้อยๆ แทนนะคะ เช่น "จะใส่เสื้อสีฟ้าหรือสีแดงดีคะ?" จะช่วยให้เขารู้สึกว่าได้ควบคุมสถานการณ์และให้ความร่วมมือมากขึ้นค่ะ อย่างไรก็ตาม หากพฤติกรรมการต่อต้านรุนแรงจนน่ากังวล ควรปรึกษาคุณหมอเด็กหรือผู้เชี่ยวชาญด้านพัฒนาการนะคะ
ลูกอยากทำอะไรด้วยตัวเองไปหมดเลยค่ะ แต่ช้ามาก ควรช่วยเขาไหมคะ?
เข้าใจเลยค่ะว่าช่วงเช้าที่เร่งรีบมันน่าหงุดหงิดมาก! แต่นี่เป็นขั้นตอนที่สำคัญมากในการสร้างความมั่นใจและทักษะให้ลูกค่ะ ลองให้โอกาสเขาได้ฝึกฝนด้วยตัวเองในช่วงเวลาที่ไม่เร่งรีบ เช่น วันหยุดสุดสัปดาห์ และเตรียมเสื้อผ้าที่ใส่ง่ายๆ ไว้ให้เขาค่ะ ชื่นชมใน "ความพยายาม" ของเขา ไม่ใช่แค่ผลลัพธ์นะคะ หากคุณแม่กังวลว่าความช้าของลูกอาจเป็นสัญญาณของพัฒนาการด้านอื่น ๆ ที่ล่าช้า ควรปรึกษากุมารแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญด้านพัฒนาการเด็กเพื่อความสบายใจค่ะ
ทำไมลูกถึงร้องไห้หนักมาก เวลาที่แม่ต้องเดินห่างไปแค่แป๊บเดียวคะ?
เป็นเรื่องที่ทำให้ใจสลายได้เลยใช่ไหมคะ ภาวะนี้เรียกว่า "ความกังวลจากการแยกจาก" (Separation Anxiety) ค่ะ เกิดจากเขาเพิ่งเข้าใจว่าแม่กับเขาเป็นคนละคนกัน แต่ยังไม่เข้าใจว่าถึงแม่จะหายไปจากสายตา แต่เดี๋ยวแม่ก็จะกลับมาค่ะ ลองเล่นจ๊ะเอ๋บ่อยๆ เพื่อสอนให้เขารู้ว่าของที่หายไปกลับมาได้ และบอกลาก่อนไปเสมอ อย่าแอบหนีไปนะคะ แต่ถ้าอาการรุนแรงมากผิดปกติ หรือไม่ดีขึ้นตามวัย ควรปรึกษาคุณหมอหรือผู้เชี่ยวชาญด้านพัฒนาการเด็กเพื่อหาแนวทางที่เหมาะสมค่ะ
จากการอยู่ห่างกันครั้งแรก สู่การพัฒนาความเป็นตัวของตัวเอง
อายุ 8 เดือน ลูกจะเริ่มเข้าใจว่าลูกและแม่เป็นคน 2 คนที่สามารถแยกจากกันได้ ซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งของความกลัวที่ลูกร้องไห้บ่อยๆ เมื่อลูกพ้นช่วงทารกและเมื่อเจอคนแปลกหน้า สิ่งนี้เรียกว่า distraction anxiety เขาจะเริ่มเรียนรู้หลักการของความแตกต่างอย่างช้าๆ เมื่ออายุประมาณ 18 เดือน ลูกจะเริ่มจำตัวเองได้เมื่อส่องกระจก ซึ่งเป็นจุดตัดของการเริ่มสร้างลักษณะนิสัยเฉพาะตัว และเป็นการเริ่มต้นของ “อาการต่อต้าน” เมื่อบอกว่าจะไปอาบน้ำ (ซึ่งปกติเธอชอบอาบน้ำ) แต่งตัว หรือกินอาหาร ลูกมักจะส่ายหน้าปฏิเสธ ซึ่งคุณแม่ต้องทำการยืนยันกับลูกอีกครั้ง ในช่วงนี้ลูกจะแสดงออกถึงความมั่นใจในตนเอง แต่ไม่ใช่การเริ่มต้นของลักษณะนิสัยที่แปรปรวน ลูกเริ่มรู้จักตัวเอง และต้องการบอกให้คุณแม่รับรู้ จากที่คุณแม่เคยเป็นผู้ตัดสินใจ แต่ตอนนี้กลายเป็นลูกที่เป็นคนตัดสินใจแล้ว อย่างไรก็ตาม สัญญาณเหล่านี้อาจเป็นจุดเริ่มต้นของอาการต่อต้านในปีถัดไป
