สารอาหารและโภชนาการลูกวัย 1-2 ขวบ เด็กวัยนี้ควรกินอะไรบ้าง
คำถามที่พบบ่อย
ลูก 1 ขวบกว่าเริ่มเลือกกินแล้วค่ะ กินแต่ของที่ชอบซ้ำๆ แบบนี้เขาจะได้สารอาหารพอไหมคะ?
เป็นเรื่องปกติมากเลยค่ะสำหรับวัยนี้ที่เขาจะเริ่มมีความชอบของตัวเองและอาจจะกินอาหารแค่ไม่กี่อย่างซ้ำๆ ค่ะ หน้าที่ของคุณพ่อคุณแม่คือพยายามเสนออาหารที่หลากหลายให้เขาเห็นบนจาน โดยไม่ต้องบังคับให้ทานค่ะ การได้เห็นบ่อยๆ จะช่วยสร้างความคุ้นเคยได้เอง แต่หากการเลือกกินของน้องรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ จนส่งผลต่อน้ำหนักตัว หรือคุณแม่กังวลเรื่องการขาดสารอาหารอย่างจริงจัง การปรึกษาแพทย์หรือนักโภชนาการเด็กคือทางออกที่ดีที่สุดค่ะ
ลูกยังติดนมมากอยู่เลยค่ะ บางทีก็กินนมจนอิ่มแล้วไม่ยอมกินข้าวเลย จะเป็นอะไรไหมคะ?
เป็นปัญหาคลาสสิกของวัยนี้เลยค่ะ การดื่มนมเป็นสิ่งที่ดี แต่ถ้ามากเกินไปจะทำให้น้อง "อิ่มนม" จนไม่เหลือท้องไว้สำหรับอาหารมื้อหลักที่มีสารอาหารหลากหลายกว่า โดยเฉพาะ "ธาตุเหล็ก" ซึ่งในนมวัวมีน้อยมากและจำเป็นต่อพัฒนาการสมองค่ะ ลองค่อยๆ ลดปริมาณนมลง และเสิร์ฟนมหลังมื้ออาหารแทนที่จะให้ดื่มก่อนหรือระหว่างมื้อดูนะคะ หากคุณแม่มีความกังวลเรื่องโภชนาการหรือการเจริญเติบโตของน้อง การปรึกษากุมารแพทย์จะช่วยวางแผนที่เหมาะสมให้ได้ค่ะ
หนูควรจะตักข้าวให้ลูกเยอะแค่ไหนคะ? บางมื้อเขาก็กินหมด บางมื้อก็กินนิดเดียวเอง
ความอยากอาหารของเด็กวัยนี้ขึ้นๆ ลงๆ เป็นเรื่องปกติมากค่ะ คุณแม่ไม่ต้องกังวลนะคะ หลักการง่ายๆ คือให้เริ่มจากปริมาณน้อยๆ ก่อน (ประมาณ 1 ใน 4 ของผู้ใหญ่) แล้วค่อยเติมให้ถ้าเขาขอเพิ่มค่ะ ให้เราเชื่อมั่นในตัวลูกว่าเขาสามารถบอกได้ว่า "อิ่ม" แล้ว หน้าที่ของเราคือจัดเตรียมอาหารที่ดีมีประโยชน์ให้ ส่วนปริมาณให้เขาเป็นคนตัดสินใจเองค่ะ แต่หากคุณแม่มีความกังวลใจเรื่องการเจริญเติบโตอย่างจริงจัง การปรึกษาแพทย์เพื่อประเมินอย่างละเอียดคือสิ่งที่สำคัญที่สุดค่ะ"
โภชนาการลูกวัย 1-2 ขวบ
เพื่อการเจริญเติบโตและเสริมพัฒนาการในด้านต่าง ๆ และคุณพ่อคุณแม่ควรคำนึงถึงสารอาหารที่ครบถ้วนเหมาะสม ในอาหารทั้ง 3 มื้อของลูก รวมถึงขนมหรืออาหารมื้อว่างที่มีประโยชน์ เพื่อให้ลูกได้รับสารอย่างเพียงพอ ถูกหลักโภชนาการ ซึ่งสารอาหารที่สำคัญต่อลูกรักในวัยนี้ ได้แก่
•โปรตีน สารอาหารสำคัญที่มีหน้าที่สำคัญในการสร้างเสริม และซ่อมแซมร่างกาย ช่วยให้ร่างกายของลูกเจริญเติบโต บำรุงสุขภาพ แหล่งของโปรตีนที่ดีได้แก่ ไข่ นม เนื้อสัตว์ไม่ติดมัน เนื้อปลา
•คาร์โบไฮเดรต แหล่งพลังงานสำคัญของร่างกาย เพราะลูกต้องการพลังงานในการเล่นและเรียนรู้ตลอดทั้งวัน แหล่งของคาร์โบไฮเดรต ได้แก่ ข้าว, แป้ง, เผือก, มัน รวมถึงผลิตภัณฑ์จากแป้งข้าว เช่น ขนมปัง, เส้นก๋วยเตี๋ยว เป็นต้น
