ฟันของลูก...รู้ได้อย่างไรว่าฟันลูกขึ้นแล้ว?

ฟันของลูก

หากพูดถึงเรื่องฟันของลูก จริงๆ แล้วฟันของลูกเกิดขึ้นตั้งแต่อยู่ในท้องแม่ค่ะ เพียงแต่ยังฝังอยู่ในเหงือกเท่านั้นเอง นั่นแสดงว่า จำเป็นมากที่คุณแม่ตั้งครรภ์ต้องใส่ใจดูแลเรื่องอาหารการกินและการมีสุขภาพที่ดี เพราะจะส่งผลให้ฟันลูกดีด้วยค่ะ       
ฟันคู่แรก

โดยมากทารกจะมีฟันคู่แรกเมื่ออายุ 6-7 เดือน ช่วงอายุที่ฟันขึ้นนี้เป็นเวลาเดียวกับที่คุณแม่เริ่มให้อาหารเสริม คุณแม่ควรดูแลฟันให้ลูก โดยใช้ผ้าชุบน้ำต้มสุกเช็ดเหงือกและฟันให้ลูกหลังจากอิ่มนมค่ะ และหลังจากนั้นฟันน้ำนมจะทยอยขึ้นจนครบ 20 ซี่ เมื่อประมาณอายุ 3 ปี

ฟันของลูกจะเริ่มจากฟันล่างคู่หน้านี่เอง ซึ่งเราเรียกกันว่า ดอกไม้บาน 2 ดอก และในอีก 2-3 เดือนต่อมาจะมีฟันบนคู่หน้าอีก 2 ซี่ค่ะ และเมื่อลูกอายุครบหนึ่งขวบ จะมีฟันทั้งหมด 6 ซี่ด้วยกัน คือฟันหน้าบน 4 ซี่ ฟันล่าง 2 ซี่ แต่ยังไม่มีฟันกรามค่ะ หลังจากนั้น 2-3 เดือนจะถือว่าเป็นช่วงหยุดพัก ก่อนจะมีฟันขึ้นติดต่อกันอีก 6 ซี่ในเวลาต่อมา คือฟันล่าง 2 ซี่ที่เหลือ และฟันกราม (Premolar) ด้านบนและล่างค่ะ จากนั้นฟันเขี้ยว (Canine) ก็จะโผล่ออกมาระหว่างฟันตัด (Incisor) และฟันกราม ฟันกรามที่ 2 อยู่ติดกับฟันกรามคู่แรกจะขึ้นมาเมื่ออายุประมาณ 2 ปี ถึง 2 ปีครึ่ง ซึ่งในช่วงเวลานั้นลูกน้อยจะมีฟันครบ 20 ซี่พอดีค่ะ
      
     
รู้ได้อย่างไรว่าฟันลูกขึ้นแล้ว

ส่วนใหญ่ฟันจะเริ่มงอกขึ้นระหว่าง 4-9 เดือนค่ะ และฟันน้ำนมจะขึ้นจนครบ 20 ซี่ เมื่ออายุประมาณ 3 ปี ที่สำคัญที่สุดแม้ฟันจะขึ้นเร็วถ้าดูแลความสะอาดไม่ทั่วถึง ลูกก็จะมีโอกาสฟันผุได้ ทำให้สูญเสียฟันน้ำนมเร็วแทนที่จะได้ใช้ฟันน้ำนมให้คุ้มค่าค่ะ

เวลาฟันขึ้นเด็กอาจจะมีอาการคันเหงือก น้ำลายไหลอยากกัดโน่นนี่ บางทีก็กัดคุณแม่ คุณแม่อาจช่วยลูกได้โดยล้างมือให้สะอาด ใช้นิ้วสะอาดๆ ของคุณแม่นวดเหงือกลูกเบาๆ ก็พอผ่อนคลายอาการคันเหงือกของลูกได้ และอาจจะหาของเคี้ยวเล่นที่ไม่เป็นอันตราย เช่น ของเล่นทำด้วยยาง ปัจจุบันมีมากมายหลายแบบให้คุณแม่เลือก แต่ให้ระวังชนิดพลาสติกที่มีน้ำใสๆ อยู่ด้านใน เพราะลูกอาจกัดขาดแล้วกลืนน้ำได้ค่ะ