คุณแม่จะมีวิธีอย่างไรในการรับมือกับพฤติกรรมเหล่านี้
คุณแม่ไม่ควรเป็นผู้นำลูกในทุกๆเรื่อง แต่ควรฟังการร้องขอจากลูกบ้าง เพราะมันเป็นสัญญาณว่าลูกมีการเติบโตอย่างปกติ การแต่งตัวด้วยตัวเองอาจใช้เวลานาน แต่ต่อมาเมื่อเขาโตขึ้น เขาจะช่วยประหยัดเวลาให้คุณแม่ได้ คุณแม่สามารถช่วยเขาทางอ้อมได้ โดยการเลือกเสื้อผ้าที่สวมใส่ง่าย (ไม่มีซิป หรือกระดุม) รองเท้าผูกเชือก และซื้อช้อนส้อมพลาสติกให้ลูกใช้รับประทานอาหารคุณแม่ต้องมีความหนักแน่น ไม่เปลี่ยนไปเปลี่ยนมา และพูดให้ตรงประเด็น การอาบน้ำเป็นเรื่องจำเป็น ไม่ว่าลูกจะชอบหรือไม่ คุณพ่อคุณแม่เป็นผู้ตั้งและใช้กฎต่างๆ ในบ้าน หากลูกอยากแต่งตัวเอง ลองให้เวลาลูกให้นานพอจนกว่าเขาจะใส่เสื้อเองได้ หากลูกอยากเล่นชิงช้าต่ออีก 5 นาที ก็ปล่อยเขา แต่ต้องยึดเวลา 5 นาทีนั้นจริงๆ และให้เลิกเล่นทันทีเมื่อหมดเวลา
มื้อเย็นที่วุ่นวาย
เมื่อคุณแม่ทำอาหารจานใหม่ และลูกพูดแต่ว่า “ไม่ หนูไม่ชอบ หนูไม่เอาอันนี้” เด็กช่วงอายุ 2-10 ปี มักมีอาการนี้ เรียกว่า การกลัวอาหารประเภทใหม่ๆลูกน้อยไม่ควรกินเฉพาะอาหารที่เขาชอบ แต่ต้องกินอาหารให้ครบถ้วนทั้ง5หมู่ คุณแม่ไม่ควรบังคับให้ลูกกิน หากลูกไม่ยอมกินปลา เนื้อสัตว์ และผัก คุณแม่อาจลองทำพายเนื้อ หรือผสมชีสกับผักเพื่อให้ลูกกินได้ง่ายขึ้น การทำตัวอย่างให้ลูกเห็นเป็นเรื่องที่สำคัญเช่นกัน การทำให้ดูไม่เพียงทำให้ลูกกินอาหารนั้นได้ แต่ลูกอาจชอบอาหารนั้นๆด้วย โดยคุณแม่อาจพาลูกไปซื้อของที่ซุปเปอร์มาร์เก็ตและทำอาหารด้วยกัน ลูกน้อยจะมีความสุขและสนุกเมื่อได้กินอาหารที่ทำเอง
บทความที่เกี่ยวข้อง
คุณแม่ต้องรู้! สารอาหารในนมเด็ก ต้องมีอะไรบ้างเพื่อพัฒนาการสมวัย
ทำความเข้าใจสารอาหารในนมเด็กที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโต ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันและพัฒนาการที่ดีของลูกรัก สารอาหารไหนที่จำเป็นและมีประโยชน์กับลูกน้อยบ้าง ไปดูกัน
8นาที อ่าน
ธาตุเหล็ก กุญแจสำคัญสู่พัฒนาการสมองและร่างกายของลูกรัก
ไขข้อสงสัย! ธาตุเหล็ก คืออะไร ธาตุเหล็กมีประโยชน์อย่างไรกับลูกน้อย ช่วยพัฒนาสมองและสร้างเม็ดเลือดแดงให้แข็งแรง พร้อมวิธีป้องกันภาวะขาดธาตุเหล็กที่แม่ต้องรู้
10นาที อ่าน
ลูกเป็นไข้ถ่ายเหลว ลูกท้องเสีย เกิดจากอะไร พร้อมวิธีดูแลลูกน้อย
ลูกท้องเสีย มีอาการอย่างไร ลูกท้องเสียกินอะไรได้บ้าง บทความนี้รวมวิธีดูแลครบถ้วน ลูกท้องเสียให้กินอะไรดี กี่วันหาย และสัญญาณอันตรายที่ต้องรีบไปพบแพทย์ทันที กังวลใจเมื่อลูกเป็นไข้ถ่ายเหลว บทความนี้ร
9นาที อ่าน
ภูมิแพ้ในเด็กเล็ก พร้อมวิธีดูแลลูก เมื่อเด็กเป็นภูมิแพ้
ภูมิแพ้ในเด็กเกิดจากอะไรกันแน่? บทความนี้จะชวนคุณพ่อคุณแม่มาไขทุกข้อสงสัย ตั้งแต่สาเหตุ อาการที่ต้องสังเกต ไปจนถึงวิธีดูแลลูกน้อยเบื้องต้นเมื่อเกิดอาการแพ้
12นาที อ่าน
เด็กแพ้นมวัว มีอาการอย่างไร พร้อมวิธีสังเกตเมื่อลูกแพ้นมวัว
ไขทุกข้อสงสัยเรื่องอาการเด็กแพ้นมวัว ตั้งแต่สาเหตุที่แท้จริง อาการที่พบบ่อย บทความนี้จะพาไปรู้จักเทคนิคการสังเกตเพื่อแยกความแตกต่างระหว่างลูกแพ้นมวัวกับการแพ้อาหารอื่นๆ
11นาที อ่าน
โคลีน คืออะไร ตัวช่วยพัฒนาการเรียนรู้และสมองของลูกรัก
โคลีน คืออะไร (Choline) สารอาหารสำคัญที่มีบทบาทในการพัฒนาระบบประสาทและสมองของลูก ช่วยส่งเสริมด้านการเรียนรู้ ความจำ และการสื่อสาร ไปดูประโยชน์ของโคลีนกัน
15นาที อ่าน
โอเมก้า 3 6 9 คืออะไร? ทำไมถึงสำคัญต่อพัฒนาการเด็กแต่ละวัย
นมโอเมก้า 3 6 9 สารอาหารสำคัญที่ช่วยส่งเสริมพัฒนาการสมอง สายตา และระบบประสาทของเด็ก ช่วยให้ลูกน้อยเติบโตอย่างสมวัย ไปทำความเข้าใจโอเมก้า 3 6 9 กัน
34นาที อ่าน
10 วิธีเปลี่ยนผ้าอ้อมทารกแรกเกิด ด้วยวิธีที่ถูกต้อง
ไม่มีใครเป็นผู้เชี่ยวชาญในการเปลี่ยนผ้าอ้อมในทันที ไม่ต้องกังวลไปเพราะคุณจะมีโอกาสฝึกเปลี่ยนผ้าอ้อมบ่อยๆ เเน่นอน มาดูเคล็ดลับในการเปลี่ยนผ้าอ้อมให้ลูกน้อยกัน
6นาที อ่าน
5 สัมผัสแทนคำบอกรักที่ดีที่สุดจากพ่อ-แม่
การบอกรักลูกไม่จำเป็นต้องออกมาทางคำพูดเสมอไป คุณสามารถใช้การสัมผัสเป็นวิธีบอกรักลูกให้รับรู้ถึงความรักและยังเป็นการสร้างสายสัมพันธ์ที่ดีระหว่างพ่อแม่ลูกอีกด้วย
2นาที อ่าน
วิธีเลี้ยงทารกแรกเกิด - 1 เดือน ที่พ่อแม่มือใหม่ต้องรู้
การเลี้ยงทารกแรกเกิด - 1 เดือน พ่อแม่มือใหม่ควรรู้อะไรบ้าง ไปดูวิธีดูแลทารกแรกเกิดและการเลี้ยงทารกแรกเกิด - 1 เดือน ที่ช่วยให้การเลี้ยงลูกง่ายขึ้นกัน
7นาที อ่าน
ลูกเลือดกำเดาไหลตอนกลางคืน อันตรายไหม พ่อแม่รับมืออย่างไรดี
