เล่นสนุกอย่างไรให้ “พอดี” สำหรับทารกและวัยเตาะแตะ
คำถามที่พบบ่อย
ลูกดูเบื่อของเล่นเร็วมากค่ะ ทั้งที่มีของเล่นเต็มบ้านเลย แบบนี้คือเขาถูกกระตุ้นมากไปหรือเปล่าคะ?
เป็นข้อสังเกตที่ดีมากเลยค่ะ และเป็นไปได้สูงมากค่ะ สมองของเด็กเล็กๆ เมื่อเจอกับตัวเลือกที่มากเกินไปจะรู้สึก "ท่วมท้น" จนไม่สามารถจดจ่อกับอะไรได้นาน การมีของเล่นน้อยชิ้นแต่หมุนเวียนกันมาให้เล่น จะช่วยให้ลูกได้ใช้จินตนาการและเล่นกับของเล่นแต่ละชิ้นได้อย่างลึกซึ้งมากขึ้นค่ะ อย่างไรก็ตาม หากคุณแม่สังเกตว่าน้องไม่สามารถจดจ่อกับกิจกรรมใดๆ ได้เลยแม้จะเป็นช่วงเวลาสั้นๆ และมีอาการอยู่ไม่นิ่งอย่างชัดเจน การปรึกษาแพทย์เพื่อประเมินเรื่องพัฒนาการและสมาธิก็เป็นสิ่งที่ดีที่สุดค่ะ
ลูกวัยขวบกว่าๆ ชอบรื้อของเล่นออกมาทั้งหมด แต่ไม่ยอมเล่นเป็นเรื่องเป็นราวเลยค่ะ ควรทำยังไงดี?
เป็นพฤติกรรมตามวัยที่ปกติมากค่ะ คุณแม่ไม่ต้องกังวลนะคะ การรื้อ การเท หรือการเอาของออกจากกล่อง คือ "การเล่น" อย่างหนึ่งของเขาค่ะ เขากำลังเรียนรู้เรื่องเหตุและผล (เทแล้วของจะหล่น) และสำรวจคุณสมบัติของสิ่งของอยู่ค่ะ ลองใช้เทคนิคเก็บของเล่นออกไปครึ่งหนึ่ง แล้วเสนอให้เล่นทีละอย่าง จะช่วยให้เขาจดจ่อได้ดีขึ้นค่ะ แต่หากการเล่นของน้องดูจะไม่มีเป้าหมายเลย ไม่มีการพัฒนาไปสู่การเล่นสมมติง่ายๆ หรือไม่สนใจการมีปฏิสัมพันธ์กับคนรอบข้างเลย การปรึกษาแพทย์ด้านพัฒนาการก็เป็นสิ่งที่ควรทำค่ะ
พยายามเล่น "จ๊ะเอ๋" กับลูก 7 เดือนแล้ว แต่เขาดูไม่ค่อยสนใจเลยค่ะ ผิดปกติไหมคะ?
เข้าใจเลยค่ะว่าพอเราเล่นด้วยแล้วลูกไม่สนุกด้วยก็แอบกังวล เด็กแต่ละคนมีสิ่งที่ชอบไม่เหมือนกันค่ะ เขาอาจจะยังไม่เข้าใจความสนุกของเกมนี้ หรืออาจจะชอบการกระตุ้นแบบอื่นมากกว่า ลองเปลี่ยนเป็นร้องเพลงให้ฟัง ทำเสียงตลกๆ หรือกลิ้งบอลนุ่มๆ ให้เขาดูแทนก็ได้ค่ะ หัวใจสำคัญคือการมีปฏิสัมพันธ์และเห็นรอยยิ้มของเขาค่ะ อย่างไรก็ตาม หากน้องไม่เพียงแต่ไม่สนใจเล่นจ๊ะเอ๋ แต่ดูเหมือนจะไม่สบตา ไม่ยิ้มตอบ หรือไม่ตอบสนองต่อเสียงเรียกเลย ควรรีบปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจเช็กพัฒนาการด้านสังคมค่ะ