หลายคนมักเข้าใจผิดว่าฟันน้ำนมนั้นเป็นแค่ฟันของเด็กเล็กๆ ที่ไม่สำคัญ เพราะไม่นานก็จะถูกแทนที่ด้วยฟันแท้แล้ว แต่ความจริงนั้นฟันน้ำนมมีความสำคัญมากนะคะ เพราะจะช่วยรักษาพื้นที่ให้ฟันแท้ และนำร่องให้ฟันแท้ขึ้นในตำแหน่งที่ถูกต้อง ถ้าไม่รักษาฟันน้ำนม และปล่อยให้ผุนานๆ ระหว่างที่มีฟันแท้ขึ้นจะเกิดการลุกลามไปยังซี่อื่นๆ ทำให้สูญเสียฟันแท้บางซี่ได้ค่ะ
     

ฟันแท้

ฟันแท้จะขึ้นเมื่อลูกอายุ 6 ปี ฟันแท้คู่แรกคือ ฟันกราม ที่อยู่ลึกกว่าฟันกรามของฟันน้ำนม มักจะขึ้นโดยรออยู่ด้านล่างของเหงือก ขณะที่ฟันน้ำนมคู่หน้าเริ่มโยกควรจะโยกให้หลุดเลยนะคะ เพื่อฟันแท้จะได้ขึ้นมาสะดวก ฟันชุดใหม่ของลูกจะขึ้นแทนที่ฟันน้ำนมจนครบทุกซี่เมื่ออายุ 12-15 ปี เมื่่ออายุ 12 ปีจะมีฟันกรามแท้ขึ้น เมื่ออายุ 18 ปี ฟันกรามซี่สุดท้ายจะขึ้น ที่เราเรียกกันว่า ฟันแห่งความฉลาด บางคนอาจจะขึ้นช้า บางคนอาจจะไม่มีเลยแต่คุดอยู่ในเหงือก และเกิดการปวดที่เรียกว่า ปวดฟันคุด นั่นเองค่ะ
      
     
การดูแลฟันของลูกให้มีสุภาพดี

1.ขณะตั้งครรภ์ คุณแม่ควรรับประทานอาหารที่มีคุณค่า เพราะฟันของลูกเริ่มเติบโตแล้วตั้งแต่อยู่ในท้องแม่ค่ะ
2.การดูแลฟันของเด็กเล็กต้องพึ่งพาพ่อแม่ค่ะ ให้ใช้ผ้าสะอาดชุบน้ำต้มสุกเช็ดในปากและเหงือกของลูก ป้องกันคราบนมคราบเชื้อโรคเกาะพัน
3.เมื่อลูกมีฟันแล้ว ไม่ควรให้ลูกหลับคาขวดนมตอนดึก
4.พยายามให้ลูกเลิกดูดขวดนมเมื่ออายุ 12-18 เดือนนะคะ แต่ควรให้ดื่มนมจากถ้วยแทนค่ะ
5.ควรไปพบทันตแพทย์เร็วที่สุดเมื่อลูกเริ่มมีฟัน และควรพบทันตแพทย์เป็นระยะๆ อย่างน้อยปีละ 2 ครั้ง
คุณแม่ฉลาดรู้

อายุประมาณ 3-4 เดือน ก่อนฟันจะขึ้น ลูกจะมีน้ำลายไหลมาก ชอบกัดแทะสิ่งของ ถ้าคลำดูบริเวณเหงือกของลูกก็จะพบปุ่มเล็กๆ แข็งๆ ค่ะ