ลูกเลือดกำเดาไหลตอนกลางคืน เกิดจากอะไรได้บ้าง ลูกเลือดกำเดาไหลตอนกลางคืนอันตรายไหมคุณพ่อคุณแม่ควรดูแลลูกน้อยอย่างไร เมื่อลูกมีเลือดกำเดาไหลตอนกลางคืน
6นาที อ่าน
ลูกบิดตัวบ่อยหลับไม่สนิท เพราะอะไร อาการแบบนี้ปกติไหม
ลูกบิดตัวบ่อยหลับไม่สนิท ทารกนอนหลับไม่สนิทบิดตัวไปมา เกิดจากสาเหตุอะไร ปัญหาที่สร้างความกังวลใจให้คุณพ่อคุณแม่ ลูกบิดตัวบ่อยหลับไม่สนิท อันตรายหรือเปล่า ไปดูกัน
7นาที อ่าน
โรคซาง คือ? โรคซางในเด็กมีจริงไหม เกิดจากอะไร ป้องกันได้หรือเปล่า
โรคซางในเด็กเล็ก เกิดจากสาเหตุอะไร หากลูกของคุณแม่มีอาการเหมือนจะเป็นโรคซาง มีไข้ เบื่ออาหาร หรือน้ำหนักลด คุณแม่ควรเฝ้าดูอาการและรีบพาไปพบแพทย์ทันที
8นาที อ่าน
เรียนรู้ผ่านการเล่น เสริมพัฒนาการสติปัญญาด้วย Play-Based Learning
Play-Based Learning คืออะไร? เปลี่ยนทุกการเล่นให้เป็นการเรียนรู้ ด้วย Play-Based Learning วิธีเสริมสร้างทักษะและพัฒนาการด้านสติปัญญาให้ลูกน้อยอย่างสมวัย
8นาที อ่าน
ลูกเป็นลำไส้อักเสบกี่วันหาย? วิธีดูแลลูกน้อยให้ปลอดภัย
เรียนรู้วิธีสังเกตอาการลำไส้อักเสบในเด็ก พร้อมคำแนะนำในการดูแลรักษา อาหารที่ควรหลีกเลี่ยง และระยะเวลาที่ลูกจะหายจากอาการ เพื่อสุขภาพที่ดีของลูกน้อย
10นาที อ่าน
Gen Beta คืออะไร? เข้าใจอนาคตของเด็กเจเนอเรชันใหม่
Gen Beta คืออะไร? รู้จักเจนเบต้าเด็กที่เกิดตั้งแต่ปี 2025 เป็นต้นไปที่เติบโตในยุค AI พร้อมเคล็ดลับกระตุ้นพัฒนาการสมองที่ช่วยเตรียมลูกให้พร้อมสำหรับอนาคต
9นาที อ่าน
Gen Alpha คืออะไร? ทำความเข้าใจเจเนอเรชันใหม่สำหรับคุณพ่อคุณแม่
Gen Alpha คืออะไร? ทำความรู้จักเจนอัลฟ่าเด็กที่เกิดระหว่างปี 2010-2025 พร้อมเคล็ดลับการเลี้ยงดูที่ช่วยเสริมพัฒนาการสมองและทักษะชีวิตในยุคดิจิทัล
10นาที อ่าน
วิธีสังเกตการได้ยินของลูกวัยแรกเกิด - 6 เดือน ที่พ่อแม่ไม่ควรละเลย
เรียนรู้วิธีสังเกตการได้ยินของลูกวัย 6 เดือน พร้อมพัฒนาการที่ควรเป็น สัญญาณเตือนปัญหาการได้ยิน และคำแนะนำในการดูแลเพื่อสุขภาพที่ดีของลูกน้อย
6นาที อ่าน
เด็กทารกสะอึก เกิดจากอะไร พร้อมวิธีช่วยบรรเทาอาการลูกสะอึก
เด็กทารกสะอึก เกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เมื่อลูกสะอึกทำให้คุณพ่อคุณแม่เกิดความกังวลว่าลูกจะเป็นอันตรายหรือเปล่า ดูแลเด็กทารกสะอึกได้ยังไงบ้าง ไปดูกัน
8นาที อ่าน