ว่าแต่การเล่นสนุกอย่างไรถึงจะพอดีสำหรับทารกและวัยเตาะแตะ? เป็นธรรมดาที่คุณพ่อ-คุณแม่ทุกคนล้วนอยากให้ลูกน้อยมีของเล่นมากมาย ด้วยเข้าใจว่าของเล่นเหล่านั้นจะช่วยกระตุ้นพัฒนาการและการเรียนรู้ได้อย่างดี
ทว่าอะไรที่มากเกินไปก็อาจกระตุ้นความสนใจและความตื่นเต้นของลูกน้อยในเวลาเดียวกัน เทคนิคง่ายๆ เมื่อคุณแม่มีของเล่นจำนวนมาก แนะนำให้เก็บของเล่นสักครึ่งหนึ่งหรือ 1 ใน 3 ของจำนวนที่มีใส่กล่องไว้ก่อน แล้วค่อยสับเปลี่ยนหมุนเวียนมาให้ลูกได้เล่นในแต่ละสัปดาห์ หรือทุกๆ 2-3 วัน ขึ้นอยู่กับเวลาที่คุณแม่สามารถร่วมเล่นสนุกกับลูกได้ แล้วเกมแบบไหนล่ะ? ถึงจะเหมาะสมกับพัฒนาการในแต่ละช่วงวัยของลูกน้อย
เกมสนุกเพื่อพัฒนาการของทารกและวัยเตาะแตะ
เกมสำหรับทารก: อายุ 6-12 เดือน
● “จ๊ะเอ๋” เกมยอดนิยมสำหรับทารกทั่วโลก คุณสามารถเล่นได้ทุกที่เพื่อช่วยสอนหลักของการมีอยู่และการหายไปของสิ่งต่างๆ
● “เป่าฟองสบู่” เด็กๆ มักจะชอบดูฟองสบู่แวววาวที่ล่องลอยไปในอากาศก่อนจะแตกกระจายหายไป
● “ร้องเพลงเด็ก” เพลงจำเป็นสำหรับวัยเด็ก เพื่อพัฒนาการด้านภาษาและอารมณ์
● “เกมต่อของ” ทั้งในแนวตั้งหรือแนวนอน เช่น รถไฟ บล็อค ของเล่นที่มีปุ่มสำหรับกดหรือดัน
● “อ่านหนังสือที่มีผิวสัมผัส” เพื่อให้ทารกได้แตะสัมผัสและรับรู้ถึงความแตกต่าง
● “กลิ้งลูกบอลนิ่มๆ” เด็กๆ มักจะสนุกกับการเห็นบอลนุ่มนิ่มกลิ้งอยู่รอบตัว และคุณสามรถทำเสียงประกอบระหว่างบอลกลิ้ง
เกมสำหรับเด็กวัยเตาะแตะ: อายุ 12 - 24 เดือน
● ตัวต่อหรือจิ๊กซอว์ง่ายๆ
● “แต่งตัว” ลองหากล่องสักใบใส่เสื้อผ้าและแอคเซสเซอรี่ต่างๆ เช่น หมวก รองเท้า กระเป๋า เสื้อโค้ท เสื้อคลุม กระโปรง และกางเกง เพื่อให้ลูกน้อยสวมใส่และถอดเล่นได้ตามต้องการตลอดทั้งวัน
● “หนังสือรูปภาพ” หนังสือที่มีภาพสิ่งของ สัตว์ต่างๆ และรูปครอบครัวที่สามารถระบุสมาชิกแต่ละคนได้
● เปิดโอกาสให้ลูกเลือกสิ่งของคล้ายๆ กัน เช่น สี หรือรูปร่าง โดยคุณแม่สามารถชวนลูกเล่นเกมนี้ระหว่างเก็บของเล่นได้
● ให้ลูกน้อยมีส่วนร่วมในการทำงานบ้าน เช่น กวาดบ้าน อาบน้ำสุนัข ทำสวน ล้างจาน เป็นต้น
● ให้ลูกน้อยใช้พื้นที่ที่หลากหลาย เช่น การกระโดดเข้าช่อง หรือห่วงต่างๆ
● กระตุ้นให้เกิดการคืบ คลาน ผ่านสิ่งกีดขวางต่างๆ
● ขว้าง-รับบอลกับลูก ควรเลือกใช้ลูกบอลที่มีขนาด ผิวสัมผัส และน้ำหนักที่แตกต่างกัน