•วิตามินเอ มีความสำคัญต่อสุขภาพ มีบทบาทสำคัญต่อระบบการมองเห็น การเจริญเติบโต การสร้างภูมิคุ้มกันโรค รวมถึงการเปลี่ยนแปลงของเซลล์ผิวต่าง ๆ แหล่งอาหารที่มีวิตามินเอสูง ได้แก่ ตับ ไข่แดง นม เนื้อสัตว์ ผักใบเขียวเข้ม ผักและผลไม้สีเหลือง
•แคลเซียม สารอาหารที่มีส่วนสำคัญในการสร้างกระดูกและฟันให้แข็งแรง มีส่วนช่วยในการเจริญเติบโตของร่างกาย สามารถพบได้มากใน นม, ผลิตภัณฑ์จากนม
•ธาตุเหล็ก สารอาหารที่มีหน้าที่สำคัญในการสร้างเม็ดเลือด และเป็นส่วนประกอบสำคัญของกล้ามเนื้อและเอนไซม์ต่าง ๆ หากได้รับธาตุเหล็กไม่เพียงพอ ลูกอาจเป็นภาวะโลหิตจางได้ แหล่งของธาตุเหล็กที่สำคัญได้แก่ ตับ ไข่แดง เนื้อสัตว์ ดังนั้น หลังอายุ 6 เดือน ทารกที่ทานแต่นมแม่จึงเสี่ยงต่อการขาดธาตุเหล็ก
•ไขมัน กลุ่มสารอาหารที่มีความสำคัญอย่างมากต่อลูก นอกจากจะให้พลังงานแล้ว ยังมีกรดไขมันไม่อิ่มตัวที่จำเป็นต่อร่างกายเช่น DHA, โอเมก้า 3 6 9, ไมอีลิน ที่ช่วยพัฒนาการทำงานของระบบประสาทและสมองของลูกให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น
•สฟิงโกไมอีลิน หนึ่งในสารอาหารสำคัญที่มีส่วนช่วยในการพัฒนาสมอง เป็นส่วนประกอบสำคัญในการสร้าง ไมอีลิน ปลอกหุ้มแขนงประสาทนำออก ไมอีลินช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการส่งสัญญาณประสาท ทำให้สมองของลูกสามารถส่งข้อมูลได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยปกติแล้ว สฟิงโกไมอีลินนั้นเป็นหนึ่งในสารอาหารสำคัญที่พบได้ในนมแม่ แต่นอกจากนมแม่แล้ว สฟิงโกไมอีลินยังสามารถพบได้ ในอาหารประเภท นม ชีส ผลิตภัณฑ์จากนม และไข่
เมนูแนะนำที่เหมาะกับลูกวัย 1-2 ปี
ข้าวผัดไข่ แกงจืดไก่ ผักหวาน ฟักทอง
ส่วนประกอบต่ออาหาร 1 มื้อ
•ข้าวสวย 5 ช้อนกินข้าว (50 กรัม)
•น้ำมันพืช 1 ช้อนชา (5 กรัม)
•ไข่ไก่ 1/3 ฟอง (16.5 กรัม)
•น้ำแกงจืดซุปกระดูกหมู 10 ช้อนกินข้าว (100 กรัม)
•เนื้อไก่ 1 ช้อนกินข้าว (15 กรัม)
•ตับไก่ 1/4 ช้อนกินข้าว (4.25 กรัม)
•ฟักทอง 2 ช้อนกินข้าว (20 กรัม)
•ผักหวาน 2 ช้อนกินข้าว (10 กรัม)
ให้พลังงาน 187 กิโลแคลอรี่ โปรตีน 7.6 กรัม
ข้าวปลาทู แกงจืดไข่น้ำ มันฝรั่งและหัวผักกาด
ส่วนประกอบต่ออาหาร 1 มื้อ
•ข้าวสวย 5 ช้อนกินข้าว (50 กรัม)
•ปลาทูนึ่งทอด 1 ช้อนกินข้าว (10 กรัม)
•น้ำแกงจืด 10 ช้อนกินข้าว (100 กรัม)
•น้ำมันพืช 1/2 ช้อนชา (2.5 กรัม)
•ไข่ไก่ 1/2 ฟอง (25 กรัม)
•มันฝรั่ง 2 ช้อนกินข้าว (20 กรัม)
•หัวผักกาดขาว 2 ช้อนกินข้าว (22 กรัม)
ให้พลังงาน 174 กิโลแคลอรี่ โปรตีน 8.3 กรัม
นอกจากอาหารมื้อหลักที่มีประโยชน์แล้ว สำหรับมื้อเสริม หรืออาหารว่างก็ควรมีสารอาหารสำคัญครบถ้วนเช่นกัน โดยคุณแม่สามารถเสริมอาหารที่อุดมไปด้วยประโยชน์เช่น นม UHT สำหรับเด็ก 1 แก้ว หลังมื้ออาหาร หรือในระหว่างวันให้ลูกรัก เพื่อให้ลูกได้รับโภชนาการที่เหมาะสม พร้อมเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ อย่างแข็งแรง
บทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ
